Asya turuna Kuzey Kore damgası
ABD Başkanı Trump'ın 13 günlük Asya turunda "Kuzey Kore'ye karşı ortak kararlılık" vurgusu yapması bekleniyor. Rusya Devlet Başkanı Putin ile görüşme ihtimali olan Trump, görüşmenin yapılması halinde Kuzey Kore de dahil ABD-Rusya ilişkilerine dair birçok hassas konuyu gündeme taşıyacak.
Eski ABD Başkanı George H. W. Bush'un 1992'deki turundan sonraki en uzun Asya turuna çıkan ABD Başkanı Donald Trump, bugün Japonya ile başlayan 13 günlük turunda, 7-8 Kasım'da Güney Kore'yi, 8-9 Kasım'da Çin'i, 10-12 Kasım'da Vietnam'ı ve 12-13 Kasım'da Filipinler'i ziyaret edecek.
Pyongyang'a karşı "ortak kararlılık" arayışı
Göreve geldiği günden itibaren dış politikada Kuzey Kore ve İran odaklı "agresif çizgi" takip eden Trump, Asya turuyla Kuzey Kore karşısında daha güçlü uluslararası kararlılık sergilemek istiyor.
Hemen her hafta Kuzey Kore konusunda telefon görüşmesi yaptığı Japonya Başbakanı Şinzo Abe ile yüz yüze görüşecek Trump'ın, bir kez daha "Pyongyang tehdidine karşı güçlü askeri ve siyasi güvenceler vermesi" bekleniyor. Başkan olarak yaptığı ilk Japonya ziyaretinde Abe ile golf oynayıp biftek yiyecek olan Trump'ın diplomatik görüşmelerde "Pyongyang'a karşı askeri duruşu daha güçlü kılacak" adımları masaya yatıracağı belirtiliyor.
Seul'de konuşulacak zor konular
Abe ile yakın arkadaşlığı bilinen Trump'ı, daha sonra geçeceği Güney Kore'de ise biraz daha "mesafeli" bir lider karşılayacak.
Her ne kadar ABD ile uyumlu çizgide bulunsada kısa süre önce devlet başkanlığı koltuğuna oturan Moon Jae-in, Trump'ın aksine "Pyongyang ile uygun koşullar altında diplomatik müzakerelere açık olduğunu" dile getiren bir isim olarak biliniyor.
Ancak Trump'ın, Seul'de de Tokyo'daki mesajlarına benzer diplomatik güvencelerle "Kuzey Kore'ye karşı ortak duruşu" öne çıkaracağı ve Moon ile güçlü müttefiklik mesajını vereceği kaydediliyor. Yine de ABD kamuoyunda, 20 Ocak'tan bu yana yeni Seul büyükelçisini atayamamış bir ABD Başkanı olarak Trump'ı zor bir ziyaretin beklediği yorumları yapılıyor.
Ayrıca ABD'nin Kuzey Kore tehdidine karşı Güney Kore'ye yerleştirdiği Bölge Yüksek İrtifa Hava Savunma Sistemi'nin (THAAD) hem ülke içinde hem de Seul-Pekin hattında tartışmalara neden olduğu biliniyor. Trump'ın, görüşmede Moon'a her türlü güvenceyi vererek Kore Yarımadası'nın nükleer silahtan arındırılması için tüm adımları atma sözünü yenileyeceği vurgulanıyor.
Beyaz Saray, Trump'ın Güney Kore ile Kuzey Kore arasında Askerden Arındırılmış Bölge (DMZ) olarak bilinen tartışmalı bölgeyi ziyaret etmeyeceğini daha önce açıklamıştı.
Çin ziyareti kritik
Trump'ın Kuzey Kore diplomasisindeki en önemli durağının 8 Kasım'da ineceği Pekin olacağı ve Trump-Şi Cinping görüşmesinin kilit önem taşıyacağı ifade ediliyor.
Pyongyang yönetimi üzerindeki etkisi bilinen Pekin'den "daha fazla etkinlik" bekleyen Trump, Çin Devlet Başkanı Şi ile kurduğu iyi ikili ilişkiler ölçeğinde Kuzey Kore üzerinde daha güçlü baskı oluşturulmasını talep edecek. Bu bakımdan siyasi liderliğini biraz daha güçlendirmiş Şi ile yapacağı görüşmeye büyük önem veren Trump'ın, bu görüşmeden somut çıktılar elde etmeye çalışacağı vurgulanıyor.
Ancak Güney Çin Denizi eksenli anlaşmazlıklar, Çin'in rahatsız olduğu THAAD sistemi ve ticari ilişkilerdeki sorun alanları, Pekin'in Trump'a istediğini hemen vermeyeceği yorumlarına sebep oluyor.
Ayrıca Trans-Pasifik Ortaklığı'ndan (TPP) çekilme kararı alan ABD'nin boşalttığı alana yerleşmesine kesin gözüyle bakılan Çin'in, ekonomik anlamda da Washington karşısında elinin zayıf olmadığı kaydediliyor.
Vietnam'da Putin görüşmesi olabilir
Trump'ın diplomasi trafiğinde en merak edilen temaslardan biri de kuşkusuz Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile muhtemel görüşmesi olacak.
Vietnam'ın Danang kentinde 10 Kasım'da yapılacak Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Zirvesi'ne katılması beklenen Trump'ın, zirveye gelecek Putin ile burada bir görüşme yapmasına güçlü olasılık gözüyle bakılıyor.
Beyaz Saray'ın ardından Kremlin'in de "görüşme olabilir" şeklinde açıklama yapması, görüşme için Washington-Moskova hattındaki arka kapı diplomasisinin işlediği yorumlarına neden oldu.
Asya turuna çıkmadan önce "Putin ile görüşebilirim, bize Kuzey Kore konusunda yardımcı olabilir" açıklamasında bulunan Trump'ın, muhtemel Putin görüşmesinde Kuzey Kore dışında ABD-Rusya ilişkilerini ilgilendiren birçok konuyu gündeme getirmesi bekleniyor.
APEC zirvesinin ardından Trump'ın Vietnam'ın başkenti Hanoi'ye geçeceği ve burada en üst düzey diplomatik temaslar yapacağı belirtildi.
Filipinler'de Duterte görüşmesi merakla bekleniyor
Vietnam'dan sonra Asya turunun son durağı Filipinler'e 12 Kasım'da gidecek Trump, başkent Manila'da Devlet Başkanı Rodrigo Duterte ile bir araya gelecek.
Ancak Trump, insan hakları konularındaki uygulamaları dolayısıyla uluslararası kamuoyunda tartışmalara neden olan Duterte ile görüşecek olması sebebiyle özellikle Washington'da eleştirilere maruz kaldı.
Birçok açıklamasında ABD'yi sert sözlerle eleştiren Duterte ile görüşmesinin sonuçları merakla beklenen Trump, Manila'da ayrıca Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) Zirvesi'ne katılarak ABD'nin bölgeye bakışını anlatacak.
Ayrıca programına ilaveten Filipinler'de bir gün daha geçirdikten sonra Washington'a döneceğini belirten Trump, böylece 5 ülkeyi kapsayan uzun Asya turunu tamamlamış olacak.
