(14:00)"Piyasayı rahatlatmak için pirinç getirilecek"

ANKARA - Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, TMO'ya 'sıfır gümrükle' pirinç ithalat yetkisi verdiklerini ve Türkiye'nin gerçekte ihtiyacı olmayan, spekülasyonlara karşı piyasayı rahatlatmak için pirinç getirileceğini beldirerek, "Spekülatörlerin şu anda kullandıkları silah, onlara dönecek ve ellerinde patlayacak" dedi. Eker, Bakanlık bahçesinde düzenlediği basın toplantısında, pirinçte yaşanan artış ve gündemdeki diğer konulara ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Son günlerde pirinç fiyatlarındaki dalgalanma nedeniyle piyasada hareketlilik olduğunu hatırlatan bakan Eker, Türkiye'de arz eksikliğinden kaynanan bir sorun olmadığını vurguladı. Türkiye'de yıllık 500-550 bin ton pirinç tüketildiğini, kuraklığa rağmen 400 bin ton pirinç üretildiğini belirten Eker, ihtiyacın 100-150 bin ton olduğunu ifade etti. Eker, hükümetleri dönemindeki uyguladıkları politikalarla Türkiye'nin pirinç üretiminin 200 bin tondan 400 bin tona çıktığını anlattı. "Ellerindeki ürünü piyasaya sürmüyorlar" Bakanlığın pirinç, çeltik ticareti yapanlara kontrol belgesi verdiğini kaydeden Tarım ve Köyişleri Bakanı Eker, ellerinde 2008 yılı içerisinde kontrol belgesi alınmış miktarın pirinç için 255 bin ton, çeltik için 25 bin ton çeltik, kahverengi pirinç için 11 bin 500 ton olduğunu söyledi. Toplam 280-290 bin ton pirince denk gelecek şekilde ithalat için kontrol belgesi alındığını belirten Eker, aldıkları bilgilere göre şu an Türkiye'de 120 bin ton pirinç olduğunu bildirdi. Bağlantısı yapılmış, malı millileşmiş, gümrüklerde veya limanlarda bekleyen 90 bin ton civarında daha ürün olduğunu, böylece 210 bin ürün bulunduğunu, bu miktarın alınan kontrol belgesiyle örtüştüğünü belirten Eker, şöyle devam etti: "Arzla ilgi sorun yok. Yeteri kadar ürün var. Sorun şu; Türkiye'de ellerinde pirinç veya çeltik bulunan bazı firmalar bunu piyasaya sürmüyor. Dünyadaki gelişmelerden de faydalanarak 'acaba fiyat daha da yükselir mi' diye bekliyor. Ürünü piyasaya sürmekte bir sıkıntı var, piyasaya sürmüyorlar. Dünyadaki bazı ülkelerde alınan kararlarla birleştiği zaman bu endişe duygusu oluşturuyor. Bu da perakende fiyatlara yansıyor." "Spekülatörlerin elinde patlayacak" "Ortada bir spekülasyon olduğunu" belirten Eker, bu spekülasyonu önlemek, piyasa üzerindeki olumsuz etkisini asgariye indirmek için aldıkları tedbirlere değindi. Bakan Eker, şöyle devam etti: "TMO'ya sıfır gümrükle pirinç ithalat yetkisi verdik. Bugün Resmi Gazete'de yayımlandı. Birkaç gündür zaten TMO bağlantı yapıyor. Daha önceden gerek serbest ticaret anlaşması çerçevesinde ikili anlaşmalar, örneğin Mısır ile yürütülen çalışmalar vardı, gerekse AB ile tarife kontenjanı çerçevesinde yapılan görüşmeler vardı. Bu konudaki çalışmalar son noktaya geldi. Kısa süre içerisinde TMO sıfır gümrükle, çok daha düşük bir maliyetle, Türkiye'nin esasen şu anda gerçekte ihtiyacı olmayan ama bu spekülasyonlara karşı piyasayı rahatlatmak için getireceği pirinç var. O zaman da spekülasyon maksadıyla, fırsatçılık amacıyla fiyatları anormal derecede yükselten veya elindeki malı piyasaya sürmeyen spekülatörlerin şu anda kullandıkları silah onlara dönmüş olacak ve onların elinde patlayacak." "Ticaret, fırsatçılık alanı görülmemeli" Devletin, Bakanlığın TMO aracılığıyla gerekli tedbirleri aldığını belirten Eker, ticaretin bir fırsatçılık alanı, bir defa yapılan iş, bir defalık kazanç olarak görülmemesi gerektiğini, ticarette aslolanın, "süreklilik ve istikrar içinde" ticaret yapmak olduğunu vurguladı. İnsanların para kazanmasını saygıyla karşıladıklarını, ancak bunun ekonominin kuralları gereği belirli bir marjda belli vicdan anlayışıyla hareket edilerek yapılması gerektiğine işaret eden Eker, "Fırsatçılık, istifçilik veya spekülatif maksatlı davranışlardan kaçınılması gerekiyor" dedi. "Fiyatlar yakında inecek" Türkiye'de şu anda hasat sezonunun açılışına yani Ağustos ayı sonuna ulaştıracak kadar ellerinde ve piyasada pirinç olduğunu vurgulayan bakan Eker, "Bu konuda hiç endişe edilmesin, panik havasına girilmesin, endişeye kapılmaya gerek yok. Sadece raftaki fiyatlarda maalesef artış var. Problem burada. Onun da yakında makul düzeye yakında ineceğini umut ediyorum. İnmesi için gerekli tedbirleri alıyoruz." "Üretici, olumsuz etkilenmeyecek" Mısır'ın ihracatı yasaklamasına karşın, daha önce yapılan anlaşmalar gereği Türkiye'nin bu ülkeden 30 bin ton pirinç alacağını, geminin İskenderiye Limanında bulunduğunu, tonu 850 dolardan alınacak pirincin sıfır gümrük ile ithal edileceğini anlatan Bakan Eker, arz açığı olması nedeniyle bu ithalattan yerli üreticinin olumsuz etkilenmeyeceğini vurguladı. Eker, "Serbest piyasa ekonomisi uygulanıyor. Biz yasalar çerçevesinde Türkiye'nin ekonomi ile ilgili mevzuatı çerçevesinde gerekeni yaparız. Niye şu anda mal sürmüyor. Fiyat yükselsin diye... Piyasaya daha düşük maliyetle piyasaya mal sürersem, elindeki maldan zarar edecek. Mesele bu..." diye konuştu. TMO'ya buğday ithalatı yetkisi verilmesi TMO'ya 700 bin ton buğday ithalatı yetkisi verilmenin, iç piyasada üretici fiyatlarını baskı altına alacağı yönündeki soru üzerine Bakan Eker, şunları söyledi: "Piyasa fiyatları ile ilgili alacağımız bir karar yok. TMO'nun alım politikasında birinci tercihimiz, TMO'nun alım yapması değildir. O eski devletçi politikaların gereği idi. Vatandaş kendisi alsın satsın. TMO, kendisi müdahale kurumu olarak, gerektiğinde müdahalesini yapar. Onu da maliyetler hesaplanır, belirli bir kar marjı koyar, onun üzerinde alır. Ya da asgari fiyat belirler, piyasada tüccara satılmayan ürünü belirli fiyattan alır. Birkaç yıldır bu politika uygulanıyor ve bu, Türkiye'nin ekonomik sistemi gereği; AB ile ilişkiler ve gelişmiş ülkelerdeki pazar mekanizmasına göre doğru bir durumdur. İthalat yetkisini gerektiğinde kullanılacak. Gerekmezse kullanılmaz. O 1 yıllık yetkidir ve genellikle hasat döneminde ithalat yapmıyoruz. Üreteciyi orada koruyoruz."