ABD'de 2016 başkanlık seçimleri yarışı kızışıyor

ABD'de 2016 yılının kasım ayında yapılacak Başkanlık seçimlerinde aday adaylarının kampanyaları tüm hızıyla devam ederken Demokrat Parti'de Hillary Clinton ve Bernie Sanders, Cumhuriyetçi Parti'de Donald Trump ve Ben Carson öne çıkıyor. 

ABD halkı 8 Kasım 2016'da  58. kez başkanlık seçimi için sandık başına gidecek. Her iki parti de şubat ayından itibaren belirlenen takvime göre parti kurullarını toplayacak ve aday adayları, eyaletlerde yapılacak ön seçimlerde avantaj sağlamaya çalışacak. Ön seçimlerin tamamlanmasının ardından Temmuz ayında yapılacak kongrelerle iki partinin başkan adayları netleşmiş olacak. 

Demokrat Parti'nin mevcut aday adayları eski Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Vermont Senatörü Bernie Sanders, eski Maryland Valisi Martin O'Malley ve Harvard hukuk profesörlerinden Lawrance Lessig şeklinde sıralanıyor. Demokratlarda bugüne kadar iki aday adayı ise yarıştan çekildi. 

Ancak Demokrat Parti'deki siyasi tablo, Başkan Yardımcısı Joe Biden'ın aday adayı olmayacağını açıklaması ile büyük oranda netleşti. Birkaç ay önce oğlunu kaybeden ve zor günler geçiren Biden, uzun bir süre kararsızlık yaşasa da sonunda Başkanlık yarışına girmeme kararı aldı. Bu gelişmenin, anketlerde zaten Sanders'in önünde gözüken Clinton'a fazlasıyla yarayacağı yorumları yapılıyor. Biden'ın yarışa katılması durumunda Clinton'ı daha zorlu bir adaylık süreci yaşayacaktı. Zira her iki isim Demokrat Parti'de benzer bir seçmen kitlesine hitap ediyor. Demokrat Parti'deki adaylık yarışının, Biden'ın son kararıyla rahatlayan Clinton ile Sanders arasında geçeceği belirtiliyor. 

Clinton Demokratların başkan adayı olmaya yakın 

Demokrat Parti aday adaylarını bir araya getiren 13 Ekim'deki CNN açık oturumunda Clinton'ın diğer tüm rakiplerinden daha iyi bir performans sergilediği yorumları yapılmıştı. Ancak Clinton, uzun ve meşakkatli kampanya sürecinde sert eleştirilere göğüs germek zorunda kalabilir.  

Örneğin, bakanlığı döneminde özel e-posta hesabını devlet işlerinde kullanmasıyla ilgili yoğun eleştiri alan Clinton, yine aynı görevi sırasında yaşanan Bingazi saldırısıyla ilgili maruz kaldığı suçlamalarla hala uğraşıyor.  

Bu iki konunun da özellikle kendisine karşı en sert eleştirileri yönelten Cumhuriyetçilerce siyaset malzemesi yapıldığı görüşünü savunan Clinton, artık bu dosyaları kapatmayı ve tüm dikkatini kampanyasında öne çıkarmak istediği konulara verebilmeyi umuyor. 

Buna karşın Cumhuriyetçiler, kendi partilerinden bir Kongre üyesinin başkanlık ettiği Bingazi Komisyonu'nda geçen hafta 11 saat sorguladıkları Clinton'ın peşini bırakacak gibi görünmüyor.  

Seçim kampanyası boyunca gittiği eyaletlerde büyük kalabalıklar toplayan ve partinin sol kanadını temsil eden Sanders ise ileri yaşına rağmen özellikle gençlerden aldığı destekle dikkat çekiyor. Bununla birlikte, kendisini "demokrat sosyalist" olarak tanımlayan ve gelir dağılımındaki eşitsizliğe yaptığı vurgu ile tanınan Sanders'ın, dünyada belki de kapitalizmin en hakim unsur olduğu ve toplumun geniş kesiminin sosyalizmin tartışılmasına bile derin şüpheyle baktığı bir ülke olan ABD'de şansının sınırlı olduğu yorumu yapılıyor. 

ABD'nin önde gelen medya kuruluşlarının anketlerini bir araya getiren "realclearpolitics" adlı internet sitesindeki son anketlere göre Clinton, yüzde 25'e karşı yüzde 48 ile Sanders'ın açık ara önünde gözüküyor ve Biden'ın aday olmamasıyla Clinton'ın hedefine bir adım daha yaklaştığı belirtiliyor.  

Cumhuriyetçi Parti'de tablo net değil 

Cumhuriyetçi Parti'deki yarış ise Demokratlara göre biraz daha karmaşık gözüküyor. Halihazırda 15 adayın yarışa devam ettiği partide, şimdiye kadar iki aday yarıştan çekildi. Cumhuriyetçi Parti'nin 2012 yılındaki başkan adayı Mitt Romney, bu seçime katılmayacağını daha önce ilan etmişti. 

Cumhuriyetçi Parti'de ismi ön plana çıkan adayların başında emlak zengini Donald Trump ile ünlü beyin cerrahı Ben Carson geliyor. Ancak, eski Florida Valisi ve eski ABD Başkanı George W. Bush'un kardeşi Jeb Bush, Teksas senatörlerinden Ted Cruz ve Florida senatörlerinden Marco Rubio'nun da yarışın ilerleyen safhalarında atılım yapabilecekleri belirtiliyor. 

AP-GfK anketine göre Cumhuriyetçi seçmen başkanlık yarışında Trump'ı en güçlü aday olarak görürken partinin önde gelenleri ise ona hiç şans vermiyor. Ankete katılan 10 kişiden 7'si Trump'ın, 6'sı ise Carson'ın aday gösterilmesi halinde 2016 seçimlerini Cumhuriyetçilerin kazanabileceğini düşünüyor. 

Bununla birlikte CBS televizyonu ile New York Times'ın Cumhuriyetçi seçmenler arasında yaptırdığı son ankette ise Carson'ın yüzde 26'lık oy oranı ile Trump'ın 4 puan önünde olduğu görülüyor. Farklı anketler, Trump ile Carson arasındaki rekabetin tüm hızıyla sürdüğünü gösteriyor.  

Ancak her iki adayın da şimdiden tartışma konusu olan açıklamaları hafızalardaki tazeliğini koruyor. Carson'ın, "ABD Başkanı Müslüman olmamalı" açıklaması hala tepki toplarken, Trump'ın cami karşıtı açıklamaları ile Meksikalı göçmenleri "suçlu" ve "çapulcu" ilan etmesi gündemi meşgul ediyor. 

Trump ve Carson'ı takip eden Bush, Cruz ve Rubio'nun adaylık şanslarının birbirine yakın olduğu değerlendirilse de Bush, Yahudi lobisiyle yakın ilişkileri ve arkasındaki Hispanik desteği nedeniyle bir adım öne çıkıyor.  

Medya kuruluşlarının anketlerini bir araya getiren realclearpolitics verileri birtakım ihtimallere ışık tutuyor.  Buna göre başkanlık seçiminde Clinton, Trump'a karşı yarışırsa birkaç puan farkla seçimi kazanabilecek, Carson veya Bush'a karşı yarışması halinde ise birkaç puan farkla kaybedebilecek. Aynı anketler Sanders'ın da Trump'ı yenebileceğini ancak Bush'a yenilebileceğini gösteriyor.