Erivan büyükelçisi adayından soykırıma 'hayır'
W. Bush'un Erivan büyükelçisi adayı Yovanovitch, Obama'nın ısrarlı ifadelerine karşın, 1915 olaylarını 'soykırım' olarak nitelendirmedi
WASHINGTON - ABD'de Ermeni tezlerini savunan Demokrat Parti'nin başkan adayı Senatör Barack Obama'nın yazılı sorularını yanıtlayan Başkan George W. Bush'un Erivan büyükelçisi adayı Marie Yovanovitch, Obama'nın ısrarlı ifadelerine karşın, 1915 olaylarını 'soykırım' olarak nitelendirmedi.
Senato Dış İlişkiler Komitesinde onay süreci devam eden Yovanovitch, komite üyesi olan Obama'nın dört yazılı sorusunu yine yazılı olarak yanıtladı.
Obama'nın, "Ermeni 'soykırımını' çevreleyen olayları nasıl tanımlıyorsunuz?" şeklindeki sorusu üzerine Yovanovitch, özetle, ABD'nin, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemindeki "kitle öldürmelerini, etnik temizliği ve ve zorunlu göçü" kabul ettiğini kaydetti, ancak Ermenilerin esas amaçladığı sözcük olan 'soykırım' ifadesini kullanmadı.
Obama'nın, "göreve başlamanızın onaylanması durumunda 'soykırım' kurbanlarını nasıl anacaksınız?" sorusunu yanıtlayan Yovanovitch, özetle, Erivan'da her yıl nisanda düzenlenen resmi anma törenine katılma geleneğini sürdüreceğini ve Türk ve Ermeni halkları ve hükümetleri arasında anlayış ve uzlaşma sağlanması çabalarına öncelik vereceğini söyledi.
Barack Obama'nın, "Türkiye'de 'soykırımın' daha fazla incelenmesi ve 'tanınması' için ABD Dışişleri Bakanlığı ne adımlar atıyor?" şeklindeki sorusunu yanıtlayan Yovanovitch, Türk devlet arşivlerindeki arşivcilerin ABD'de tarihi araştırmaların yapılış biçimini izlemek üzere davet edilmesine ilişkin bir program üzerinde çalıştıklarını, Ermeni arşivcilerle de temas ettiklerini ve sonunda iki ülkeden arşivcilerin ortak bir program üzerinde birlikte çalışmasının umulduğunu söyledi. Obama'nın en son özetle, "TCK'nın 301'inci maddesinde yapılan değişiklikten ABD Dışişleri Bakanlığının tatmin olup olmadığını" sorması üzerine de Yovanovitch, ABD yönetiminin, 301'inci maddenin kaldırılmasını tercih ettiğini, ancak mevcut düzenlemeyle de azami hapis cezasının üç yıldan iki yıla indirildiğini ve dava açma kararının Adalet Bakanına bırakıldığını belirtti. Yovanovitch, Adalet Bakanına sağlanan rolden dolayı dava sayısında önemli azalma meydana gelmesinin beklendiğini söyledi. Amerika Ulusal Ermeni Komitesi (ANCA) adlı kuruluş, Yovanovitch'in Obama'nın sorularına "kaçak" yanıtlar verdiğini ve bunun tatmin edici olmadığını ileri sürdü.
ABD'de aralarında büyükelçilerin de yer aldığı üst düzey yetkililerinin atamalarının, Senato tarafından onaylanması gerekiyor. Yovanovitch, onay süreci için Senato Dış İlişkiler Komitesinde geçen ay düzenlenen oturumda, Ermeni yanlısı senatör Robert Menendez'in baskılarına karşın "soykırım" sözünü telaffuz etmemişti. Ermeni yanlısı bir başka senatör Barbara Boxer, bunun üzerine Yovanovitch'in durumunun komitede daha iyi incelenmesi için büyükelçi adayının onay sürecini bir ay için durdurmuştu. Komitenin, bu ay ortalarında, Yovanovitch'i oylaması bekleniyor. Ancak, Yovanovitch komiteden onay alsa bile, Ermeni yanlısı herhangi bir senator, büyükelçi adayının Senato genel kurulunda onaylanmasını engelleme yetkisine sahip bulunuyor. Bunun gerçekleşip gerçekleşmeyeceği, gelecek haftalarda ortaya çıkacak.
ABD'nin Erivan büyükelçiliği, Mayıs 2006'dan bu yana boş bulunuyor. Son büyükelçi John Evans, resmi ABD politikasını ihlal ederek 1915 olaylarını "soykırım" diye nitelendirmesinin ardından o ay görevden alınmıştı. Bush, ardından bu göreve diplomat Richard Hoagland'i aday göstermişti. Ancak Ermeni yanlısı senatör Robert Menendez, 'soykırım' sözünü ısrarla kullanmayan Hoagland'in atanmasını genel kurulda engellemişti. Hoagland'in Erivan Büyükelçisi olamaması üzerine Bush, bu defa bu görev için martta Yovanovitch'i aday göstermişti. Obama'nın dışında beş Ermeni yanlısı senatör daha yazılı sorular iletmiş, ve Yovanovitch bunları daha önce yanıtlamıştı.
Obama, ABD başkanı seçilmesi durumunda, 1915 olaylarını 'soykırım' olarak tanıyacağı ve bu yöndeki Kongre tasarılarını destekleyeceği sözünü vermişti.