"Demokrasi ve özgürlük aynı şey değil"
Financial Times yazarı Mısır'daki darbeyi böyle yorumladı: Mısır'daki mevcut kargaşa, özgürlük ve demokrasinin her zaman aynı şey olmadığını gösteriyor. Bazen birbirine düşman olabilirler.
LONDRA – Mısır'da yaşanan gelişmeleri irdeleyen yabancı analistlerin Türkiye ile karşılaştırmaları yapmayı sürdürmesi dikkat çekiyor. Finance Times gazetesinin tanınmış köşe yazarı Gideon Rachman, "Demokrasi ve özgürlük aynı şey değil" dedi ve "İstanbul'daki göstericilerin bazı şikâyetlerinin Kahire'de duyulanlara benzediğini" öne sürdü.
Gideon Rachman, Mısır'ın liberal hareketin kilit üyelerinin ülkenin demokratik yollardan seçilen ilk cumhurbaşkanının görevinden uzaklaştırılmasını desteklediklerini belirttiği yazısına "Özgürlük ve demokrasi, cin ile tonik veya Laurel ile Hardy gibi birbiriyle bağlı gibi görünüyor. Birçok Batılı siyasetçinin söyleminde bu iki kelime adeta aynı anlamla kullanılıyor… Ancak Mısır'daki mevcut kargaşa, özgürlük ve demokrasinin her zaman aynı şey olmadığını gösteriyor. Bazen birbirine düşman olabilirler" görüşünü dile getirdi.
Bu sadece Mısır'a özgü bir sorun değil
Rachman, Mısır'da Müslüman Kardeşlere iktidar şansını veren demokratik özgürlüklerin partinin yönetimi sırasında garantilenmeyeceği korkulduğunu belirterek şu savları dile getirdi:
"Bu sadece Mısır'a özgü bir sorun değil. Türkiye'de laik liberaller, Recep Tayyip Erdoğan'ın ve başında bulunduğu Adalet ve Kalkınma Partisi'nin hükümetine karşı gösteri yapıyor. Müslüman Kardeşler'in aksine Sayın Erdoğan, sağlam, ekonomik başarıları içeren bir sicile işaret edebiliyor. Ancak İstanbul'daki göstericilerin bazı yakınmaları, Kahire'de duyulanlara benziyor. Türk hükümetini, sivil özgürlükleri erozyona uğratmakla, yargıya zarar vermekle, gazetecilere gözdağı vermekle ve laik Türklerin özgürlüklerini tehdit eden yavaş yavaş ilerleyen bir İslamlaştırmayı desteklemekle suçluyorlar."
Demokrasi ile özgürlük arasındaki çatışma Rusya'da da var
Bunun ardından "Müslüman Kardeşler gibi Türkiye'de AKP de, liberallerin şikâyetlerine, seçmenlerin kendisine verdiği yetkiye işaret ederek yanıt veriyor" diyen Rachman, "demokrasi ile özgürlük arasındaki bu çatışmanın sadece Müslüman ülkelere özgün olmadığını vurgularken de Rusya ve Tayland'ı da örnek gösterdi.
Gideon Rachman "Rusya, Tayland, Türkiye ve Mısır'da sorunun bir parçasını, göreli olarak zengin ve eğitilmiş kentli bir elidin oyunun, ülkenin geri kalanının gerisinde kalmasının oluşturduğunu savunurken de şu iddiaları da dile getirdi:
"Rusya Cumhurbaşkanı Putin veya Sayın Erdoğan gibi otoriter dürtüleri olan seçilmiş popülist bir politikacı iktidar olduğunda küçük kasabalar veya taşradaki ‘gerçek' halka çağrıda bulunurken kentli orta sınıfın önemsediği özgürlükleri çiğneyebilir."
Tüm özgürlüklerin temeli oy olmayabilir
Bü tur eylemlerin, "diğer tüm özgürlüklerin temeli oy olduğu varsayımını zedelediğini" savunan FT yazarı, Batı'nın tarihinin de oy kullanma hakkının kazanılan ilk özgürlük olmayabileceğini de gösterdiğini belirtirken İngiltere'de yargı bağımsızlığına ve basın özgürlüğüne saygı büyük ölçüde 18. yüzyılında tesis edilirken 21 yaş üzerindeki tüm erkek ve kadınların oy hakkının ise ancak 1928'de garantilendiğine dikkat çekti.
Rachman, yazasını noktalarken de "Demokrasi ve özgürlük aynı şey değil" derken Kahire'de yaşananların "liberal darbenin olamayacağını da kanıtladığını" vurguladı.