ABD Gates’in kitabını tartışıyor

WASHINGTON - ABD'nin eski savunma bakanlarından Robert Gates'in, Başkan Barack Obama ve yakın ekibi ile Kongre'ye sert eleştiriler yönelten kitabı, ülkedeki siyaset gündeminin en üst sıralarına oturdu.

Hem Obama hem de George W. Bush'un başkanlığı dönemlerinde Savunma Bakanlığı yapan Gates'in "Görev: Savaştaki Bir Bakanın Anıları" (Duty: Memoirs of a Secretary at War) adlı kitabı, daha piyasaya çıkmadan gündemi alt üst etti.

Gates, Obama'nın özellikle Afganistan savaşı konusundaki liderliği ve stratejisine sert eleştiriler yönelttiği, 14 Ocak'ta piyasaya çıkacak kitabında, Başkan'ın, "kendi stratejisine inanmadığını, bu savaşı kendi savaşı olarak görmediğini, onun için tek önemli şeyin, oradan çıkmak olduğunu" öne sürüyor, Obama'nın Afganistan'daki misyona desteğinden şüphe duyduğunu belirtiyor. 

Gates, ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden için de "Onun son 40 yıl boyunca hemen hemen her önemli dış politika ve ulusal güvenlik konusunda hatalı olduğunu düşünüyorum" ifadesini kullanıyor ve Biden'ı ordu liderliğini "itibarsızlaştırmakla" suçluyor. Obama'nın ulusal güvenlik ekibini "çok kontrol edici, müdahaleci" diye niteleyen Gates, oldukça ağır eleştirdiği Kongre için de, "sahtekar, bencil, dar fikirli" gibi nitelemeler kullanıyor.

Eski bakanın kitabında dikkati çeken bölümlerden biri de Obama'nın başkanlığının ilk döneminde Dışişleri Bakanı olarak görev yapan Hillary Clinton ile Obama arasında geçtiğini söylediği Irak konusundaki bir diyalog. Gates'e göre Obama ve Clinton, bir sohbetleri sırasında, 2007 yılında ABD'nin Irak'taki asker sayısını artırmasına muhalefetlerinin siyasi olduğunu itiraf etmiş.

Beyaz Saray savunmada

Gates'in kitabı, Beyaz Saray Sözcüsü Jay Carney'in bugünkü brifinginin de ana gündem maddelerinden biriydi. Hatta Carney, brifinge, "Son zamanlarda güzel bir kitap okudunuz mu?" esprisiyle başladı.

Carney, Beyaz Saray'da Afganistan politikasına dair yapılan toplantılarda tartışmalar yaşanmasının yeni bir şey olmadığını, Obama'nın zaten kasıtlı olarak, politikalara dair sağlam tartışmalar olmasını sağlamak için, farklı fikirlere sahip isimlerden oluşan bir ekip oluşturduğunu belirtti.

Obama'nın, Gates'in iddiasının aksine, Afganistan'daki misyona inancının tam olduğunun altını çizen Carney, eski savunma bakanının ABD Başkan Yardımcısı Biden ile ilgili fikirlerine de katılmadığını ifade ederken, Obama'nın dış ve iç konularda Biden'ın tavsiyelerine çok değer verdiğini vurguladı.

Obama'nın, Biden'la haftalık özel öğle yemeğine çok nadir görülen bir şekilde bugün foto muhabirlerinin alınması da Gates'in kitabının yarattığı etkiyle bağlantısı olabileceği, ikilinin arasındaki yakınlığının vurgulanmak istenmiş olabileceği şeklinde spekülasyonlara yol açtı. Ancak Carney, bunun bir tesadüf olduğunu, Gates'in kitabıyla alakası bulunmadığını, Beyaz Saray'ı izleyen basın mensuplarının daha fazla erişim talepleriyle alakalı olduğunu belirtti.

Obama'nın eski danışmanları şaşkın ve tepkili

Obama ile bir dönem yakın çalışmış bazı isimlerin Gates'in kitabına tepkileri şaşkınlık ya da tepki şeklinde oldu. Beyaz Saray'ın eski üst düzey danışmanlarından David Axelrod, Gates'in kitabını duyduğunda şaşırdığını belirtirken, "Gates her zaman Başkan'la iyi bir çalışma ilişkisi olduğunu söylerdi" ifadesini kullandı. 

Gates'in, bakan olduğu dönemde Obama'nın özel kalem müdürlüğünü yapan Bill Daley de CBS'e verdiği demeçte, kitabın Obama'nın hala başkanlık görevini sürdürdüğü bir sırada yayımlanması kararını eleştirdi ve bunun ülkeye zarar verici olduğunu savundu. Daley, "Yönetim hala görevine devam ederken, yönetimden ayrılan bir kişinin kitaplar yazmada böylesine acele etmesi bence talihsizce. Samimi konuşmam gerekirse, bence bu ülkeye zarar verici" dedi.