"Sunulan pakete yanıt vereceğiz"

BıRLEşMış MıLLETLER - ıran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki, nükleer programıyla ilgili olarak AB Yüksek Temsilcisi Javier Solana başkanlığında kendilerine 2 hafta önce sunulan öneri paketini incelemelerinin sürdüğünü belirterek çok yakında cevap vereceklerini söyledi.

BM'de basın toplantısı düzenleyen Manuçehr Mutteki, gazetecilerin sorularını da cevaplandırdı. Mutteki, ıran'ın nükleer programıyla ilgili bir soru üzerine, nükleer programla ilgili görüşmelerde "yeni bir hava" bulunduğunu belirterek, daha önceden ıran tarafından sunulan öneri paketi ve kendilerine yeni sunulan öneri mektubunun bu "yapıcı açıklamalar ve yaklaşımların" örneği olduğunu ve müzakerelerde yeni bir havanın doğduğunu gösterdiğini bildirdi. Mutteki, Farsça yaptığı konuşmasında, "Bana 6 ülkenin (ABD, ıngiltere, Fransa, Almanya, Rusya ve Çin) dışişleri bakanları tarafından verilen mektuba çok yakında yanıt vereceğim" dedi.

Manuçehr Mutteki, ıran'ın nükleer programı konusundaki ısrarlı sorulara verdiği yanıtta, AB Yüksek Temsilcisi Javier Solana'ya çok yakında yanıt vereceklerini belirterek, "Zaten burada yaptığım değerlendirmeler de yanıt vermeye başladığımızı gösteriyor. Soruna çok boyutlu çözüm bulabilmek mümkün. Solana'nın yaklaşımı, geçmişteki yaklaşımdan farklı. Mektup, saygılı bir ifadede yazılmış ve bize saygılı bir yaklaşım söz konusu" dedi. Mutteki, uranyum zenginleştirme faaliyetlerini durdurup durmayacakları konusundaki sorulara ise net bir yanıt vermekten kaçınarak, "diplomasiden yana olduklarını, sürecin sürdüğünü ve çok boyutlu bir çözüme ulaşma yollarının bulunduğunu" vurguladı.

Öte yandan Mutteki, ülkesine saldırı tehditlerini önemsediğini belirterek, ABD'nin Orta Doğu'da ikinci bir cephe açabilecek durumda olmadığını, ısrail'in de çok fazla siyasi kargaşa içinde bulunduğunu söyledi. Mutteki, New York'ta Associated Press'e (AP) verdiği demeçte, "ekonomisi çok kötü durumdayken, Irak ve Afganistan'da batağa saplanmışken, ABD'nin kendilerine saldırmak gibi bir çılgınlığa başvuracağını sanmadığını" söyledi. ıran Dışişleri Bakanı, "ABD, bölgede yeni bir risk alacak durumda değil" dedi, ancak saldırılması halinde ıran'ın "her bağımsız ülke gibi" buna karşılık vereceğini ifade etti. Ülkesinin diplomatik çözüm istediğini söyleyen Mutteki, nükleer programlarıyla ilgili sorunun çözümü için sunulan uluslararası öneri paketine bir iki haftadan kısa bir süre içinde cevap vereceklerini kaydetti.

Psikolojik savaş

ısrail'in ıran'a saldıracağı yönündeki haberlerle ilgili olarak ise Mutteki, ısrail'in hala 2006 savaşındaki yenilgiden sonra üzerindeki şoku atamadığını ifade ederek, ısrail'in yeni maceralara girmesine pek şans vermediklerini, ısrail'in bu tür söylemlerinin dikkat çekmek amacı taşıdığına inandığını bildirdi.

Mutteki, son 2 yılda ıran'a saldırılacağı konusunda medyada haberler yer aldığını yineleyerek, "Hatta kimileri bize gelip ıran'a ne zaman, nerede ve hangi hedeflere saldırılacağı yönünde ayrıntılı bilgiler aktardılar. Bize öyle geliyor ki bu psikolojik bir savaş, çünkü Ortadoğu'da arka arkaya aldığı yenilgilerden sonra ABD'nin yeni bir savaşa başlama durumunda olduğuna inanmıyoruz" diye konuştu. Mutteki, psikolojik savaşın "savaş dışında başka hedeflere ulaşmak için kullanıldığı" görüşünü de savunarak, Amerikalı analizcilerin bu "diğer hedeflerin neler olduğunu" araştırmaları gerektiğini söyledi. Mutteki, "Bölgede gelecek yıla kadar bir savaş öngörmüyoruz" dedi. Mutteki, ıran'ın bağımsız olduğunu belirterek, "Tabii ki bağımsızlığımıza bir saldırı olursa ıran'ı savunuruz" dedi. Diplomasi ve siyasetten yana olduklarını, ama "askeri bir saldırı" durumunda kendilerini savunacaklarını vurgulayan Mutteki, "Biz, diplomasiden ve diplomatik çözümden yanayız ve bunu tercih ediyoruz" dedi.

Bölge sorunları

Mutteki, ıran'ın, bölgesindeki sorunların çözümü için uğraşan bir ülke olduğunu belirterek, "ıran'ın, bölgedeki sorunların bir parçası değil, çözümünün bir parçası" olduğunu kaydetti. ıran'ın, komşu ülke olarak bölgesinde Irak'ta, Afganistan'da ve Lübnan'daki sorunlarla ilgilenmesinin de son derece doğal olduğunu belirten Mutteki, bölgenin sorunlarının çözümü için "yanlış bilgilere ve analizlere dayalı politikaların işe yaramadığının" görüldüğünü bildirdi.

Mutteki, bir soru üzerine ıran'ın, aşırılığa karşı olduğunu belirterek, ıran'ın, Irak, Afganistan ve Lübnan'da hep çözümü desteklediğini belirterek, Irak'taki sorunların ne Irak, ne ıran ne de bölge için iyi olmayacağını vurguladı. Lübnan'daki sorunların çözümü için de hep yapıcı rol oynadıklarını ve ülkedeki tüm gruplarla temas ettiklerini anlatan Mutteki, ıran'ın, 2006 yılında ısrail-Lübnan savaşının ardından varılan anlaşmayı desteklediğini ve ıran'ın uluslararası ilişkilerinin "şeffaf, akılcı ve içişlerine karışmayan" bir temelde olduğunu söyledi.

Petrol ve gıda krizi

Mutteki, petrol fiyatlarındaki artışla ilgili bir soru üzerine, petrol üreten ülkeler olarak krizin çözülmesi için işbirliği yaptıklarını belirterek, "Yaz aylarındaki azalan talebe karşın petrol üreten ülkeler üretimi sürdürüyor, ancak yine de petrolün fiyatı artmaya devam ediyor. Bu, doğal bir durum değil. Tabii ki bunda doların değerinin azalması, ticarette spekülasyonlar ve bölgenin türlü tehditlere maruz kalması rol oynuyor" dedi. Mutteki, gıda kriziyle ilgili olarak ise dünyada yeteri kadar gıda olduğunu, ancak bunun adil paylaşımında bir sorun olduğunu söyledi.