Teknolojinin hızlı yükselişi ile bu ekosistemin içindekilere en çok sorulan soru: “Yapay zekâ, işimizi elimizden alacak mı?” sorusuydu ve kehanet gerçekleşmeye başladı. Meta, Microsoft, Amazon ve Twitter'ın ardından Google da on binlerce kişiyi işten çıkardı. Koca koca dünya devleri, bulundukları noktalara ulaşabilmek için ihtiyaç duydukları ürünleri geliştirmek adına milyarlarca doları araştırma ve geliştirme faaliyetlerine harcadı. Tüm bu süreçlerde birçok başarılı ve başarısız ürün ortaya çıktı. Ancak öyle bir an geldi ki günün sonunda varlıklarını sürdürebilmek için iş dünyasının en önemli gerçeğine, yani karlılıklarını artırmaya yöneldiler. Karlılığı artırmanın en kolay yollarından biri, masrafları azaltmaktan geçiyor.
İşten çıkarmalara yenileri eklenecek gibi duruyor. İsveçli Spotify’da da işten çıkarma haberleri yayılmaya başlamış. Henüz geçtiğimiz yıla kadar bizlere ‘büyük istifa’yı pazarlamaya çalışan dünyanın en büyük üniversiteleri, bu işe çare bulabilir mi? Pek sanmıyorum. İnsanların işlerinden mutsuz olduğunu ve hayatı kaçırdıkları düşüncesi ile daha iyi bir gelecek için işlerinden ayrılarak ya daha iyi şartlarda başka işlere yöneleceklerini ya da kendi girişimlerini kurarak daha başarılı olacakları hikayelerini bize anlattılar. Genel olarak çok geçerli bir sebep olmadan işlerinden ayrılan insanların, yeni girdikleri iş yerlerinde de mutsuzluklarının devam ettiği görülüyor. ABD’de yapılan bir araştırmaya göre, çalışanların yüzde 60’ı, mutluluklarına en önemli katkıyı iş arkadaşlarının sağladığını söylüyor. Yine çalışanların yüzde 73’ü, becerilerini geliştirmesine imkan veren şirketlerde kalmayı tercih ediyor. Bu durumda çalışan sadakatinin sağlanması için firmalarımıza bazı görevler düşüyor: Daha iyi imkanlar, daha dürüst bir çalışma ortamı, kendilerini geliştirebilmeleri için fırsatlar sunmak gibi...
Peki, ne oldu da bir anda büyük istifadan, büyük işten çıkartmaya geçtik? Forbes’ta dünyanın en iyi işverenleri listesinde giren, yukarıda bahsettiğim koca koca teknoloji devleri; şimdiden 120 bin kişilik pozisyonlarını neden kapattı? Elbette birçok nedenin, bahanenin ardından ilk sıraya yapay zekâyı koymanın zamanı geldi. “Yıllardır konuşuyoruz böyle bir şey yoktu, bir anda nasıl oldu bu?” diyecek olursanız ben de sizlere: “Evet, yıllardır geleceğini konuşuyorduk fakat bunu kimse umursamadı” derim. Leonarda DiCaprio’nun başrolünde oynadığı bir film var, 2021 yapımı: Don’t look up (Yukarıya bakma. Eğer filmi izlemediyseniz sizlere hikayesine girmeden felsefesi hakkında kısa bir bilgi vermek isterim. Filme göre insanlar gelmekte olan facianın kabullenilmesi noktasında büyük bir çelişki içinde. Daha öncesinde öngörülmüş, hatta bilimsel ispatı sağlanmış konularda bile gündelik hayatımızın anlamsız yoğunlukluklarından dolayı ilgisiz kalabiliyoruz. Aynı anda o kadar çok komplo teorilerine maruz kalıyoruz ki gerçekleşmesi yüksek ihtimal olan konuları es geçebiliyoruz.
Maalesef yapay zekâ noktasında da böyle bir durum söz konusu. Özellikle son birkaç ayda gerçekleşen bu alandaki gelişmelere bakacak olursak; artık hayatımızda bizim yerimize makale yazabilen, resmedebilen, müzik yapabilen ve hatta gerçekçi senaryolar oluşturabilen birçok yapay zekâ platformu var. Bunlardan en önemlisi, muhakkak aralarında Elon Musk gibi yatırımcıların da olduğu Open AI isimli yapay zekâ şirketi. Son olarak Microsoft’dan aldığı 10 milyar dolarlık yatırımla gündeme gelen şirketin en popüler ürünü ChatGPT. Tüm bunların işten çıkarmalar ile ne alakası var? diyecek olursanız, şu anda Open AI ve benzeri yapay zekâ şirketlerinin neler yaptığını özetleyeyim. Şu andaki hali ile yapay zekâ bizlere video düzenleyebiliyor. Kendi kendine içerik üretip bunu resim haline dönüştürebiliyor ve birçok farklı dilde tasarım gerektiren projelerde harika sonuçlar ortaya koyabiliyor. Şimdilik burada konumuza ara verip bir dahaki yazımda sizlere yakın ve uzak gelecekte bizi bekleyen yenilikleri aktarmaya çalışacağım.