Soruşturma başka şirketlere de sıçrayabilir
GSK'nın ardından Çin'de faaliyet gösteren diğer büyük ilaç şirketleri ve sağlık sektörü de soruşturma geçirebilir.
PEKİN/ŞANGHAY - Çin'de süren dünya ilaç devi GlaxoSmithKline (GSK) soruşturmasının ülke genelinde faaliyet gösteren diğer ilaç firmaları ve sağlık sektörü hakkında açılacak soruşturmalar zincirinin başlangıcı olabileceği bildirildi.
Çin Kamu Güvenliği Bakanlığı, GSK'yı rüşvet, vergi kaçakçılığı gerekçeleriyle geçen hafta soruşturmaya başlamış ve dört Çinli yetkilisini göz altına alınmıştı.
Rüşvet olaylarının sıra dışı olmadığı Çin'de yabancı bir şirketin bu tür bir olaya karışması konuyu dünya gündemine taşıdı.
Ülkede rüşvetin kanalize edildiği çeşitli yollar olduğu, sağlık sektöründe en çok seyahat acenteleri üzerinden rüşvet işlemi yapıldığı ifade ediliyor. İşletmelerin rüşvetle haksız olarak elde ettiği pazar avantajının küçük şirketlerin işi zorlaştırmasının yanı sıra verilen rüşvetin de hastaların masraflarına eklendiği kaydediliyor.
Ülkenin resmi yayın organlarından Şinhua ajansı ve Çin Merkez Televizyonu (CCTV), rüşvete karışmış olabilecek herhangi bir firma ya da hastane adı vermezken, Pekin yönetiminin "ilaç sektöründeki kokuşmuşlukla mücadeleyi yaygınlaştırma hedefinde" olduğu vurgulanıyor.
Resmi basın, ülkenin güneyindeki Fucien eyaletinin Cangcou kentinde 73 hastanedeki binden fazla doktor ya da hemşirenin piyasadaki firmalardan yazdıkları ilaçlara göre komisyon aldıklarının tespit edildiğini duyurdu.
Rüşvet olaylarının hastaların sağlığına da olumsu etkileyebileceği, zira doktorların rüşvet aldığı firmaların ilaçlarını kullanarak yanlış ya da eksik tedavi uygulayabileceklerine işaret ediliyor.
Pekin yönetimi sektördeki yolsuzlukla mücadelede kararlı
Çin Ticaret Bakanlığı konuyla ilgili yaptığı açıklamada, Pekin'in her türlü ticari yolsuzluk ve rüşvete karşı olduğunu belirtmişti. Bir şirketin yerli ya da yabancı olmasının önemi olmadığını belirten bakanlık, Çin kanunlarını ihlal edenlerin cezalandırılacağını ve bu konudaki sorumluluğun kendilerinde olduğunu kaydetmişti.
İngiltere menşeli dünya devi ilaç şirketi (GSK) konuyla ilgili yaptığı açıklamada, şirketin personeli ve üçüncü taraf kuruluşların yasa dışı faaliyetlerinden ötürü hayal kırıklığı duyduklarını ve bu tür davranışlara müsamaha gösterilmeyeceğini belirtimiş, önceki gün konuyla ilgilenmek ve ayrıntılı incelemelerde bulunmakla görevlendirdiği üç üst düzey yetkilisini Çin'e yolladığını açıklamıştı.
Dünya basınında yabancı sermayeye karşı agresif bir tavır takınmakla eleştirilen Pekin yönetimi, GSK soruşturmasının yabancı sermayeyi korkutmaktan ziyade "Çin'in yatırım ortamı ve adil rekabetçi piyasa ortamına garanti sağlama amacında" olduğunu ifade ediyor.
Turizm acentalarının rüşvet ağında "kara para havuzu" olarak kullanıldığı iddiası
Diğer yandan Çin'in Şanghay kentinde GSK soruşturmasında adı geçen ve rüşvete aracılık yaptığı belirtilen seyahat acentasının soruşturma süresince geçici olarak kapatıldığı bildirildi.
Yeni Pekin Günlüğü'nde yer alan habere göre, ilaç şirketleri düzenledikleri konferanslardaki harcamalarını yüksek göstererek seyahat acentalarına fazladan ödeme yapıyor. Rüşvetin ilgili kurum ya da kişilere göndermede "kara para havuzu" şeklinde kullandığı iddia edilen Şanghay'daki Linciang adlı seyahat acentasının, GSK'nın yanı sıra beş global ilaç firması ile daha anlaşmasının bulunduğu belirtildi. Bu firmanın rüşvet giderlerini aklamak için GSK'ya yüksek tutarlarda naylon faturalar kestiği öne sürülüyor.
GSK ve Linciang'ın 2009 ile 2012 yılları arasında toplam 119 milyon Yüenlik (yaklaşık 20 milyon dolar) işbirliğine imza attıkları öne sürüldü. Çin basınında, henüz soruşturma geçirmeyen diğer "şaibeli" ilaç firmaları ve bu ilaç firmalarıyla yüksek tutarlı anlaşmaları olan diğer seyahat acentaları da hesaba katılırsa bu rüşvet ağının "korkutucu boyutlara ulaşmış olabileceği" yorumları yapılıyor.