Sınır piyasalar gelişmekte olan borsalardan rol çalıyor!

Evrim KÜÇÜK 

ABD Merkez Bankası'nın (Fed) parasal genişlemeden çıkış sinyali vermesinden bu yana likiditenin azalacağı endişesiyle gelişmekte olan ülkelerin paralarından ve borsalarından çıkış yaşanıyor. Para yön değiştiriyor ve sıcak para kendisine başka bir adres arıyor. Yatırımcının bir kısmı gelişmiş ülkelelere sığınırken, bir kısmı ise dolara gidiyor. Riskten kaçan yatırımcının bu yıl adres defterine 'sınır piyasalar' da eklendi. Ekonomileri toparlanma sürecinde olan ve Fed'in teşvikleri azaltmasına karşı gelişmekte olan ülkeler kadar kırılgan olmayan sınır piyasalar yatırımcının yeni gözdesi. 

Gelişmekte olan ülkeler yatırımcının gözünden düştükçe, daha az büyüklüğe sahip sınır piyasalar onlardan rol çalıyor. Bank of Merrill Lynch tarafından hazırlanan bir rapora göre ocak ayından ağustos ortasına kadarki dönemde gelişmekte olan ülke fonlarından 2.1 milyar dolar çıkış yaşanırken, sınır piyasalara 1.5 milyar dolar giriş yaşandı. Bu trend, borsa endekslerine de yansımış durumda. Yıl başından bu yana bakıldığında MSCI Gelişmiş Ülkeler Endeksi 4 Eylül itibariyle yüzde 11.79 artış gösterirken, Türkiye'nin de içinde olunduğu MSCI Gelişmekte Olan Ülkeler Endeksi yüzde 11.13 değer kaybetti. Aynı dönem içinde daha küçük ekonomilerin endekslerinin izlendiği sınır piyasalarda ise yüzde 16.3'lük sıçrama yaşandı.  

MSCI endeksi araştırma direktörü Sebastien Lieblich, CNBC'ye yaptığı açıklamada, sınır piyasaların genel olarak piyasalarda yaşanmakta olan para kaçışından sıyrıldığını çünkü Fed'in teşvikleri azaltması ve Batı'nın Suriye'ye olası bir müdahalesi gibi küresel piyasa güçlerine karşı daha az kırılgan olduklarını söyledi. "Sınır piyasalar, iç talebe çok daha fazla odaklı ve küresel piyasalardaki haraketlerle korelasyonları daha az" diyen Lieblich, "Bu da, yıl başından bu yana bu piyasalarda neden daha iyi bir performans gördüğümüzü açıklıyor" değerlendirmesinde bulundu. 

Doğu Afrika, sermaye piyasalarına giriyor 

Yatırımcının radarına giran Afrika, tahvil piyasasına da yabancı çekmek için kolları sıvadı. 2007 yılında Sahra Altı Afrika'nın tahvil ihraç eden ilk ülkesi Gana'nın ardından şimdi de Doğu Afrika ülkeleri sermaye piyasalarına girmeye hazırlanıyor. Afrika ülkelerini bu yıl tahcil ihraçlarından elde ettiği gelir 6.2 milyar dolara ulaşırken, Kenya ve Tanzanya da yakında 2.5 milyar dolar tutarında tahvil satışı gerçekleştirmeyi planlıyor. Daha önce Ruanda küçük çaplı bir ihraç gerçekleştirmişti. Uzmanlar, Doğu Afrika'nın gelişen Asya'nın ardından dünyanın ikinci hızlı büyüyen bölgesi olduğunu hatırlatıyor ve yatırımcının buraya ilgisinin giderek arttığını söylüyor. Yatırımcının portföyünü Nijerya, Gana, Gabon gibi ülkelere doğru genişletmek istediğini belirten uzmanlar, Afrika'ya yatırım artışında bölgede petrol geliri artışının rol oynadığına dikkat çekiyorlar. 

Bu yıl en çok yükselen sınır piyasalar 

Bulgaristan
Getiri: % 52.63
Euro Bölgesi'ndeki canlanmadan avantaj elde eden ülkelerden biri Bulgaristan. Ancak endekste sadece iki büyük şirket var; ilaç devi Sopharma ve Chimimport. Uzmanlar, "hisse senedi piyasası küçük ve bu nedenle küçük miktarda likidite bile fiyatları yukarı itebilir" diyor. Kredi patlatmasından da yararlanan ülkede mali posizyon iyi. 

BAE
Getiri: % 44.80
MSCI Sınır Piyasalar Endeksi'nin en büyük şirketlerinden Emaar Properties (4.9 milyar dolar büyüklük) ile DP World'e (2.6 milyar dolarlık büyüklük) ev sahipliği yapıyor. BAE, Körfez İşbirliği Konseyi'nin (KİK)  üyesi ve HSBC'ye göre hisse senedi piyasası cazip bir risk-ödül profiline sahip. KİK ülkelerinin BRICS ülkelerini rahatlıkla geride bırakma şansı olduğunu belirten analistler, Fed'in parasal sıkılaştırmasına karşı kendini güvene almak isteyenlerin bu piyasalara gelebileceğini söylüyor. Bank of America, BAE şirketlerinin bu yıl yüzde 12.5 büyüyeceğini öngörüyor. 

Gana
Getiri: %43.19
2007 yılında kıyılarında 'kara altın' bulunduğundan bu yana Afrika'yı tercih eden yatırımcının gözdesi olan Gana, 2013 yılında en istikrarlı büyüme göstermesi beklenen sınır piyasa. Bu yıl yüzde 7.6 büyümesi bekleniyor. IMF, haziran ayında Gana'nın güçlü büyüme, sağlıklı demomratik kurumlar, petrol ve doğal gazda iyi görünüm ve önemli miktarda doğrudan yabancı yatırım sayesinde orta-gelir düzeyine yaklaştığını belirtmişti. 

Kenya
Getiri: % 28.92
Bu yıl yaklaşık yüzde 30 kazandıran Kenya borsası. Afrika'nın en iyi performans gösterenlerinden. Sınır Piyasalar Afrika endeksi yüzde 13.4 yükselirken, Kenya çık üzerinde getiri sağladı. Libya gibi Kuzey Afrika ülkelerindeki toplumsal huzursuzlardan uzak duran Sahra altı ülkelerinin genel iki haneli yükseliş sergiledikleri görülüyor. Mart ayında sorunsuz geçen seçimler sonrasında yükselişe geçen Kenya borsasında yılın başlarında uygulanan düşük faiz rejiminin de etkileri oldu. Ancak tahvil faiz eğrisinin temmuzdan bu yana yükseldiği gözleniyor. Ülkenin kıyılarında petrol bulunması borsayı güçlendiren bir diğer unsur. Ülke, 29016 yılında Doğu Afrika'nın ilk petrol ihracatçısı olmaya hazırlanıyor. Kenya şirketlerinin bu yıl hisse başına kazançlarını yüzde 22.1 artırması bekleniyor. Gelişmekte olan ülkelerde ortalama artış yüzsde 12.3 olarak ahmin ediliyor. 

Arjantin
Getiri: % 27.49
Bu yıl Latin Amerika'nın en iyi performans gösteren borsası. Sıkı sermaye kontrollerinin iç payasadan başka yatırım şansı bırakmaması nedeniyle içeride artan likidite endekse destek verdi. Hiperenflasyon da Arjantinlilerin tasarruf etmesine olanak vermiyor. Değerlemeler oldukça düşük fakat ivme kaybeden ekonomi, teknik iflas riski ve siyesi gerginlikler temkinli olunmasını gerektiriyor. 

Pakistan
Getiri: % 16.79
Bu ülkenin borsasındaki çıkışın nedenlerinden biri iktidarın askeri yönetimden sivil hükümete geçmesini sağlayan mayıs ayındaki seçimler. Ancak The Economist ve Reuters, yükselişin temelinde Karaçi Borsası'nda, paranın kaynağı ne olduğu sorulmadan hisse alımı yapılmasına izin veren düzenleme  olduğunu savunuyor. 

Romanya 
Getiri: %14.10
Sağlıklı büyüme, düşük kamu borcu ve yolsuzlukla mücadele Romanya'nın cazibesini artırırken, Uluslararası Para Fonu'nun ülkenin ekonomik büyüme beklentisini 2013 için yüzde 2.0 ve 2014 için yüzde 2.4'e yükseltmesi yatırımcıyı çekiyor. Romanya'nın büyük çaplı özelleştirme planları ve borsada büyük şirketlerin güçlü performans sergiliyor olması borsa yatırımcısı için çekici. Doğu Avrupa'da şimdiye kadar Polonya'da Varşova Borsası'nın süper star olduğunu hatırlatan analistler, şimdiler de ise Bükreş Borsası'nın öne çıkan piyasalar arasına katıldığını söylüyor. East Capital Yönetim Kurulu Başkanı Peter Elam Hakansson, yüksek petrol fiyatları ve yaral doğal gaz piyasasının liberalleştirilmesinden fayda sağlaması beklenen OMV Petrom'un dikkatle izlenmesi gereken Romanya şirketlerinden olduğuna işaret ediyor. 

Katar
Getiri: % 13.43
Katar, MSCI Sınır Piyasalar Endeksi'nin, Kuveyt'ten sonra ikinci ağır topu. Ülkenin hisse senedi piyasalarındaki başarılı performansın nedeni olarak G7 ülkelerinden ayrışması ve gelişmiş ülkelerde para musluğunun kısılması beklentisi gösteriliyor. İç piyasada para arzı artarken, petrol üretimi de yükseliyor. Enerji ithalatçısı Çin'in sanayi üretimindeki artışın Katar'da büyümeyı desteklemesi bekleniyor

Trinidad Tobago
Getiri: %12.04
Daha çok güneş, kum ve tatilleriyle bilinen bu Karayip adası aynı zamanda borsası iyi performans gösteren borsalardan. Karayipler Enformansyon ve Kredi Derecelendirme Hizmetleri CEO'su Wayne Dass, endeksteki yükselişin kısmen geçtiğimiz yıl yaşanan kayıplardan kaynaklandığını ancak ülkede iyileşen ekonomik performansın da yükselişte etkili olduğunu belirtti. AIC Securities'den Terrence Clark, faiz oranlarının düşük olduğu ülkede likiditenin yüksek olduğuna dikkat çekti. Ülkede özellikle yüksek temettü ödeyen şirketlerin hisselerine talep olduğu belirtiliyor.