ABD ve AB Rusya'ya yönelik yaptırımlarını artıracak

WASHINGTON- ABD Başkanı Barack Obama, ABD olarak Rus hükümetinin üst düzey yetkililerine, Rus yönetimine yakın siviller ile bir bankaya yaptırım yoluna gittiklerini, aynı zamanda Rus ekonomisinin kilit sektörlerine yaptırım uygulamak için yetki veren yeni bir başkanlık emri imzaladığını açıkladı.

Obama, Beyaz Saray bahçesinde kameraların karşısına geçerek, Ukrayna'daki gelişmelerle ilgili açıklamalarda bulundu.

Son günlerde Ukrayna’da yaşananlardan derin endişe duymaya devam ettiklerini belirten Obama, “Kırım’da gayri meşru bir referandum, Rusların Kırım’ı ilhak ettiği kanuni olmayan adımı ile Kırım’daki ve doğu ile güney Ukrayna’daki halka yönelik tehditlerinin de aralarında bulunduğu tehlikeli riskin yükselişini gördük” dedi.

Rusya hükümetinin yaptığı tüm seçimlerin, Ukrayna hükümetinin yanı sıra tüm uluslararası toplum tarafından reddedildiğine vurgu yapan Obama, “Bu seçimlerden dolayı, ABD bugün, söylediğimiz gibi, Rusya’ya ilave bedeller ödetmek için harekete geçiyor. Rusya’nın Ukrayna’daki ilk müdahalesine yönelik imzaladığım başkanlık emrinden yola çıkarak, Rus hükümetinin daha fazla üst düzey yetkililerine yaptırımlar uyguluyoruz” ifadesini kullandı.

Obama, bunun yanında, Rus liderine destek sağlayan etkili ve önemli kaynakları olan birçok kişi ile bu kişilere destek veren bir bankaya yönelik yaptırım getirdiklerini duyurdu.  

Rusya’nın Kırım’da yaptıklarına karşılık verilen yanıtların bir parçası olarak bu adımları attıklarını belirten Obama, “Rusya’nın, ordusunu, Ukrayna’nın doğusu ve güneyinde daha fazla istilaya yöneltebilecek şekilde tutmasını dünyanın büyük bir kaygıyla izlediğini” bildirdi.

Obama, bu nedenle, Rusya’nın tansiyonu artırmaya devam etmesi halinde daha ağır eylemlerde bulunmak için Avrupalı ortaklarıyla yakından çalıştıklarını belirterek, şunları kaydetti:

“Bu sürecin bir parçası olarak bugün, sadece bireylere değil aynı zamanda Rus ekonomisinin kilit sektörlerine yaptırım uygulamak için yetki veren yeni bir başkanlık emri imzaladım. Bu bizim tercih ettiğimiz bir sonuç değil, çünkü bu yaptırımlar sadece Rus ekonomisine önemli etkide bulunmakla kalmayacak, aynı zamanda küresel ekonomiyi karıştırabilir. Ancak Rusya, tansiyonu daha fazla artırmasının sadece kendisinin uluslararası toplumdan daha fazla izole edilmesine yarayacağını bilmelidir”.

Dünya ve Avrupa’da uluslar arasındaki devlet ilişkilerinin temel prensiplerinin korunması gerekliliğine işaret eden Obama, bunun egemenlik ve toprak bütünlüğünü de içerdiğini vurguladı. Obama, “Bu, aynı zamanda, ulusların, sadece kendileri daha büyük ve daha güçlü olduğu için komşuları pahasına sınırları yeniden çizemeyeceğini ve bu yönde kararlar alamayacağını da kapsıyor” diye konuştu.

Obama, Ukrayna hükümetine ekonomik yardım sağlamanın önceliklerinden biri olmaya devam edeceğini de ifade ederek, gelecek haftaki Avrupa ziyaretinde, Ukrayna’ya yardım konusunda  G-7 ülkeleri ile diğer Avrupalı ve Asyalı müttefikleriyle bir araya geleceğini de dile getirdi.

"NATO’nun müşterek savunmasını güçlendirmeye devam edeceğiz"

Obama, sadece Ukrayna'yı “desteklemeye yönelik ifadelerin yeterli” olmadığına dikkat çekerek, eyleme geçmeleri gerektiğini ve IMF’nin, reformlarını sürdüren Ukraynalılara destek olmak için önemli ekonomik paketi hızla harekete geçirmesini ümit ettiğini kaydetti.

ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden’ın bu hafta Polonya ve Baltık ülkelerinde verdiği mesajları pekiştirmeye devam edeceklerini ifade eden Obama, “ABD’nin NATO müttefikleri için desteği sarsılmaz. Birbirimizi savunmamız konusundaki 5. madde ve ulaşmak için birçok neslin fedakarlıkta bulunduğu bir dizi ortak değerlerle birbirimize bağlıyız. Doğu Avrupa’daki müttefiklerimiz için desteğimizi şimdiden arttırdık ve NATO’nun müşterek savunmasını güçlendirmeye devam edeceğiz. Avrupa ile ekonomi ve enerji konularında da işbirliğimizi hızlandıracağız” diye konuştu.

“ ABD ileRusya arasında diplomasi devam ediyor” diyen Obama, Rusya’nın gerginliği azaltabileceği ve uluslararası toplumun desteğiyle Kiev’deki hükümetle diplomatik çözüm peşinde olabileceği farklı bir yolu hala izleyebileceğinin altını çizdiklerini ifade etti. Obama, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Ukraynalıların Batı ile Rusya arasında bir seçim yapmak zorunda olmadıklarını Rusya halkının bilmesi ve Sayın (Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin’in anlaması gerekiyor. Biz Ukrayna halkının kendi kaderlerini kendilerinin kararlaştırmasını ve her kimi seçerlerse seçsinler, ABD’yle, Rusya’yla ve Avrupa’yla iyi ilişkilere sahip olmasını istiyoruz. Bu, eğer Rusya, dünya genelindeki ulusların benimsediği ve desteklediği haklar olan, Ukrayna halkının kendi geleceklerini belirlemeleri ile özgür bireyler ve bağımsız ülke olma hakkını tanırsa gerçekleşir". 

Yaptırım getirilen isimler

Öte yandan  ABD Hazine Bakanlığı, Ukrayna konusundaki son gelişmeler nedeniyle, 16 Rus yetkilisi, Rus yetkililere materyal desteği verdiği gerekçesiyle 4 kişi ile bir Rus bankasınayaptırım getirildiğini bildirdi.

Açıklamaya göre, yaptırım getirilen 16 Rus yetkilisinin isimleri şöyle:

“Viktor Ozerov, Vladimir Dzhabarov, Evgeni Bushmin, Nikolai Ryzhkov, Sergei Zheleznyak, Sergei Mironov, Aleksandr Totoonov, Oleg Panteleev, Sergey Naryshkin, Victor Ivanov, Igor Sergun, Sergei Ivanov, Alexei Gromov, Andrei Fursenko, Vladimir Yakunin, and Vladimir Kozhin”.

Açıklamaya göre, Rusya yönetimine “yakın çevreler” olarak  tanımlanan üst düzey Rus yetkilileri Gennady Timchenko, Arkady Rotenberg, Boris Rotenberg ve Yuri Kovalchuk'a da materyal ve diğer destekleri sağladıkları veya onlar adına hareket ettikleri gerekçesiyle yaptırım getirildi.

Ayrıca, Rusya devlet yetkililerine desteği nedeniyle “Bank Rossiya”ya da yaptırım uygulanacağı bildirildi.  

Bu kapsamda, yaptırım listesine alınan kişi ve kurumların ABD’deki varlıkları donduruldu, ABD vatandaşlarının bu kişi ve kurumlarla ticareti yasaklandı.

Rusya'dan ABD'ye yanıt

Öte yandan, Rusya Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, ABD'nin Kırım'daki gelişmeler üzerine sunduğu yaptırım listesine işaret edilerek, "Rusya, buna karşılık aynı sayıda ABD'li yetkiliye yaptırım getiriyor" denildi. 

Yaptırım yoluna gidilmesinin "çift taraflı olduğu" belirtilen açıklamada, "Amerika tarafı, Kırım halkının uluslararası kurallara ve BM'nin tüzüğüne uygun bir şekilde Rusya'ya bağlanma kararı aldığını itiraf etmek istemiyor" denildi.  Açıklamada, "Şüphe olmasın ki, her düşmanca hamleye aynı şekilde karşılık vereceğiz" ifadeleri yer aldı.

Rusya'nın yaptırım listesinde, ABD Ulusal Güvenlik Danışman Yardımcısı Caroline Atkinson, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışman Yardımcısı Benjamin Rhodes, Beyaz Saray Kıdemli Danışmanı Daniel Pfeiffer, Senato'daki demokrat çoğunluk lideri Senatör Harry Reid, Temsilciler Meclisi Başkanı John Boehner, Senato'nun Dışilişkiler Komitesi Başkanı Robert Menendez, senatörler Mary Landrieu, John McCain ve Daniel Coats yer aldı.

"Listeye alınmaktan onur duyuyoruz"

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Jen Psaki ise günlük basın toplantısında, Ukrayna’nın ABD’ye askeri ekipmanla ilgili taleplerinin sorulması üzerine, Ukrayna ordusuyla uzun süredir savunma ve güvenlik yardımları ilişkilerinin bulunduğunu hatırlattı. Bunun da devam edeceğini belirten Psaki, “Spesifik konulara değinmeden diyebilirim ki, taleplerini değerlendiriyoruz” dedi.

Ukrayna’daki gelişmelerde tansiyonu azaltmak için odaklandıkları ana konunun ekonomik ve diplomatik önlemler olduğunu belirten Psaki, ABD Başkanı Barack Obama’nın askeri seçeneklerin masada olmadığına yönelik dünkü sözlerini hatırlattı.

ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’ninRusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile bu sabah telefonda görüştüğünü ifade eden Psaki, iki bakanın her gün olmasa da düzenli görüştüğünü bildirdi. Psaki, görüşmede Kerry’nin Kırım’daki "gayri meşru" referendum ve Rusya’nın Kırım’ı ilhakına yönelik devam eden kaygılarını ilettiğini kaydetti. Psaki, görüşmede iki bakanın ileriye doğru bir diplomatik yolu da konuşmaya devam ettiğini ifade etti.

Psaki, "Ukrayna’nın Kırım’daki askerlerini çekmesinin durumu kabul ettikleri ve emrivaki olup olmadığına" yönelik soru üzerine, durumu öyle görmediklerini, bunun kendi insanlarını korumak için Ukrayna’nın attığı pragmatik bir adım olduğunu dile getirdi. Psaki, Ukrayna’nın bu adımla Rusya’nın aksine krizin barışçıl çözümüne yönelik taahhütüne devam ettiğini gösterdiğini söyledi.

Rusya’nın bazı ABD’li üst düzey yetkililere yaptırım getirme kararıyla ilgili olarak Psaki, “Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü korumak gibi doğru bulduğumuz bir şeyi savunduğumuz için bu listeye alınmaktan onur duyuyoruz" dedi.

AB'den ilave yaptırım

AB liderleri Kırım'ı ilhakını kınadıkları Rusya'ya ilave yaptırım kararı aldı.

AB Konseyi Başkanı Herman Van Rompuy, zirvede ilk günün ardından düzenlediği basın toplantısında, 12 ismin daha mal varlıklarının dondurularak vize yasağına dahil edildiğini duyurdu.

AB dışişleri bakanları Kırım'daki referandumun ardından hafta başında Brüksel'de toplanarak Rus ve Kırımlı 21 yetkiliye yaptırım kararı almıştı.

Van Rompuy, Rusya'nın Ukrayna'nın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü "açıkça ihlal etmesini" şiddetle kınayarak, Kırım'ın ilhakını asla kabul etmeyeceklerini vurguladı.

Herman Van Rompuy, haziran ayında düzenlenmesi öngörülen AB-Rusya zirvesini iptal ettiklerini belirterek, Moskova'nın Ukrayna'yı istikrarsızlaştırma faaliyetlerini sürdürmesi halinde bir dizi ekonomik yaptırımlara başvuracaklarının sinyalini verdi.

Yaptırımların şimdiden Rus ekonomisini olumsuz etkilemeye başladığını belirten Van Rompuy, Moskova yönetimine krize müzakerelerle çözüm araması tavsiyesinde bulundu.

Van Rompuy, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) gözlemcilerinin Ukrayna'ya yerleştirilmesi konusunda acilen mutabakat sağlanması çağrısında bulunarak, aksi takdirde AB gözlemci misyonu göndereceklerini ifade etti.

AB Konseyi Başkanı Van Rompuy, Ukrayna ile Ortaklık Anlaşması'nın siyasi bölümünü sabah imzalayacaklarını sözlerine ekledi.

Almanya Başbakanı Angela Merkel, Ukrayna'daki krizin derinleşme ihtimaline karşı AB Komisyonu'na geniş kapsamlı ekonomik yaptırımlar hazırlaması görevini verdiklerini söyledi.

Merkel, IMF'yle anlaşması şartıyla Ukrayna hükümetine mali destek sözü verdi.