OPEC, salı günü Viyana'da toplanıyor
Toplantıda, ucuz petrolün OPEC'i petrol üretimini gayri resmi olarak kesmeye ihtiyacı olduğu yönünde ikna edebileceği savunuluyor
LONDRA/DUBAİ - Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyeleri 9 Eylül Salı günü Avusturya'nın başkenti Viyana'da toplanıyor. Toplantıda OPEC'in üretimini değiştirmesi beklenmiyor. Ancak petrole talebin azalması, küresel ekonomideki sıkıntılar ve ucuz petrolün OPEC'i, petrol üretimini gayri resmi olarak kesmeye ihtiyacı olduğu yönünde ikna edebileceği savunuluyor.
ABD ham petrolünün varil fiyatı 11 Temmuzda 147,27 dolarla tüm zamanların en yüksek değerine ulaştıktan sonra dünyanın en büyük petrol üreticisi Suudi Arabistan'ın tek taraflı bir kararla üretimini artırmasının ardından değer kaybetmeye başladı. Cuma günü 106,23 dolara gerileyen ABD ham petrolü 11 Temmuzdan bu yana 40 dolardan fazla (yüzde 27) düştü. Aynı zamanda günlük yaklaşık 20 milyon 698 bin varille dünyanın en büyük petrol tüketicisi ABD'nin petrol tüketimi bu yılın ilk yarısında 1982 yılından bu yana en hızlı oranda geriledi.
Washington merkezli ''PFC Energy'' şirketinde görevli David Kirsch, OPEC'in, fiyatın daha fazla düşmesinin önüne geçmek için bu yıl üretimi kesmeye ihtiyacı olacağını söyledi. ''Sorun kesip kesmeme sorunu değil, bunu ne zaman yapacağı'' diyen Kirsch, dünya petrolünün üçte birinden fazlasını tedarik eden OPEC içinde üretimin azaltılmasına ihtiyaç bulunduğu yönünde fikir birliği oluştuğunu vurguladı. Ancak petrolün varil fiyatının halen 100 doların üzerinde olduğu bir dönemde, OPEC'in Viyana'daki toplantıda açıkça üretimi kısma kararı alarak siyasi bir tepkiyle karşılaşma konusunda tereddütlü davranabileceği belirtiliyor. ABD hükümet verilerine göre, petrol fiyatlarındaki hızlı yükseliş nedeniyle OPEC üyeleri geçen yılın tamamında petrol ihracatından elde ettikleri geliri bu yılın ilk 7 ayında kazandılar.
Deutsche Bank baş enerji uzmanı Adam Sieminski, ''OPEC'in şimdi üretimini resmen kesmesinin uygunsuz olacağını, ancak üretimin kesilmesi konusunda sessiz bir anlaşma sağlanabileceğini'' ifade etti.
Anahtar ülke Suudi Arabistan
OPEC'in petrol üretimi, Suudi Arabistan'ın üretimini artırmasıyla birlikte Mayıs ayından itibaren yükselmeye başladı. Suudi Arabistan, Temmuz ayında günlük üretim kotasından 750 bin varil daha fazla olmak üzere günlük 9,7 milyon varil petrol üretme sözü verdi. Bazı bağımsız denetleyiciler, bu ülkenin hiçbir zaman günlük 9,7 milyon varil petrol üretimine ulaşmadığını iddia etti, ancak Suudi Arabistan bunları doğrulamadı.
Reuters'in araştırmasına göre, OPEC'in 13 üyesinden 12'si Ağustos ayında toplam üretim kotalarından günlük 790 bin varil fazla petrol üretimi yaptı. OPEC'in Cezayir'de Aralık ayında yapacağı toplantıda, resmen üretimde kesintiye gitme kararı alarak piyasaya kararlı olduğunun işaretini göndereceği belirtiliyor. OPEC'in ikinci büyük petrol üreticisi İran'ın OPEC temsilcisi Muhammed Ali Hatibi, bu hafta yaptığı açıklamada, ''Bu adımın gerekli olduğunu düşünürsek daha sonra atabiliriz. Şu anda bir çok belirsiz etmen var, biz buna Aralık ayında ihtiyaç duyabiliriz'' dedi.
Örgütün gelecek yıl başına kadar günlük petrol üretimini 1,5 milyon varil kesmeye ihtiyacı olabileceğini söyleyen Hatibi, OPEC'in Salı günü yapacağı toplantıda fazla üretim konusunda dizginleri ele almaya başlayabileceğini belirtti. İçeride izledikleri popülist politikaların getirdiği yüksek maliyetler yüzünden yüksek petrol gelirine ihtiyaç duyan İran ve Venezuella, petrolün varil fiyatının 100 doların altına düşmesine sıcak bakmıyor.
Suudi Arabistan dahil diğer OPEC üyesi ülkeler ise bu konuda daha ılımlı bir çizgi izliyor. Suudi Arabistan Kralı Abdullah, Temmuz ayında petrolün fiyatı 147,27 doları bulduğunda yaptığı açıklamada, bu yıl başında petrolün varil fiyatının ilk kez 100 dolara çıktığı zaman bile ''mutsuz'' olduğunu söylemişti. OPEC'den bir yetkili geçen ay, OPEC petrolünün fiyatı 80 doların altına düşmediği sürece üretici grubun resmen üretimini kısmasının mümkün olmadığını belirtmişti. OPEC, petrol fiyatının 80 doların altında bulunduğu Eylül 2007'de Viyana'da yaptığı toplantıda, günlük petrol üretimini 500 bin varil artırmayı kararlaştırmıştı. OPEC, o toplantıdan bu yana üretim hedefini değiştirmiyor.
OPEC'in günlük üretimi
Reuters'in araştırmasına göre, OPEC üyeleri, Ağustos ayında günlük 32,82 milyon varil petrol üretti. OPEC'in Irak hariç 12 üyesinin Ağustos ayı üretimi ise günlük 30,46 milyon varil oldu. OPEC üyeleri geçen ay hedeflerinin üzerinde günlük 790 bin varil petrol üretti. OPEC'in 12 üyesinin toplam günlük petrol üretimi hedefi 29,67 milyon varildi. Suudi Arabistan'ın günlük petrol üretimi hedefi 8,943 milyon varil olmasına rağmen, günlük 9,65 milyon varil petrol üretti. İran, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Kuveyt, Cezayir, Angola ve Katar'da hedeflerinin üzerinde petrol pompaladı.
Venezuela, geçen ay günlük petrol üretiminin 3,2 milyon varil olduğunu açıkladı. Ancak araştırmaya göre, bu ülke günlük 2,36 milyon varil petrol üretti.
AĞUSTOS AYI GÜNLÜK ÜRETİM HEDEF GÜNLÜK ÜRETİM
Suudi Arabistan 9,65 milyon varil 8,943 milyon varil
İran 4,05 milyon varil 3,817 milyon varil
BAE 2,63 milyon varil 2,567 milyon varil
Kuveyt 2,6 milyon varil 2,531 milyon varil
Venezuela 2,36 milyon varil 2,47 milyon varil
Nijerya 1,96 milyon varil 2,163 milyon varil
Angola 1,91 milyon varil 1,9 milyon varil
Libya 1,68 milyon varil 1,712 milyon varil
Cezayir 1,4 milyon varil 1,357 milyon varil
Endonezya 0,86 milyon varil 0,865 milyon varil
Katar 0,86 milyon varil 0,828 milyon varil
Ekvador 0,5 milyon varil 0,52 milyon varil
OPEC-12 Toplam 30,46 milyon varil 29,67 milyon varil
Irak 2,36 milyon varil
TOPLAM 32,82 Milyon varil