Ekonomik dönüşümde toplumsal değişim sinyali

Suudi Arabistan'ın genç prensi Muhammed bin Salman'ın hafta başında açıkladığı ekonomik reform planı, her ne kadar krallığın İslami geleneklerine atıfta bulunsa da yönetimin muhafazakar kanadıyla kırılmaya yol açabilecek toplumsal değişim tohumlarını da barındırıyor.

Veliaht Prens vekili Muhammed bin Salman tarafından Pazartesi açıklanan "2030 Vizyonu" adlı plan, petrole dayalı Suudi Arabistan ekonomisinin düşen petrol fiyatları nedeniyle topyekün dönüştürülmesini hedeflerken, sosyal değişimler hakkında az sayıda fakat son derece net taahhütlerde bulunuyor.

Reform taahhütleri dini muhafazakarlığın şekillendirdiği Suudi toplumu içerisinde uzun süredir devam eden kültürel çatışma alanlarına da dokunuyor.

Suud hanedanı ülkeyi baştan bu yana Vahabi İslam çizgisindeki din adamlarıyla ittifak halinde yönetiyor. Sorunlu alanlara dokunan reform planı nedeniyle hanedanın muhafazakarlarda oluşabilecek tepkiler karşısında dikkatli bir yol izlemesi gerekecek.

Prens Muhammed ekonomik dönüşüm planını tanıtırken, kadınların araba kullanmalarına kısa süre içinde izin verilip verilmeyeceği sorusunu savuşturdu. Suudi liderden alışılageldiği üzere buna toplumun henüz hazır olmadığı şeklinde cevap verse de başka alanlarda değişimin başlayabileceğini ima etti.

İlk bakışta sorunsuz konular gibi gözükseler de kültür veya  eğlence sektörlerine yatırım, sporu teşvik ve Suudi ulusal kimliğini tanıtma çalışmalarına ivme verilmesi, ülkenin muhafazakarları için son derece tartışmalı konular.

Suudi Arabistan'da sinemaların kurulmasına izin verilmediği gibi kadınların spor yapması da günaha teşvik ettiği gerekçesiyle istenmiyor. Bazı din adamları ise vatanseverliği putperestlikle eşdeğer görüyor.

              
Önde gelen Suudi gazetecilerden Jamal Khashoggi, prensi kast ederek, "Kültürümüzdeki değişikliklerin farkında olarak yaşam kalitesinden, eğlenceden bahsetti ve insanlar onun bundan bahsettiğini anladı. Fakat aynı zamanda biraz tereddütlü de olduğunu gösterdi" dedi.
              
Prens Muhammed kamuoyu önünde kendisini sıkı bir Müslüman aynı zamanda da eski nesil din adamlarından farklı olarak göstermeye çalışıyor. 31 yaşındaki prens kendini başka kültürlerin etkilerine açık birisi ve Suudi gençliğinin yansıması olarak görüyor.
              
Prens Muhammed'in dönüşüm planının Hicri takvimi kullanarak "1437 Vizyonu" değil de Batı takvimini kullanarak "2030 Vizyonu" olarak adlandırması da prensin uluslararası iddialarını ele veriyor.