Ar-Ge'ye binde 7 pay ayırıyoruz
TÜİK verilerine göre, geçen yıl Ar-Ge harcamalarının % 48,2'si yüksek öğretim, %41,3'ü ticari kesim ve % 10,6'sı kamu kesimi tarafından yapıldı
ANKARA - Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Türkiye'de Ar-Ge harcamalarının 1998 baz yılı gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) içindeki payı binde 7,1 olarak belirledi.
TÜİK, "2007 yılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetleri Araştırması" sonuçlarını açıkladı. Araştırması sonuçlarına göre kamu kuruluşları, vakıf üniversiteleri ve ticari sektördeki anket sonuçları ile devlet üniversitelerinin bütçe ve personel dökümlerine dayalı olarak Türkiye'de, "Gayri Safi Yurtiçi Ar-Ge Harcaması" 2007 yılında 6 milyar 91 milyon 178,5 bin YTL olarak hesaplandı.
2007 yılında yapılan AR-GE harcamaların 5 milyar 58 milyon 493,8 bin YTL'si cari harcama, 1 milyar 32 milyon 684,7 bin YTL'si de yatırım harcaması oluşturdu. Cari harcamaların 2 milyar 931,8 milyon YTL'si personel, 2 milyar 126,7 milyon YTL'si diğer cari, yatırım harcamasının 776,9 milyon YTL'si makine techizat, 255,8 milyon YTL'si de sabit tesis harcaması oldu.
Türkiye'de 2007 yılında AR-GE harcaması, ABD doları cinsinden 4 milyar 686 milyon 603,4 bin dolar, satın alma gücü paritesi cinsinden de 6 milyar 577 milyon 946,5 bin dolar olarak gerçekleşti.
2007 yılı sonu itibarıyla nüfusu 70 milyon 586 bin 256 kişi olan Türkiye'de kişi başına düşen AR-GE 86,3 YTL, dolar cinsinden 66,4 dolar, satın alma gücü paritesi açısından da 93,2 dolar oldu.
En fazla Ar-Ge harcaması üniversitelerden
Türkiye'de geçen yıl Ar-Ge harcamalarının yüzde 48,2'si yükseköğretim, yüzde 41,3'ü ticari kesim ve yüzde 10,6'sı kamu kesimi tarafından yapıldı. Ar-Ge harcamaları, finanse eden kesimler itibarıyla incelendiğinde, harcamaların yüzde 48,4'ü ticari kesim, yüzde 47,1'i kamu kesimi, yüzde 4'ü diğer yurtiçi kaynaklar ve yüzde 0,5'i ise yurtdışı kaynaklar tarafından karşılandı.
Türkiye'de geçen yıl Tam Zaman Eşdeğeri (TZE) cinsinden toplam 63 bin 377 Ar-Ge personeli çalıştı. Sektörler itibarı ile dağılıma bakıldığında, TZE cinsinden toplam Ar-Ge personelinin 2007 yılında yüzde 46,6'sı yükseköğretim kesiminde, yüzde 38,3'ü ticari kesimde ve yüzde 15,1'i kamu kesiminde bulundu.
Verilere göre, 2007 yılında istihdam edilen 10 bin kişiye düşen toplam TZE AR-GE personeli sayısı 29,9 kişi olarak belirlendi. İstihdam edilen 10 bin kişiye düşen TZE kişi sayısı 1990 yılında 7,5 iken bu sayı 1996 yılında 10,4, 2002'de 13,6, 2003'de 18,1, 2004'de 18,3, 2005'de 22,3 ve 2006 yılında da 26'ya yükseldi.
Bu arada TÜİK açıklamasında, 28 Şubat 2008 tarihinde TÜİK tarafından yayımlanan 2006 yılı Ar-Ge Faaliyetleri Araştırması sonuçlarına göre, Türkiye'de Ar-Ge harcamalarının 1987 bazlı GSYH içindeki payının yüzde 7,6 olarak duyurulduğu hatırlatıldı. 8 Mart 2008 tarihinde GSYİH serisi revize edilerek kamuoyuna sunulduğu ifade edilen açıklamada şöyle denildi:
"1998 bazlı revize edilmiş olan GSYİH'ya göre, 2006 yılı Ar-Ge harcamalarının GSYİH içindeki payı yüzde 5,8 hesaplanmıştır. Ayrıca 2007 yılına kadar sadece yükseköğretim kesimi Ar-Ge personel harcamalarının hesaplanmasında net ücretler kullanılmaktaydı.
2006 yılı Ar-Ge harcamaları brüt ücretler kullanılarak hesaplandığında ise bu oran yüzde 6 olmaktadır. Bu haber bülteni ile GSYİH payları için 1998 bazlı seri ve Ar-Ge personel harcamalarının hesaplanmasında tüm sektörlerde brüt ücretler kullanılmaya başlanmıştır."