”Akaryakıt fiyatlarındaki düşüş devam edecek”

ANKARA - Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Hasan Köktaş, kurlarda şu andakinden daha fazla bir yükseliş olmaması halinde akaryakıt fiyatlarındaki düşüşün devam edeceğini söyledi.

EPDK'nın 7. Kuruluş yıldönümü nedeniyle Ankara Swiss Otelinde düzenlenen kokteylde basın mensupları ile bir süre sohbet eden Köktaş, gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Kurlarda şu andakinden daha fazla bir yükseliş olmaması halinde akaryakıt fiyatlarının düşeceğini belirten Köktaş, "biz aldığımız kararlarla söyledikleriyle bire bir etki doğuran bir Kurumuz, onun için yaptığımız işi davulla zurnayla yapmıyoruz, böyle olunca da EPDK basında 'EPDK susuyor, yetkisini kullanmıyor' diye bir takım yanlış haberler çıkıyor" diye konuştu.

Basında akaryakıt fiyatlarıyla ilgili bir çok yanlış haberin yapıldığına işaret eden Köktaş, ham petrol fiyatlarının yüzde 60 düşmesinin akaryakıt fiyatlarının yüzde 60 düşeceği anlamına gelmediğini çünkü fiyatların farklı farklı oluştuğuna dikkati çekti. Yılbaşından bugüne kadar akaryakıtta 15 indirim yapıldığını bunun 11 tanesinin son 1,5-2 ayda gerçekleştirildiğini kaydeden Köktaş, şöyle konuştu:

"Ham petroldeki indirim birebir ürün fiyatına yansımaz. Çünkü ürün farklı bir piyasadır, kendi dinamikleri vardır, ham petrol farklı piyasadır. İkincisi döviz hareketlerinin birebir petrol piyasasıyla ilgisi var. Yani Temmuzdan sonra petrolde düşüş olmuş, fakat aynı dönemde yani 1 Temmuzla 10 Kasım arasında döviz kuru yüzde 26 artmış. Üçüncüsü ülkemizde örneğin bir litre benzinin yüzde 62,1'i yani 1,98 YTL'si; bir litre motorinin de yüzde 50,3 yani 1,44 YTL'si vergi. Bu vergiler maktudur. Yani ham petrolde yüzde 60 indirim oldu dediğimiz zaman 3 YTL'lik bir benzinin yüzde 38'lik kısmındaki oynamadır bu. Varsayalım, petrol evimizdeki musluktan akıyor yani bedava, bugünkü koşullarda o petrol bize 1,98 YTL'ye fatura edilir, bu miktar da vergidir. Analizlerimizi bu parametrelere göre yapmalıyız."

Rekabet kurulunun akaryakıt raporu

Rekabet Kurulunun yayınladığı akaryakıt raporunun hatırlatılması üzerine Köktaş, basında "Rekabet Kurulu ceza öngörmüştür, fakat EPDK bunu yerine getirmemiştir" şeklinde bazı yanlış haberlerin yer aldığını belirterek, şunları kaydetti:

"Rekabet Kurulunun aldığı kararla ilgili bizim de başvurumuz oldu. Bu sektörde 'uyumlu eylem' olduğu iddia ediliyor. Bunu araştırın diye bizim de başvurumuz da oldu. Nitekim Rekabet Kurulu, bir rafineri ve 5 tane dağıtıcı firma hakkında bir araştırma inceleme yaptı ve sektörde uyumlu eylem olmadığını başvurunun da reddine karar verdi. Basında ise bu karar Rekabet Kurulu ceza kararı aldı, EPDK uygulamıyor şeklinde çıktı.

Rekabetin sağlanması yönünde çok ciddi çalışmalar yapıyoruz. Bunlardan bir kısmını hayata geçirdik, bir kısmı üzerinde de çalışıyoruz. Nitekim o raporda da öngörülen bir takım konuların Rekabet Kurulu tarafından da yapılmasına ihtiyaç var. Biz onu Rekabet Kuruluna yazdık. Şu konular sizin alanınıza giriyor, bunları düzenlenmesi gerekiyor diye. Bir takım görevler de bize düşüyor, onlarla ilgili çalışmaları yapıyoruz."

Köktaş, tüketici haklarını korumaya yönelik inanılmaz derecede denetim yaptıklarını ve mücadele ettiklerini belirterek, "şunu net bir şekilde söyleyeyim EPDK'nın nefesi sektörün ensesindedir, bunu bilin" diye konuştu.

EPDK Başkanı, rekabetin geliştirilmesi için piyasanın gidişatına göre farklı enstrümanları da devreye alabileceklerini vurguladı.

"Fiyatla değil, düzenleyici uygulamalarla müdahale yapılmalı"

Bir basın mensubunun Petrol Piyasası Kanununa göre çok olağanüstü hallerde akaryakıt fiyatına EPDK'nın müdahale etme yetkisinin olduğunu fakat bu yetkinin EPDK tarafından bugüne kadar kullanılmadığını belirterek, "bu yetkinin Maliye Bakanlığına verileceği gibi kararların olduğu söyleniyor, böyle bir çalışma var mı?" şeklindeki sorusu üzerine Hasan Köktaş,"şunu çok net bir şekilde söyleyeyim, böyle bir çalışma yok" dedi.

Tarifesi düzenlenmemiş piyasalara fiyatla müdahale etmenin  kalıcı bir çözüm olmadığını ifade eden EPDK Başkanı, devlet müdahalelerinin topluma maliyetinin daha sonraki yıllarda çok daha yüksek olarak geri döneceğini, bunun ekonominin temel kurallarından biri olduğunu bildirdi. Köktaş, piyasaya fiyatla değil, düzenleyici uygulamalarla müdahale etmenin daha yapısal çözüm olduğunu söyledi.

Türkiye'de şu anda kullanılan benzinin mazotun fiyatlarını Avrupa veya diğer dünya ülkelerinden çok farklı olmadığını belirten Köktaş, fakat ülkelerin farklı vergileri nedeniyle farklı farklı fiyatlar ortaya çıktığını kaydetti.

TETAŞ'ın indirim talebi

Türkiye Elektrik Ticaret Anonim Şirketinin (TETAŞ) sattığı toptan elektrik fiyatının 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren indirim yapmak istediğinin hatırlatılarak, "bu indirim abonelerin kullandığı elektriğe de yansır mı?" şeklindeki soru üzerine Köktaş, ilgili mevzuat gereği TETAŞ'ın bir önceki yılın Ekim ayının son iş gününe kadar bir sonraki yılın tarifesini bildirdiğini, EPDK'nın da gerekli analizleri yaparak onay verdiğini anlattı.

Aralık ayında TETAŞ'ın talebinin inceleneceğine ardından da eğer talep gelirse elektrik dağıtım şirketlerinin tarifesinin belirleneceğine işaret eden Köktaş, "yapılanlar Kanun gereği olması gereken bildirimler, bize gelen tarifeleri Merkez Bankası, TÜİK, ve piyasa verilerine bakarak değerlendiririz" dedi.