Transdinyester sorununa çözüm arayışları
Transdinyester sorununa çözüm bulmak amacıyla AGİT bünyesinde sürdürülen 5+2 görüşmeleri Viyana'da başladı
VİYANA - Transdinyester sorununa çözüm bulmak amacıyla AGİT bünyesinde sürdürülen 5+2 görüşmeleri Viyana'da başladı.
Görüşmelere, Moldova ve Transdinyester'in yanısıra AGİT, Rusya, Ukrayna, ABD ve AB temsilcileri katılıyor. AGİT Transdinyester Sorunu Özel Temsilcisi Büyükelçi Radojko Bogoviç'in başkanlığını yaptığı görüşmelere, AGİT Moldova Misyon Başkanı Jennifer Brush, Moldova Başmüzakerecisi Eugen Carpov ve Transdinyester Başmüzakerecisi Nina Shtanski katılıyor.
Görüşmelerle ilgili gelinen son nokta, yarın bir basın toplantısıyla kamuoyuna açıklanacak.
Transdinyester sorunu nedir?
Transdinyester Cumhuriyeti, Moldova içinde tek taraflı bağımsızlığını ilan eden fiili bir cumhuriyettir. Kendi siyasi yapısı, meclisi, ordusu, polisi ve posta sistemi olan bölge, Birleşmiş Milletler (BM) üyesi hiçbir devlet tarafından tanınmamaktadır. Başkenti Tiraspol olan ülke, Başkanlık sistemi ile yönetilmektedir.
Rumen halkının çoğunlukta olduğu Moldova'nın 1989 yılında "Rumence"yi devlet dili olarak kabul etmesi ve Kril alfabesinden vazgeçerek Latin alfabesine geçmesi, çoğunluğu Ruslardan oluşan Transdinyester halkı tarafından tepki ile karşılandı. Transdinyester halkının, Aralık 1990'da referendum yaparak bağımsız devlet olduklarını ilan ettikten sonra Moldova ile Transdinyester arasında ilk silahlı çatışmalar başladı. Taraflar arasında 22 Temmuz 1992'de ateşkes imzalanmasından sonra sorunun çözümü için diplomatik girişimler başlatılmıştır.
Moldova ile Transdinyester arasında ilk olarak 1993 yılında başlayan çözüm görüşmeleri, AGİT, ABD, Ukrayna AB'ninde katılımıyla genişleyerek bugüne kadar sürmüştür. Sorunun çözümü kapsamında Moldova, 1994 yılındaki yeni anayasa ile Transdinyester'e özerklik tanımıştır ancak Transdinyester tarafı bağımsızlıkta ısrar ediyor.
Moldova, Transdinyester'in kendi toprakları olarak kabul edilmesini, Transdinyester ise ayrı bir devlet olarak tanınmayı istiyor. ABD ve AB, Transdinyester meselesinin Moldova'nın toprak bütünlüğü çerçevesinde müzakereler yoluyla çözümlenmesini ve bölgedeki Rusya'nın askeri varlığının sonlandırılmasını yönünde bir politika izlerken, Rusya ise Moldova topraklarındaki Rus birliklerinin ancak ihtilafın çözümünde ilerleme kaydedilmesi halinde ve uygun siyasi koşulların oluşması halinde geri çekilebiliceğini savunmaktadır.