Yemen'de tarihi gün

 

 

SANA - Yemen'de Birleşmiş Milletler (BM) desteğindeki Ulusal Diyalog Konferansı birinci oturumu başkent Sana'da başladı. Yemen siyasi tarihinin "dönüm noktası" olarak kabul edilen konferans "Güney Hareketi"nin boykotu altında başladı.

Arap Uyanışı etkisi altındaki ülkeler arasında en yumuşak ve "uzlaşma" eksenli bir geçişi tercih eden Yemen, geleceğini ülkenin önde gelen siyasi aktörleri eliyle belirleyecek.
 

Değişik siyasi ve etnik grupları temsil eden 565 delege ile yeni anayasa ve 2014 genel seçimlerinin yol haritasını belirleyecek olan toplantıların ilk oturumu geniş güvenlik önlemleri altında başladı.

 

 

2011 yılında 11 ay boyunca devam eden ve birçok sivil kayıplara neden olan halk ayaklanmaları sırasında eski cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih, BM ve Körfez ülkeleri baskısına rağmen defalarca barış planını imzalamaktan vazgeçmiş ve bazı muhalif kabilelerle ordu arasında günlerce süren çatışmalar yaşanmıştı. Bir hafta süren çatışmalarda 400'e yakın kişi ölmüş ve ülke "iç savaşın" eşiğine gelmişti.

3 Haziran 2011 Cuma günü başkanlık sarayına yapılan bombalı saldırıda Salih ağır yaralanarak tedavi için Suudi Arabistan'a gitmiş ve ardından süren 3 aylık baskıya dayanamayarak barış planını imzalamak zorunda kalmıştı.

Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) barış planı çerçevesinde muhaliflerle masaya oturan Salih'in barış planını imzalamasıyla kurulan Ulusal Geçiş Konseyi (UGK) hükümeti ve yapılan cumhurbaşkanlığı seçimleriyle geçiş süreci başlamıştı. Ancak yeni anayasa çalışmalarının en önemli kısmını oluşturan Ulusal Diyalog Toplantıları, yaşanan boykotlar nedeniyle bir türlü başlatılamamıştı.

BM Yemen özel temsilcisi olarak geçiş sürecini yakından takip eden Cemal Ben Omar'ın ara buluculuğunda sağlanan katılımın ardından, geçen Kasım ayında yapılması planlanan toplantılar bugün başladı.

33 yıllık Salih rejiminin ardından 2 yıllık süreci idare etmek için seçilen Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi ve BM-KİK baskısı altındaki taraflar, toplantıların ilk oturumunda bir araya geldi. Bazı siyasiler ise 6 ay sürecek olan diyalog toplantılarının "diken üstünde" devam edeceğini ifade ediyor.

 

Güney Hareketi'nin boykotu

 

Müzakere süreci olarak da adlandırılan diyalog toplantılarına katılım BM baskısı altında sağlanırken, konferans her şeye rağmen Aden ve çevresinde bağımsız bir ülke isteyen Güney Hareketi'nce boykot ediliyor.

Aden ve çevresinde dün gerçekleştirilen protestolarda "genel boykot" ilan edildi. BM baskısı ile 565 delegeye dahil olan bazı güneyli gruplara rağmen eski Güney Yemen Başkanı Ali Salim el-Baid önderliğindeki boykot direnişi sürüyor.

Gösterilerde "işgal altında diyaloğa hayır" sloganı altında birleşen Güney Hareketi "bağımsızlık" taleplerini tekrar etti. Gösterilerde ayrıca Güney Hareketi'ni temsil ederek konferansa katılımı kabul eden diğer gruplar "hain" ilan edilirken, temsilin yalnızca "Hirak" olarak da adlandırılan grup tarafından mümkün olacağı iddiaları dile getirildi.

 

Selefi ve Hutilerin katılımı

 

Yemen'in geçiş sürecine girmesiyle gözlerin çevrildiği diğer gruplardan olan Selefilerin yanı sıra Şii Hutilerin de Güney Hareketi'yle birlikte boykota dahil olacağı beklenirken, BM nezdindeki girişimler ve Cemal Ben Omar'ın "yumuşak güç" politikasıyla bu grupların katılımının sağlandığı belirtiliyor.

2004 yılından beri Suudi Arabistan sınırına yakın bölgelerde çatışma halinde olan Selefi ve Huti gruplar "diyaloğa destek" sözü verirken bu sözün ardında, 15 Şubat'ta yayımlanan ve bazı çevrelerce "ültimatom" olarak değerlendirilen BM bildirgesinin olduğuna inanılıyor.

BM'nin bildirgesinde "Salih de dahil süreci sekteye uğratacak tüm parti, siyasi ve etnik gruplar ciddi yaptırımlarla karşı karşıya kalacaktır" mesajı verilmişti.