6’ncı bölgede yatırım patlaması
Teşvikli yatırımlar kapsamında, ilk yedi ayda yatırım tutarında en hızlı artış yüzde 251.4’le 6’ncı bölgede yaşandı. 6'ncı bölgeye toplam 5.5 milyar liralık yatırım teşviki verildi.
Naki BAKIR
ANKARA - Yılın ilk yedi ayında alınan teşvik belgesi ve teşviğe bağlanan yatırım tutarında, baz etkisinin de katkısıyla rekor bir artış gerçekleşirken, özellikle en yoksul 15 ili kapsayan ve yeni teşvik sisteminin yıldızı olacağı öngörülen 6’ncı bölgede adeta yatırım patlaması yaşandı.
Uzun süreyle beklenen yeni teşvik sistemi geçen yıl 19 Haziran itibariyle yürürlüğe girmiş, bu sürede yeni teşviklerden yararlanmak için bekletilen başvurular nedeniyle belge sayısı ve yatırım tutarında önceki yıla göre gerileme yaşanmıştı.
DÜNYA’nın Ekonomi Bakanlığı verilerinden yaptığı belirlemeye göre Ocak-Temmuz döneminde ülke genelinde gerçekleştirilecek yatırımlar için 3 bin 58 yatırım teşvik belgesi alındı. Bu belgeler kapsamında gerçekleştirilecek toplam yatırım tutarı 46.2 milyar lira olarak gerçekleştirildi. Bu yatırımlarla toplam 107 bin 500 kişilik istihdam yaratılması öngörüldü. Geçen yılın aynı dönemine göre teşvik belgesi sayısı yüzde 31.1, yatırım tutarı yüzde 81.3, yatırımlarda öngörülen istihdam da yüzde 54.7 oranında artış gösterdi.
6’ncı bölgenin payı katlandı
Yedi ayda alınan teşvik belgesi sayısındaki artışta yüzde 83.3’le 5’inci bölge başı çekerken, yatırım tutarında ise yüzde 251.4 artışla 6’ncı bölge açık ara birinci oldu. Buna göre Ağrı, Ardahan, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Hakkari, Iğdır, Kars, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak ve Van olmak üzere en yoksul 15 ili kapsayan 6. Bölge’ye uygulanan cazip teşvikler ise işe yaradı, bu illere yönelik yatırım eğilimindeki artış rekor kırdı. 6’cı bölge yönelik teşvik belgesi sayısı yedi ayda yüzde 64 artışla 390 adet olurken, yatırım tutarı 2.5 katlık artışla 1.6 milyar liradan 5.5 milyara ulaştı.
Yatırımlarda öngörülen istihdam da 6’ncı bölgede yüzde 78.9 artışla 16 bin 438’e yükseldi. Teşvik belgesine bağlanan yatırım tutarındaki artışta açık ara birinci olan 6’ncı bölge teşvik belgesi sayısı ve istihdamdaki artış oranlarında ise 5’inci bölgeden sonra ikinci sırada yer aldı.
Yedi ayda alınan belge sayısı ve tutar bazında yatırımların üçte birden fazlasını alan 1’nci bölgenin payı geçen yıla göre fazla değişmezken, 6’ncı bölgenin payında dikkat çekici artışlar yaşandı. 6’ncı bölgenin ilk yedi aylık dönemler alınan teşvik belgelerinde 2012’de yüzde 10.2 olan payı bu yıl yüzde 12.8’e yükselirken, toplam yatırım tutarında 2012 yılında yüzde 6.2 olan payı bu yıl yüzde 12’ye ulaştı. Başka deyişle teşvik belgesine bağlanan her 100 TL’lik yatırımda en yoksul 15 ili kapsayan 6’ncı bölgenin geçen yıl ilk yedi ayda yaklaşık 6 lira olan payı bu yıl 12 liraya çıktı. 6’nci bölgenin istihdamdaki payı da yaklaşık 2 puan artarak yüzde 15.3’e yükseldi.
Aslan payı 1’inci bölgeye
İlk yedi ayda alınan teşvik belgesi sayısında 1.090 adet, yatırım tutarında 15.9 miyar TL ve öngörülen istihdamda da 38 bin 127 kişi ile en büyük payları Ankara, Antalya, Bursa, Eskişehir, İstanbul, İzmir, Kocaeli ve Muğla olmak üzere gen gelişmiş 8 ili kapsayan 1. Bölge aldı. Buna göre 1’inci bölgenin teşvik belgesi sayısındaki payı yüzde 35.6, yatırım tutarındaki payı yüzde 34.5, istihdamdaki payı da yüzde 35.5 olarak gerçekleşti.
