2015'te dünyanın ana gündemi: Toparlanma ve dengeyi bulma

EVRİM KÜÇÜK

DIŞ HABERLER - 2014’te dünyanın farklı bölgelerinde savaş, çatışma, siyasi kriz, terör saldırıları ve doğal afetler yaşanırken, Suriye’deki iç savaş, IŞİD terör örgütünün saldırıları ve Ukrayna’daki çatışmalar dünya gündeminde öne çıktı. İsrail’in Gazze’ye saldırıları, Mısır’da darbe karşıtlarının yargılanması, Irak, Afganistan, Ortadoğu ve Afrika ülkelerinde yaşanan çatışma ve terör olayları ile Batı Afrika ülkelerinde 6 binden fazla insanın hayatını kaybettiği Ebola salgını, yıla damga vuran diğer olaylar oldu. Ekonomi tarafında dikkatler ABD Merkez Bankası’nın (Fed) tahvil alım programına ve yavaşlama sinyalleri gönderen Çin ekonomisine yoğunlaştı. ABD ve AB’nin Rusya yaptırımları sonrasında rublenin çakılmasıyla Rusya’nın girdiği kriz, doların çizdiği hızlı yükseliş grafiği, altındaki dalgalanma, yılın ikinci yarısında arzın artması ve fiyat savaşları nedeniyle petrol fiyatlarında yaşanan yaklaşık yüzde 50 düşüş yatırımcının ve iş dünyasının gündeminde kendine önemli bir yer buldu. Biraz da yeni yılın getireceklerine bakalım. 2015’te finans dünyasının merkezinde yeni Fed, petrol ve Avrupa ekonomisinin toparlanma çabaları yer alacak. Dünyanın konuşacağı olaylar takvimi de oldukça yoğun… 

OCAK 

►Litvanya, Euro Bölgesi’nin 19’uncu üyesi olacak. İşsizliğin yüzde 11, bütçe açığının yüzde 1,2, kamu borç yükünün yüzde 41 ve enflasyonun yüzde 0,4 düzeyinde bulunduğu Litvanya’nın 2015’te yüzde 3,1 ile Euro Bölgesi’nin en hızlı büyüyen üyeleri arasında olacağı tah- 2015'te dünyanın ana gündemi: Toparlanma ve dengeyi bulma min ediliyor. ►Letonya, AB dönem başkanlığını 1 Ocak’tan itibaren İtalya’dan devralacak. AB’ye 2004 yılında üye olan Baltık ülkesinin 6 aylık dönem başkanlığı süresince Batı Balkan ülkeleri ve Türkiye ile üyelik müzakerelerinde yeni adımlar için çalışacak. 
►İngiltere eski başbakanı Winston Churcill ölümünün 50’nci yılında anılacak. 
►21-24 Ocak tarihlerinde Davos toplantıları düzenlenecek. Bu yılın teması ‘Yeni Küresel İçerik’ olarak belirlendi. Tema; dünyanın girdiği siyasi, ekonomik, teknolojik değişimi yansıtıyor. 2 bin 500 devlet ve hükümet başkanının, dünyanın önde gelen 1000 şirketinden işadamlarının, uluslararası sivil toplum ve ekonomi kuruluşlarının liderlerinin katılacağı toplantıları kalabalık bir medya ordusu tarafından takip edilecek. 
►Yunanistan, ocakta erken seçim için sandığa gidecek. Anketlerin, radikal sol Syriza partisini favori göstermesi sebebiyle Yunanistan’daki seçimlerin sonucu tüm Avrupa’da merakla bekleniyor. Syriza, Yunanistan’ı Euro Bölgesi’nde tutma sözü vermekle beraber AB ve IMF’in ülke için hazırladığı kurtarma programının şartlarını yeniden müzakereye açacağını söylüyor. 

ŞUBAT 

►Çin takvimine göre Keçi yılı başlayacak. Bu burçta doğanlar sakin, yumuşak huylu ve karamsar kişiler olarak biliniyor. 
►Nijerya’da parlamento ve devlet başkanlığı seçimleri yapılacak. Başkanlık seçiminde yarışacak şu andaki Devlet Başkanı Goodluck Jonathan, yeniden seçilmesi halinde Nijerya’nın üçüncü kez yemin ederek devlet başkanı olmaya hak kazanan lideri olacak. 
►Brezilya’nın ünlü Rio karnavalı yapılacak. 

MART 

►17-18 Mart’ta ABD Merkez Bankası’nın (Fed) toplantısı dikkatle izlenecek. Fed’in, Aralık ayı toplantısı sonrasında Başkan Janet Yellen, ilkbahara kadar faiz artışı olmayacağı sinyali vermişti. Bu nedenle mart ayı toplantısı ve sonrasındaki toplantılar kritik önem taşıyor. 
►20 Mart’ta gerçekleşecek tam güneş tutulması 2026’ya kadar Avrupa’dan izlenecek son tutulma olacak. İngiltere ve Norveç çevresinde meydana gelecek. 

NİSAN 

►Amerika kıtasındaki ülkelerin liderlerini buluşturan zirvenin yedincisi Panama’da yapılacak.
►28-29 tarihlerinde yapılacak Fed toplantısı piyasalar tarafından büyük bir dikkatle izlenecek. 

MAYIS 

►EXPO 2015 Milano’da start alacak. Uluslararası Sergiler Bürosu (BIE) tarafından 19. yüzyıldan bu yana dünyanın çeşitli yerlerinde 5 senede bir düzenlenen büyük EXPO fuarına Milano ev sahipliği yapacak. Şu ana kadar 147 ülkenin katılımına onay verdiği EXPO 2015 Milano için kent merkezinde ve kentin kuzeybatısında 1 milyon metrekarelik alana yapılan EXPO fuar merkezinde Mayıs 2015’teki açılış için hummalı çalışmalar devam ediyor. 
►İngiltere genel seçime gidecek. Ülkede 7 Mayıs 2015 tarihinde genel seçim yapılacak. Siyasi partiler, 650 koltuklu İngiliz Parlamentosu’nun alt kanadı Avam Kamarası’na girmek için yarışacak. Mevcut anketler ayrıca genel seçimin başa baş geçeceğine ve yine bir koalisyon hükümeti olasılığının yüksek olduğuna işaret ediyor. 

HAZİRAN 

►Zengin ülkelerin liderleri Bavyera Alplerinde G8 zirvesinde ya da Rusya Devlet Başkanı davet edilmezse, G7 liderler zirvesinde bir araya gelecek. Avrupa Oyunları, ilk kez olarak Azerbaycan’ın Bakü kentinde düzenlenecek. Oyunlarda, 49 Avrupa ülkesinden 6000’i aşkın sporcu 20 branşta madalya sahibi olmak için kıyasıya mücadele edecek. Avrupa’da yepyeni bir heyecan yaratacak ve her dört senede bir tekrarlanacak oyunlar, 2016 Rio Yaz Olimpiyatları öncesinde sporculara kendilerini sınamaları için fırsat sunarken bazı branşlarda da eleme turnuvası özelliği taşıyacak. 
►Türkiye genel seçimler için sandık başına gidecek. 
►1215 yılında İngiltere’de imzalanan ve kralın ilk kez yetkilerini kısıtlayarak halka bazı hak ve özgürlükler tanıyan Magna Carta’nın 800. yıldönümü… 

TEMMUZ 

►AB Dönem Başkanlığı Lüksemburg’a geçecek. 
►2006’da fırlatılmasından bu yana 3 milyar milden fazla yolculuk yapan NASA’nın uzay aracı “New Horizons” 14 Temmuz 2015’te Plüton’a en yakın konuma ulaşacak. Plüton’un fotoğrafl arını çekerek dünyaya gönderecek. “New Horizons” cüce gezegenin yapısı ve atmosferini inceleyecek, evrenin oluşumuna dair izler arayacak 
►Fed’in 28-29 Temmuz toplantısı, finans piyasalarının yine odağında olacak. 

AĞUSTOS: 

►2015 Dünya Atletizm Şampiyonası’nın Pekin’de yapılacak. Organizasyon, 2008 Olimpiyat Oyunları’ndan bu yana Pekin Ulusal Stadyumu’nda yapılan ilk büyük etkinlik olacak. 

EYLÜL 

►Dünya liderleri New York’ta 8 maddede toplanan “Milenyum hedefleri”ne ne kadar “yaklaşıldığını” konuşacaklar. 2015 sonunda hedefl erin yakalanması öngörülüyordu. 8 madde altında toplanan bu kararların başında, “2015 yılına kadar dünya çapında yoksulluğun yarı yarıya düşürülmesi”, “çocuk ölümlerinin azaltılması” bulunuyordu. 

EKİM 

►Kanada, genel seçimler için sandık başına gidecek. 
►007 lakaplı İngiliz ajan James Bond beyazperdeye geri dönüyor. Daniel Craig’in başrolde olduğu Serinin 24’üncü filmi İngiltere’de 23 Ekim 2015’te vizyona girecek. 
►Uluslararası Para Fonu (IMF) – Dünya Bankası Bahar Toplantıları 2015’te Peru’nun Lima kentinde yapılacak. 

KASIM 

►1 Aralık’ta G20 dönem başkanlığı görevini üstlenen Türkiye, 2015’teki Liderler Zirvesi’ni 15-16 Kasım tarihlerinde Antalya’da düzenlenecek. Antalya zirvede, Türkiye, ABD, İngiltere, Rusya, Japonya, Kanada, Almanya, Fransa, İtalya, Avustralya, Brezilya, Arjantin, Hindistan, Çin, Endonezya, Meksika, Suudi Arabistan, Güney Afrika, Güney Kore ve Avrupa Birliği Komisyonu liderlerini ağırlayacak.

* BM, 2014’te yayınladığı iklim raporlarıyla, dünyanın giderek ısındığını bilimsel gerçeklerle ortaya koydu. Ancak yine de iklim değişikliği konusunda 2014’te olumlu adımlar da atıldı. Bu adımların 2015’teki Paris konferansında perçinleştirilmesi bekleniyor 
►Dubai Havacılık Fuarı’nın dünyanın dört bir yerinden ziyaretçi akınına uğraması bekleniyor. Fuar 8-12 Kasım tarihlerinde düzenlenecek. 

ARALIK 

►Yılın son ayında en önemli gündem maddesi Avrupa’nın sorunlu ekonomilerinden İspanya’da yapılacak genel seçimler. Geçtiğimiz yıllara kemer sıkma önlemlerinin damga vurduğu İspanya’da da radikal solun güçlendiğini gösteriyor. 2014 başında kurulan Podemos partisi, ilk yıl içinde anketlerde birinci sırayı zorlamaya başladı. 
►2015’in son Fed toplantısı 15-16 Aralık tarihlerinde düzenlenecek.

2014 yılında yüzde 3 civarında büyümesi beklenen Türkiye ekonomisinin 2015 yılı performansı haziran ayında yapılması beklenen seçimlere bağlı olacak. Asgari ücreti OVP’de öngörülen yüzde 3’ün iki katı oranında belirleyen hükümet, 2015 yılında uygulanacak politikaların da ilk sinyalini vermiş oldu. Bir kısmı 2014 yılının son dönemlerinde kamuoyuna duyurulan ekonomide değişim dönüşüm eylem planlarının ilk uygulama sonuçları 2015 yılı Mart veya Nisan aylarında duyurulacak. 2015 yılında siyasi yönden ise seçimler yanı sıra çözüm sürecine bağlı gelişmeler damgasını vuracak. 2015 yılında seçim takvimine bağlı olarak TBMM gündeminde bankacılık sektörüyle ilgili torba yasayı, vergi reformunu, kayıt dışı ekonomiyle mücadele reformu, yeni madencilik yasasını ele alacak. Ancak kulislerde haziran ayında yapılacak seçimler sebebiyle TBMM’nin nisan ayından itibaren tatile gireceği için tartışmalı konularda çok önemli yasal düzenlemelerin çıkarılmasının zor olacağı konuşuluyor. Ekonomi yönetimi 2015 yılında ayrıca yüzde 10’u aşan işsizlik ve çift haneye yaklaşan enflasyonla da yoğun şekilde mücadele etmek zorunda kalacak. 2015 yılı gerek ulaştırma gerekse enerjide büyük çaplı projeler çerçevesinde oldukça hareketli geçecek. Ulaştırma alanında, demiryolu serbestleştirme süreci tamamlanacak, TCDD iki şirket olarak faaliyet gösterecek, İstanbul’a üçüncü köprü ve üçüncü havalimanı projeleri devam edecek. Enerji alanında ise termik santrallerin devir ve özelleştirme süreçleri tamamlanacak, Sinop Nükleer Santral projesinin anlaşması TBMM’ye gelecek, TPAO ile Shell Batı Karadeniz’de sondaja başlayacak.

Türkiye ekonomisinde 2015’e seçim damgasını vuracak

2014 Yılında gerçekleşmesi beklenen ekonomik olaylar:

OCAK 

►Asgari ücret 949 lira olacak. 
►TBMM Enerji Komisyonu Maden Kanun Tasarısı’nı ele alacak. 
►2014 yılı dış ticaret verileri açıklanacak. 
►2014 yılı enflasyon verileri açıklanacak. 

ŞUBAT 

►2014 yılı Sanayi Üretim Endeksi verileri açıklanacak. 
►2014 yılı Motorlu Kara Taşıtları İstatistikleri açıklanacak. 

MART 

►2014 yılı büyüme verileri açıklanacak. 
►Mart ayının ilk yarısında 2014 yılı büyüme verileri açıklanacak.  ►MHP’nin büyük kongreyi yapması bekleniyor. 
►Akkuyu nükleer santrali projesi liman ihalesi yapılacak. 
►TANAP’ın Türkiye ayağının temeli atılacak. 

NİSAN 

►Değişim Dönüşüm Eylem Planı’nın ilk uygulama sonuçları kamuoyuyla paylaşılacak. 

MAYIS 
►Bazı seçim yasakları başlayacak. 

HAZİRAN 

►Milletvekili genel seçimi yapılacak. 
►Yeni hükümet kurulacak. 
►CHP’nin büyük kongreyi yapması bekleniyor. 

TEMMUZ 

►MTA’nın üç boyutlu sismik arama gemisi faaliyete başlayacak. 
►Asgari ücret 1 Temmuz’dan itibaren 1000 lira olacak. 

AĞUSTOS 

►2014 yılı hanehalkı tüketici harcaması verileri açıklanacak. 

EYLÜL 

►Ak Parti büyük kongresi yapılacak. 
►Yeni dönem TBMM Başkanı seçilecek. 

EKİM 

►2014 yılı KOBİ girişim istatistikleri açıklanacak. 
►2016 yılı bütçe yasası sunulacak. Görüşmeleri Plan Bütçe Komisyonu’nda başlayacak. 

KASIM 

►2016 yılında uygulanacak yeniden değerleme oranı belli olacak.

ARALIK 

►2016 yılına ilişkin vergi, ceza, harçların tutarları belli olacak. 
►2016’da uygulanacak asgari ücret belli olacak.