ABD- Rusya arasında ajan gerginliği

WASHINGTON/MOSKOVA - ABD'de Rusya lehine casusluk yapan şebekeye karşı başlatılan geniş çaplı operasyon kapsamında pazar günü gözaltına alınan 10 kişiden 5'inin mahkemeye çıkarıldığı bildirildi.

Yargıç James Cott'un, bu kişileri henüz resmen casuslukla suçlamadığı, ancak Richard Murphy, Cynthia Murphy, Juan Lazaro, Vicky Pelaez ve Anna Chapman adlı kişilerin "firar etme riski bulunduğu için tutukluluk hallerinin devam etmesine karar verdiği" belirtildi.

Amerikan Adalet Bakanlığı, pazar günü 10 kişinin yakalandığını, bir kişinin de firarda olduğunu bildirmişti. Bu kişilerden 9'u, ayrıca kara para aklamakla da suçlanıyor ve 25'e yıl hapis cezası riskiyle karşı karşıya bulunuyor.

Zanlılar, Amerikalı, Kanadalı ve Perulu olduklarını söylüyor. Rus vatandaşı Anna Chapman ise kısa bir süre önce ABD'ye geldiğini, sahip olduğu çalışma vizesinin geçen cumartesi elinden alındığını söylüyor.

Rus istihbarat servisi SVR ise bu konuda yorumda bulunmaktan kaçındı.

"10 kişiyi SVR eğitti"

SVR sözcüsü Sergey İvanov, ABD'de Rusya lehine casusluk yapmakla suçlanan bir şebekenin çökertildiğinin açıklanması üzerine Ria Novosti'ye yaptığı açıklamada, "Bu bilgi hakkında yorum yapmıyoruz" ifadesini kullandı.

Amerikalı yetkililer, 10 kişinin Amerikalı siyasi çevrelere sızarak istihbarat toplamak amacıyla SVR tarafından eğitildiğini ve şebekenin, Amerikan Federal Soruşturma Bürosu (FBI) tarafından 10 yıllık bir soruşturmanın ardından çökertildiğini belirtiyor.

"Rusya, gereken karşılığı verecek"

Rusya Dışişleri Bakanlığı, bu olayın "Soğuk Savaş" dönemi zihniyetine dönüş olduğunu savundu.

Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, ABD'nin bu hareketinin "temelsiz" ve "yakışıksız" olduğu belirtilerek, bu hareketin ABD Başkanı Barack Obama'nın Rusya ile ilişkileri "sıfırlayarak yeniden başlatma" yönünde harekete geçmesinin ardından meydana gelmesinden üzüntü duyulduğu dile getirildi.

Bu arada, Rus parlamentosunun alt kanadı Duma'nın Güvenlik Komitesi Başkan Yardımcısı ve eski Rusya Genel Savcı Yardımcısı Vladimir Koleşnikov da İtar-Tass ajansına yaptığı açıklamada, Rusya'nın ABD'nin bu hareketine karşı uygun bir karşılık vereceğini söyledi.

Koleşnikov, bu gözaltıların Obama'nın Rusya ile ilişkileri sıfırdan başlatma politikasını etkileyip etkilemeyeceğini bilmediğini belirterek, "Rusya buna kısasa kısas temelinde bir karşılık verdiğinde, Obama bunun uygun bir ön değerlendirmesini yapacaktır" diye konuştu.

"Amerika'da soğuk savaş dönemi anılarını yaşayan çok var"

Bu durumun "şans eseri olmadığını" ve bu olayda sadece siyasi boyut gördüğünü ifade eden Koleşnikov, "Amerika'da soğuk savaş dönemi anıları ve çifte standartlarla yaşayan çok sayıda insan var. İki genç adamın başkanlığa gelmesi ilişkilerin her alanda yapıcı şekilde gelişmesine yol açtı. Ancak bu durumdan memnun olmayan çevreler de var ve bunun sonucunda da bugünkü olay meydana geldi" dedi.

Amerikan gizli servislerinin Rusya'da çok aktif şekilde faaliyet gösterdiğini savunan Koleşnikov, "Amerikan gizli servislerinin ajanlarının Rusya topraklarında faal oldukları pek sır değil. Eskiden bu tip ajanları açığa çıkardığımızda bu kişileri gizli bir şekilde istenmeyen kişi olarak ilan edip Rusya'dan uzaklaştırıyorduk. Ama şu anda suçlu prosedürü önlemlerini çok aktif bir şekilde kullanmamız gerektiğine inanıyorum" ifadesini kullandı.

Rusya dış istihbarat servisi Basın Bölümü Başkanı Sergey İvanov ise, İtar-Tass ajansına yaptığı açıklamada, bu konuda şu anda bir yorumda bulunmak istemediklerini söylemekle yetindi.

"ABD'nin iddiaları çelişkili"

Rusya, ABD'nin 10 vatandaşını özellikle Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev ve ABD Başkanı Barack Obama görüşmesinden sonra ajanlık iddiasıyla gözaltına almasını çelişkili ve manidar buldu.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, İsrail ziyareti sırasında basın mensuplarına yaptığı açıklamada, Rus vatandaşlarına ajanlık suçlamasıyla ilgili olarak Amerikan tarafından açıklama beklediklerini belirterek, "Neden söz ettiklerini bize açıklamadılar. Anlatacaklarını umarım. Ancak zamanın özel bir itinayla seçildiğini söyleyebilirim" dedi.

Dışişleri Bakanlığı Enformasyon Dairesinden yapılan açıklamada da, basında yer alan ABD'nin casusluk iddialarıyla ilgili haberlerin incelendiği ve bu iddiaların çelişkilerle dolu olduğu, daha da ayrıntılı şekilde araştırılması gerektiği kaydedildi.

Rus parlamentosunun üst kanadı olan Federasyon Konseyinin Uluslararası İlişkiler Komitesi Başkanı Mihail Margelov ise, "Bize çok çelişkili bilgiler geliyor ve bunlardan bir sonuç çıkarmak mümkün değil" dedi.

"Sıfırlayarak yeniden başlatma"

İlişkileri "sıfırlayarak yeniden başlatma" kararı alan iki ülke arasında dondurulan birçok konu, Obama'nın yönetime gelmesiyle yeniden ele alınırken, Medvedev geçen hafta ABD gezisi çerçevesinde Obama'nın yanı sıra Amerikan iş dünyasıyla da bir araya gelmişti.

ABD Adalet Bakanlığı tarafından dün akşam yapılan açıklama gündemi sarstı. Açıklamada, "11 kişinin, ABD siyasi karar mekanizmalarına sızarak nükleer silah programlarından İran politikasına kadar pek çok konuda Rusya için bilgi toplamak üzere organize edilmiş bir casusluk ağının üyesi oldukları" savunulmuştu.

CNN: Zanlılardan biri El Diario'da muhabirlik yapan Pelaez

CNN, zanlılardan birinin 20 yıldır El Diario adlı gazeteye muhabirlik yapan Vicky Pelaez olduğunu duyurdu.

New York Times gazetesi de farklı kökenleri olan ajanlara "Amerikanlaşma" talimatı verildiği, yıllarca bu ülkede yaşadıkları, zaman içinde yüksek rütbeli emekli ABD subayları ve bürokratları ile temas kurdukları, bunların özellikle nükleer programda görev yapmış isimler olduklarını yazdı.

Yetkililer, açılacak davada sanıklar hakkında 5 ila 20 yıl hapis cezası istenebileceğini belirtiyor.

Beyaz Saray kaynakları ise bu operasyonunun zamanlamasından ötürü memnun olmadıklarını, Medvedev;in ziyaretinin hemen arkasında ortaya çıkarılmasından üzüntü duyduklarını, ama ortada ciddi bir ulusal güvenlik sorunu olduğunu söylediler.