10 merkez bankası son 1 yılda 'faiz artırımı' dedi

Enflasyonun merkez bankalarının hedeflerinin üzerinde ve ısrarcı kalmaya devam etmesi, art arda faiz artış kararlarını getiriyor. Merkez bankaları, enflasyon hedefine ulaşana kadar sıkılaştırma adımlarının süreceğinin sinyalini veriyor.

Para politikasında sıkılaşmaya giden merkez bankaları arasına Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası da (TCMB) katıldı. TCMB, enflasyon görünümünde belirgin iyileşme sağlanana kadar parasal sıkılaştırma döngüsünün süreceğine işaret etti. TCMB, geçen ayki toplantısında, politika faizini 650 baz puan yükselterek parasal sıkılaştırma döngüsünü başlattı ve bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 8.5’ten yüzde 15’e çıkardı.

Küresel ekonomi üzerinde baskı unsuru olmaya devam eden yüksek enflasyon karşısında aralarında ABD, Avrupa, Kanada ve Avustralya’nın da bulunduğu 10 büyük merkez bankası, son bir yıldaki 77 toplantısının 66’sında politika faizini yükseltti, 11 toplantıda ise sabit tuttu.

Fed 8 toplantının 7'sinde faiz artırdı

ABD Merkez Bankası (Fed), geçen yıl mart ayında başladığı sıkılaştırma adımlarına bu yıl da devam etti. Temmuz 2022’den bu yana gerçekleştirdiği 8 toplantısının 7’sinde faiz artıran Fed, haziran toplantısında ise gelecek verileri ve bunların para politikası üzerindeki etkilerini değerlendirmek için politika faizini yüzde 5-5,25 aralığında sabit bıraktı. Öte yandan, Fed Başkanı Jerome Powell, para politikasına yönelik konuşmalarında, enflasyonu zamanla yüzde 2 hedefine düşürmek için bu yıl bazı ek faiz artışları yapılabileceğinin sinyalini verdi.

ECB faiz kararlarıyla enflasyona tepki verdi

Avrupa Merkez Bankası (ECB), son bir yılda aldığı 8. faiz artırımı kararıyla Euro Bölgesi’nde mayısta yüzde 6.1 olan enflasyonun daha da artmasına tepki verirken, gelecekte daha fazla politika sıkılaştırmasının olabileceğine işaret etti. Hazirandaki son toplantısında politika faizini 25 baz puan yükselten ECB, geçen yıl temmuzdan bu yana yaptığı toplantıların tamamında politika faizini artırmış oldu.

İngilizler 8'de 8 faiz artırımına gitti

İngiltere Merkez Bankası (BoE), geçen ay gerçekleştirdiği toplantısında, politika faizini 50 baz puan artırarak yüzde 4.50’den yüzde 5’e yükseltirken, Aralık 2021’den itibaren uyguladığı sıkılaşma adımlarına devam etti. Son bir yılda da 8 toplantısının tümünde faiz artıran BoE, enflasyonist baskıların ısrarcı kalmaya devam etmesi durumunda para politikasında daha fazla sıkılaşma gerekeceğini belirtti.

Kanada'da son 22 yılın en yüksek seviyesi

Kanada Merkez Bankası, haziran ayındaki toplantısında, politika faizini 25 baz puan artırarak son 22 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 4.75’e çıkardı. Banka, böylelikle geçen yıl temmuz ayından bu yana gerçekleştirdiği toplam 8 toplantının 6’sında politika faizini yükseltmiş oldu.

İsviçre'de 4 toplantıda da aynı karar çıktı

İsviçre Merkez Bankası (SNB), Eylül 2022’de politika faizini 75 baz puan artırarak yüzde 0.50’ye çıkarırken, 8 yıldır süren negatif faiz dönemine son vermişti. Geçtiğimiz ay da politika faizini 25 baz puan artışla yüzde 1.75’e çıkaran SNB, son 4 toplantıda da politika faizini yükseltmiş oldu.

Norveç sadece 1 kez faizi sabit tuttu

Norveç Merkez Bankası, geçen yıl temmuzdan beri politika faizi oranında 7 kez artışa giderken, faizi bir kez sabit tuttu. Banka, geçen yıl temmuzda yüzde 1.25 seviyesinde bulunan politika faiz oranını, geçen ayki son toplantısında da 50 baz puan artırarak yüzde 3.75 seviyesine çıkardı.

Avustralya'nın karnesi de 12'de 10 oldu

Avustralya Merkez Bankası (RBA), geçen ayki toplantısında politika faizini 25 baz puan artırarak yüzde 4.10’a yükseltmesinin ardından bu ayki toplantısında faizi sabit bıraktı. Böylelikle geçen yıl temmuzdan beri 12 toplantı gerçekleştiren RBA, bunların 10’unda politika faizini yükseltti.

Hintliler 4 kez yükseltti

Hindistan Merkez Bankası (RBI), bir yıl içindeki 6 toplantının 4’ünde faiz oranlarını yükseltirken, nisan ve haziranda politika faizini yüzde 6.50’de sabit bıraktı. RBI, geçen yıl ağustos, eylül ve aralık ayları ile bu şubat ayındaki toplantılarda politika faizinde artış kararı verdi.

Seul'ün son 3 kararı: Sabit

Güney Kore Merkez Bankası, geçen yıl temmuzdan itibaren düzenlediği 8 toplantının 5’inde faizi artırdı. Banka, Ocak 2023’teki toplantısında, faizi 25 baz puan artırarak yüzde 3.50’ye çıkarmasının ardından şubat, nisan ve mayıstaki toplantılarında faiz oranını sabit tuttu.

RBNZ de 7'de 7 "Artsın" dedi

Yeni Zelanda Merkez Bankası (RBNZ) son bir yıldaki 7 toplantıda da faiz artışına gitti. RBNZ, mayıstaki son toplantısında, politika faizini 25 baz puan artırarak yüzde 5,50 seviyesine çıkarmıştı. Banka, politika metninde faiz artışlarının sonuna gelindiği mesajını vermişti.

Japonya'da 'ultra gevşek' politika

Çin ve Japonya merkez bankaları (PBoC ve BoJ) ise para politikasında diğer büyük bankalardan ayrışıyor. Çin Merkez Bankası, son bir yılda politika faizinde iki kez indirime gitti, Japonya eksi yüzde 0.10 ile ultra gevşek para politikasını sürdürüyor.