Eğitim için her yıl 90 bin öğrenci gidiyor, 60 bin geliyor

Her yıl yaklaşık 60 bin yabancı öğrenci eğitim için Türkiye’ye gelirken, Türkiye’den de 90 bin öğrenci eğitim için yurtdışına çıkıyor. Türkiye, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’ne üye (OECD) ülkeler arasında yüzde 1 ile Polonya ile birlikte en az uluslararası öğrenciyi misafir eden ülke. Yurtdışı eğitimde öğrencilerin en çok tercih ettiği ülke ise Amerika. Amerika’da 740 bin 482 yabancı öğrenci bulunuyor. ABD, bu öğrenci sayısıyla ekonomisine 20 milyar dolarlık gelir sağlıyor. Bu rakam (Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Araştırmaları Merkezi’nin (NASA) bir yıllık bütçesinden daha fazla. 

İşte Türkiye, şu anda 170 milyar dolar olduğu ifade edilen ve gelecek 10 yılda yaklaşık 250 milyar dolara ulaşması beklenen uluslararası öğrenci pazarından daha fazla pay almak istiyor. Hedef, Türkiye’yi bir eğitim üssü yapmak. Peki, bu nasıl olacak? Konuştuğum pek çok eğitimcinin sıraladığı bazı unsurlar var. Öncelikle bilimsel temelleri sağlam kurgulanmış bir eğitim altyapısının bütüncül bir şekilde oluşturulması gerekiyor. Çünkü yabancı öğrenciler eğitim için gidecekleri ülkeyi belirlerken önce eğitimin kalitesine bakıyor. Daha sonra uluslararası bağlantıları kuvvetli olan üniversitelerin varlığına bakıyor. İstihdam edilebilirlik ve dil olanakları da önem verdikleri konular. İşte tam da bu noktada Türkiye’nin “fast food” zincirlerinde olduğu gibi uluslararası eğitim kurumlarının şubelerinin pıtrak gibi arttığı bir ülke haline dönüşmemesi için bu hususların sağlanması önem kazanıyor. Bunları kayda geçtikten sonra Türkiye açısından yurtdışı eğitimde yeni, sıcak gelişmeleri aktaralım. Zira şu sıra öğrencilerin “Yurtdışı mı yoksa yurtiçinde mi eğitim almalıyım?” sorusunu kendilerine daha fazla sordukları günler. O halde, haydi anlatmaya başlayalım. 

Türkiye’den Çin ve Rusya’ya ilgi 

İlk tespit şu: Türkiye’deki global şirketlerin sayısı yükseldiği için üniversite eğitimi veya kariyer hedefleri doğrultusunda ek eğitimler almak isteyen öğrenciler Türkiye’ye yatırım yapan ülkelerin iş yapma biçimlerine ve eğitim sistemlerine hakim olmak için bu ülkeleri tercih ediyorlar. Bakın Türkiye Uluslararası Eğitim Fuarları (IEFT) Genel Koordinatörü Deniz Akar ne diyor: “Örneğin Çin’in dünya ekonomisindeki büyümesi nedeniyle bu ülkeye yönlenme söz konusu. Son zamanlarda Rusya da ön plana çıkan bir ülke. Asya ve Ortadoğu ülkeleriyle olan ikili ilişkiler dolayısıyla bu ülkelere de talep artıyor. Gençlerin vazgeçilmez ülkeleri ise ABD ve İngiltere listede her zaman en üst sırada yer alıyorlar.” 

Peki, Türk öğrenciler en çok hangi ülkelere, hangi bölümleri okumak için yurtdışına gidiyor? Dünyada öğrencilerin en çok tercih ettiği ülkeler ABD ve İngiltere'yken Türkiye’de sıralama İngiltere ve ABD olarak değişiyor. Türk öğrenciler bu iki ülkenin ardından yurtdışı eğitim içim en çok Almanya’yı tercih ediyor. Daha sonra sırasıyla Fransa, Avustralya, Kanada, Rusya, Çin ve İtalya geliyor. Öğrenciler bu ülkelerde en çok İşletme, Uluslararası Ticaret ve Pazarlama alanında eğitim almayı tercih ediyor. Mühendislik, Fen Bilimleri, Medya ve Güzel Sanatlar alanları da ilgi gören disiplinler arasında. 

Aşçılık öğrenmeye gidiyorlar

Resmi verilere göre Türkiye’den yurtdışında giden 90 bin öğrencinin; 30 bini üniversite lisans ve yüksek lisans, 35 bini dil eğitimi, 7 bini Erasmus, 7 bini work and travel, 20 bin ise diğer programlara katılıyor. Son dönemde lisans ve yüksek lisans eğitimi dışında yurtdışına gidenler work&travel, staj programları, dil eğitimi ve kariyer hedefleri doğrultusunda ek sertifikalar almak üzere yurtdışına çıkıyor. Deniz Akar ilginç bir gelişmeyi daha aktarıyor: “Son dönemde Türkiye’de gözde meslekler arasında yer alan aşçılık için bireyler hem bu alanda eğitim alabilecekleri hem de alanları doğrultusunda lüks otellerde staj yapma imkanları sağlayan programlara yöneliyorlar. Bu eğitim ve stajdan sonra Türkiye’ye döndüklerinde rakiplerine kıyasla iş hayatlarına bir adım önde başlıyorlar.” 

Bir de şu var: Son dönemde teknolojinin gelişmesi ve üniversitelerin bu gelişmeye entegre olması nedeniyle online eğitim yükselen bir trend. Şöyle ki yurtdışına fiziki olarak, maddi sebepler ya da iş yoğunluğu nedeniyle gidemeyenler online eğitime yöneliyor.

Uluslararası öğrenci artışı birçok sektöre döviz girdisi kazandırıyor 

İstanbul Kültür Üniversitesi Avrupa ve Uluslararası Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdür Yardımcısı Ayşe Bülbül: Vakıf üniversiteleri uluslararasılaşma hedefl erinin vazgeçilmez bir parçası olarak kaliteli öğrencileri üniversitelerine kazandırmak adına her geçen yıl daha profesyonelce stratejiler izliyorlar. Ekonomi Bakanlığı, İçişleri ve Dışişleri Bakanlıkları ile uluslararası öğrenci üzerine çalışan çeşitli konsey ve platformlar da üniversitelere destek veriyor. Türkiye’deki birçok sektöre döviz girdisi kazandırması açısından uluslararası öğrenci artışı büyük önemli. Türk üniversitelerinin Erasmus anlaşması imzaladığı partner üniversite sayısının hızla artması, Türkiye’ye gelen değişim öğrencilerinin olumlu yorumları arasında yer alıyor. İstanbul Kültür Üniversitesi'nde yaklaşık 600 uluslararası öğrencimiz var. Ayrıca her sene bir veya iki dönem öğrenim görmek üzere gelen ve sayısı ortalama 140 civarı olan Erasmus öğrencimiz eğitim alıyor. 

Üniversiteler globalleştikçe daha fazla yabancı öğrenci ağırlayabiliriz 

Okan Üniversitesi Uluslararası Ofi s Birim Müdürü Dr. Michael D. Cora: Türkiye’deki yenilikçi ve eğitim dili İngilizce olan üniversiteler, Türkiye’nin öğrenci potansiyelini her geçen yıl artırıyorlar. Ayrıca çeşitli ülkelerden gelen öğrencilerin standartları yüksek barınma imkanı bulmaları, sosyal ortamın, spor ve diğer etkinliklerin varlığı ve yüksek düzeyde eğitim kalitesi ile eğitimlerini sürdürebilmesi yabancı öğrencileri için bir çekim kaynağı. Çok değerli Türk öğretim üyelerinin yanı sıra yabancı öğretim üyelerinin de varlığı üniversitelerimizi global bilgi ve kültür seviyesine taşıyor. Bu standartları taşıyan üniversitelerin sayısı arttıkça, Türkiye’ye daha fazla yabancı öğrenci kazandırabiliriz. Okan Üniversitesi’nde binden fazla yabancı uyruklu öğrenci lisans, yüksek lisans ve doktora bölümlerinde kayıtlı.