İzmir, coğrafi işarette rekora koşuyor

Coğrafi işaret pazarının dünyada 200 milyar dolarlık bir büyüklüğü var. Bunun 55 milyar dolarlık kısmı AB ülkelerinde gerçekleşiyor. İtalya sadece Parmesan peynirinden 1.5 milyar euro ciro elde ederken, Türkiye'de de İzmir, sahip olduğu değerleri koruma yolunda ciddi bir atılım içinde. Son olarak İzmir Şambali tatlısını tescil ettirerek coğrafi işaret aldığı ürün sayısını 10'a çıkaran İzmir, Kayseri'yi yakalayarak bu alanda birinciliği paylaştı. Türk Patent Enstitüsü'nin incelemelerini sürdürdüğü, İzmir Tulum Peyniri ve İzmir Kumrusu'na da coğrafi işaret aldığında İzmir Kayseri'yi geçmiş olacak.

Coğrafi işaret, kültürel değerlerin korunması, yöre adına üretilmiş gibi gösterilen ürünlerde gerçek ile sahteyi ayırt etmek amacıyla veriliyor. Türkiye'de coğrafi işaret alınabilecek 2 bin 500 ürün olduğu belirtiliyor. Ancak şu ana kadar sadece 206 ürünün tesicili yapılmış durumda.

İzmir'in son olarak İzmir Şambalisi'nin coğrafi işaretini alarak tescilli ürün sayısını 10'a çıkardığı bilgisini veren İzmir Ticaret Odası (İZTO) Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş, Oda olarak 2010 yılından itibaren kentin önemli gıda ürünleri arasında yer alan İzmir Tulum Peyniri, İzmir Şambali, İzmir Boyozu, İzmir Lokması ve İzmir Kumrusu'na coğrafi işaret tescillerinin alınması için yoğun çalışmalarda bulunduklarını belirterek, "Çalışmalarımızın meyvesini almaya başladık. Diğer başvurularımızdan İzmir Boyozu 3 Temmuz 2016 tarihinde, İzmir Lokması ise 13 Ağustos 2016 tarihinde Resmi Gazete'de ilan edildi. İzmir Tulum Peyniri ve İzmir Kumrusu coğrafi işaret tescil başvurularımızın ise Türk Patent Enstitüsü tarafından incelemeleri devam ediyor. Coğrafi işaret tescil belgelerimizin alınmasının ardından ürünlerin formülleri ve coğrafi işaret logoları ilgilenen üyelerimizin kullanımına sunulacak" diye konuştu.

Demirtaş, bu yönde yaptıkları çalışmalarla, İzmir'de üretilen ve İzmir ile özdeşleşmiş bu ürünlerin kaliteli üretimi ile hem yurtiçinde hem de yurtdışı pazarlarda hak ettiği üne kavuşturmayı ve bölgeye katma değer sağlamayı amaçladıklarını belirterek, şunları söyledi:

"Coğrafi işaretler, ürünün korunmasının yanı sıra, ürüne dinamik pazarlama gücü katıyor. Tarımsal çeşitliliği arttırarak kırsal kalkınmaya da katkı sağlıyor. Ayrıca bu ürünlerin taklitlerine karşı korunabilmesi için koruma altına alınma noktasında da coğrafi işaret büyük önem taşıyor. Coğrafi işaret ibaresi taşıyan ürünleri üreten işletmeler de, bu işareti ürünlerinin ambalajlarında kullandıklarında tüketici açısından da güven ve kaliteyi ifade etmiş olmaktadırlar."

Bu tür ürünlerin tescillenmesi çalışmalarına özel önem verilmesi gerektiğini savunan Demirtaş, bununla birlikte, bu tescil çalışmalarının sadece ülke içerisindeki korumayla sınırlı kalmaması, uluslararası arenada da korunmasını sağlayacak şekilde çalışmaların yapılması gerektiğine işaret etti.

İzmir Şambalisi'nin ayırt edici özellikleri

Türkiye'nin 206'ncı tescilli ürünü olan İzmir Şambalisi orta boy irmik, şeker, süt ve nişasta ile tekniğine uygun olarak hazırlanan hamurun tepside pişirilmesi ve piştikten sonra üzerine şerbet dökülmesiyle elde edilen bir tatlı çeşidi. Fırına verilmeden önce tatlı hamurunun üstü badem veya fıstıkla süslenebiliyor. Şerbet kullanımı İzmir Şambalisi'nin ayırt edici bir özelliği. İzmir Şambalisi'nin üretim metodundaki aşamalar da önem taşıyor. Hamur hazırlarken kullanılan irmik ile sütün niteliği ve miktarına göre İzmir Şambalisi'nin protein miktarı değişebiliyor. Hamur ve şerbetteki bileşenler ve oranları da ürünü farklılaştırıyor.

Ege'den 26 ürün coğrafi işaret bekliyor

Destek Paten Yönetim Kurulu Başkan Kemal Yamankaradeniz, İZTO'nun pek çok ürün ve lezzet için tescil girişimleri bulunduğunu hatırlatarak, "Son olarak İzmir dendiğinde akla gelen lokma, boyoz ve şambali için başvuruda bulunuldu. İzmir'in ilk coğrafi işaret tescili 1996 yılında Bergama Halısı'na alınmış. Son olarak 2015 yılında ise Ege sultani üzümüne alınmıştı. Yeni tescili olan İzmir Şambalisi tatlısı ile Bozdağ kestane şekerinin ardından ikinci kez şehre ait bir tatlısını tescilletmiş oldu" dedi.

Yamankaradeniz, tescili yapılmış ürünlerin denetiminin yapılmasının ve bu ürünlerin uluslararası alanda da tescillerinin yapılmasının son derece önemli olduğunu belirterek, "Ürünümüze gerçek anlamda güveniyorsak, uluslararası alanda da tescil ettirmek gerek. Uluslararası tescil sayımız iki elimizin parmak sayısı kadar bile değil. Mükemmel yerel lezzetlere ve ürünlere sahip olan bu topraklarda, araştırmalar neticesinde 2 bin 500 civarında tescil alınabilecek ürüne sahibiz. Ürünlerimizin kıymetini bilip ticari bir değere dönüştürmeliyiz" dedi.