İsveç, Ermeni tasarısını onayladı
Tasarının kabul edilmesinin ardından Türkiye-İsveç Zirvesi iptal edildi
STOCKHOLM - İsveç Parlamentosunda, 1915 olaylarına ilişkin Ermeni iddialarının tanınmasını öngören karar tasarısı, bir oy farkıyla kabul edildi.
Çeşitli partilere mensup milletvekillerinin hazırladığı Ermeni iddialarının tanınmasını içeren öneri üzerinde yapılan oylamada 130 milletvekili aleyhte, 131 milletvekili lehte oy kullandı.
Parlamentonun Dış İlişkiler Komisyonunda 2 Mart 2010'da görüşülen tasarı, bugün parlamentonun gündemine getirildi. Öneriye destek veren ve karşı çıkan milletvekilleri arasında 6 saate yakın tartışmalar yaşandı.
Öneriye destek veren sol görüşlü Sosyal Demokrat Parti, Sol Parti ve Çevre Partisi'nden milletvekilleri, 1915 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun son yıllarında yaşanan olayların "soykırım" olduğunu, Türkiye'nin tarihiyle yüzleşmesini ve bunu kabul etmesini savundu.
Sağ parti milletvekillerinden bazıları ise İsveç Meclisinin uluslararası bir mahkeme olmadığını kaydederek, öneriye karşı çıktılar.
Öneriyle ilgili görüşmeler sırasında bir konuşma yapan Çevre Partisi'nin Türk milletvekili Mehmet Kaplan, konuşmasında şunları söyledi:
"Önemli olan burada alacağımız karar, bu meseleyi nasıl etkileyecek, soruna çözüm getirecek mi? Olaya olmuş ya da olmamış diye bakmak yerine sonrası ne olacak, ona bakmak önemli. Türkiye'de şu anda bir taş yuvarlanmaya başladı. Yavaş yavaş artık insanlar görüşlerini açıklayabiliyor. Cesaretle tartışabiliyor. Bu taşı çıkarmamalıyız. Türkiye'de bu gelişmeleri düşünmemiz gerekiyor. Türkiye'deki son gelişmeleri zorlaştırmayalım."
Mehmet Kaplan, milletvekillerini tasarı aleyhinde oy kullanmaya çağırdı.
Konuşmalardan sonra oylamaya geçildi. Oylama sonunda 130 "Hayır", 131 "Evet" oyu kullanıldı, 88 milletvekili ise oylamaya katılmadı.
Parlamentodaki tartışmaları ve oylamaları Türkiye'nin Stockholm Büyükelçisi Zergun Korutürk de izledi.
Büyükelçi Korutürk, Ankara'ya çağrılıp çağrılmayacağı yönündeki bir soru üzerine, Ankara'dan talimat bekleyeceğini söyledi.
Görüşmeler başlamadan önce Meclis önünde Ermenilerle birlikte Türk vatandaşları da toplandı ve meclise girerek genel kuruldaki görüşmeleri ve oylamaları takip ettiler.
Grup başkanvekilleri kararı kınadı
AK Parti, CHP ve MHP grup başkanvekilleri, İsveç Parlamentosunda, 1915 olaylarına ilişkin Ermeni iddialarının tanınmasını öngören karar tasarısının kabul edilmesini kınadı.
TBMM Genel Kurulundaki görüşmeler sırasında söz isteyen MHP Grup Başkanvekili Mehmet Şandır, kararı şiddet ve nefretle kınadıklarını söyledi. Soykırımın bir insanlık suçu olduğunu, böyle bir suçun Türk milletine yakıştırılamayacağını vurgulayan Şandır, ''Meclis olarak ortak bir tepki koymalıyız. Hükümet Meclise bilgi vermeli, genel görüşme açılmalı. Alacağımız kararı dünyaya ilan etmeliyiz'' dedi. Şandır, Türk milletinin onurunun korunmasının herkesin görevi olduğunu, ancak bu görevi öncelikle Hükümetin üstlenmesi gerektiğini söyledi. Mehmet Şandır ayrıca, Hükümeti, dış politikasını tekrar gözden geçirmeye davet etti.
CHP Grup Başkanvekili Kemal Anadol da hiç bir ülkenin, özellikle de İsveç'in Türkiye'yi kınamaya hakkının olmadığını söyledi. İsveç'in, 2. Dünya Savaşı'nda komşusu Norveç'in işgali için Hitler ordusuna koridor açtığını belirten Anadol, İsveç'in böylece bir soykırıma dolaylı yoldan ortak olduğunu ifade etti. ABD ve İsveç'ten sonra, bu yöndeki kararların arkasının gelebileceğine dikkati çeken Anadol, CHP olarak, Türkiye ile Ermenistan arasında imzalanan protokolün Meclis gündeminden çekilmesi çağrısında bulunduklarını söyledi. Anadol, kararı kınadıklarını belirtti.
AK Parti Grup Başkanvekili Nurettin Canikli, kararı lanetlediklerini ifade etti. Canikli, böyle bir kararı Türk milletinin hak etmediğini, Türkiye'nin, insanlık suçu konusunda en temiz sayfaya sahip ülkelerden biri olduğunu vurguladı.
Hükümet olarak, 1915 olaylarına ilişkin gerçeğin ortaya çıkması için cesur adımlar attıklarını, ancak kendilerine güvenemeyenlerin böyle bir adım atamadığını anlatan Canikli, ''Gerçeği öğrenmek istiyorsanız, bilim adamları araştırsın ve ortaya çıkarsın. Bunlar siyasi kararlardır. Hukuki, ahlaki ve bilimsel gerçekliği yoktur'' dedi. Canikli, söz konusu kararla ilgili gereken onurlu adımların atılacağını kaydetti.
TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Murat Mercan da ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesinin Ermeni iddialarının tanınmasına ilişkin tasarıyı kabul etmesinin ardından konuyla ilgili değerlendirmede bulunması için Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nu Pazartesi günü için komisyona davet ettiklerini bildirdi. İsveç Parlamentosunun aldığı kararın da şimdi gündeme geldiğini belirten Mercan, ''Pazartesi günü konu enine boyuna tartışılacak ve Parlamento bilgilendirilecektir'' dedi.
Konuşmaların ardından TBMM Başkanvekili Meral Akşener, 16 Mart Salı günü saat 15.00'de toplanmak üzere birleşimi kapattı.
Zirve iptal edildi
İsveç Parlamentosu'nda ermeni tasarısının kabul edilmesinin ardından 17 Martta gerçekleştirilmesi öngörülen Türkiye-İsveç Zirvesi ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın bu ülkeye yapacağı ziyaret iptal edildi.
Başbakanlık Basın Merkezi aracılığıyla yayımlanan konuya ilişkin "Hükümet Açıklaması" şöyle:
"İsveç Parlamentosu'nda Osmanlı İmparatorluğu'nun son döneminde bazı halklara soykırım yapıldığına dair bir önerge kabul edilmiş olmasını esefle karşılıyoruz. Kararı şiddetle kınıyoruz.
Dayanaktan yoksun, büyük yanlışlarla malul bu kararı halkımız ve Hükümetimiz reddetmektedir.
Kararın İsveç'te 2010 Eylül ayında düzenlenecek seçimlere yönelik bazı siyasi çıkar hesapları yapılarak alındığı aşikardır. Yerel siyasi saiklerle kabul edilen bu önerge, Türkiye-İsveç ilişkilerine ve halklarımız arasındaki yakın iş birliğine ve dostluğa yakışmamıştır.
Tarihle dürüst şekilde yüzleşilmesi için çağrı yapan Türkiye'dir. Tarihle yüzleşmekten kaçınanlar, iddialarını karşılıklı olarak görüşmekten ve gerçeği bilimsel yöntemlerle çalışarak açığa çıkarmaktan korkanlardır. Bu korkuyu taşıyanlar, küçük siyasi çıkarlar peşindeki yabancı parlamenterleri istismar etmekte ve onlar tarafından istismar edilmektedirler. Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemine ilişkin iddiaların İsveç Parlamentosu gündemine girmesi böyle bir istismar döngüsünün sonucudur.
Parlamentoların ve siyasetçilerin görevi, tarih konusunda yargıda bulunmak değil, tarihten ders çıkararak geleceği inşa etmektir.
Tarihi gerçeklerin ve Türkiye'nin kendi tarihi ile ilgili görüşlerinin yabancı parlamentoların siyasi çıkar zemininde almış oldukları kararlarla değişeceğini sananlar ağır bir yanılgı içindedirler.
17 Mart 2010 tarihinde gerçekleştirilmesi öngörülen Türkiye-İsveç Zirvesi ve Sayın Başbakanımızın bu ülkeye yapacağı ziyaret iptal edilmiştir.
Stokholm Büyükelçimiz, istişareler için Ankara'ya çağrılmıştır."
Gül: Kararın nezdimizde itibarı yok
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, İsveç Parlamentosu'nda Ermeni tasarısının kabul edilmesiyle ilgili, "Bu kararların nasıl alındığını biz çok iyi biliriz. Bizim nezdimizde hiçbir itibarı yok" dedi.
Cumhurbaşkanı Gül, Davraz Kayak Merkezi'nde kaldığı otelde, iş adamlarıyla bir araya geldiği yemeğin çıkışında gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Bir gazetecinin, "İsveç Parlamentosunda Ermeni iddialarını içeren tasarı bir oy farkla kabul edildi, nasıl değerlendiriyorsunuz?" sorusu üzerine Gül, "Bu kararların nasıl alındığını biz çok iyi biliriz. Bizim nezdimizde hiçbir itibarı yok" dedi.
Bu oylamayı yapanların, bu kararı alanların tarihçi olmadığına dikkati çeken Gül, şöyle konuştu:
"Geçen Amerikan Kongresiyle ilgili söylediklerimi burada da tekrarlamak isterim. Sorsanız 3 kelime konuşamazlar. Esasen çok küçük motivasyonlarla hareket eden insanlar. Tarihe yaptıkları saygısızlık açısından üzüntü verici. Hiçbir itibarı yok. Bunları da çok büyütmeyin açıkçası. Çok fazla büyütülecek bir konu da değil. Çünkü itibar etmediğimiz konuları da büyütmememiz gerekir."
Bir başka gazetecinin, Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan'ın Türkiye ile imzalanan protokollere ilişkin açıklamasını anımsatarak, "Kasıtlı olarak olumsuz tavır almaya çalıştıklarını düşünüyor musunuz?" sorusu üzerine Gül, "Onlar ayrı şeyler, bakarız onlara" dedi.