Ar-Ge’de 2014 karnesi kötü, 2015 umut veriyor
Ar-Ge faaliyetleri için yapılan harcamalar 2014’te bir önceki yıla göre yüzde 3.73 azalarak 5 milyar 611 milyon liraya geriledi
Hüseyin GÖKÇE
ANKARA - Merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge faaliyetleri için yapılan harcamalar 2014’te bir önceki yıla göre yüzde 3.73 azalarak 5 milyar 611 milyon liraya geriledi. Böylece devletin yaptığı Ar-Ge harcamalarının GSYH içindeki payı yüzde 0.37’den yüzde 0.32’ye, bu tutarın bütçe harcamaları içindeki payı da yüzde 1.28’den yüzde 1.12’ye geriledi.
Türkiye’nin yüksek katma değerli üretim yapabilmesi için en önemli ihtiyaçlardan birisi olan Ar-Ge harcamalarında, 2014 yılı karnesi çok iyi gelmedi. Ancak 2015 yılı için bütçeden ayrılan kaynak umut verdi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Merkezi Yönetim Bütçesinden ArGe Faaliyetleri İçin Ayrılan Ödenek ve Harcamalar 2015-2015 bültenini yayınladı. Buna göre, merkezi yönetim bütçesinden 2014’te Ar-Ge için yapılan harcamalar 2013’e göre yüzde 3.73 azalarak 5 milyar 611 milyon lira oldu. Bu harcamaların GSYH içindeki payı yüzde 0.37’den yüzde 0.32’ye gerilerken, bütçe harcamaları içindeki payı yüzde 1.28 seviyesinden yüzde 1.12’ye indi.
Doğrudan destek 5.8 dolaylı 1.5 milyar TL
Devletin Ar-Ge faaliyetlerine yönelik kuruluşlara uygulanan vergi, prim gibi indirimleri içeren dolaylı destekleri ise ayrı bir kalemde takip ediliyor. Bu kategoride verilen destek ise geçen yıla göre yüzde 47.3 gibi yüksek oranlı artış göstererek 923 milyon liradan, 1 milyar TÜİK’in çalışması, Türkiye genelindeki Ar-Ge harcamalarını değil, devletin bu kapsamda verdiği destekleri içeriyor. İki ayrı kapsamda değerlendirilen Ar-Ge destekleri, ArGe faaliyetlerine devletin finansman desteğini kapsıyor. Türkiye’de Ar-Ge için yapılan toplam harcamalar ise Ar-Ge faaliyetleri araştırması olarak yayınlanıyor. Bu konuda son olarak 2013 bülteni açıklanmıştı. 2013’te Türkiye’de Ar-Ge harcamaları önceki yıla göre yüzde 13.4 artarak 14 milyar 807 milyon lira olarak hesaplandı. 360 milyon liraya çıktı. Bu tutarın eklenmesiyle birlikte toplam Ar-Ge ödenek ve harcamaları 2013’e göre yüzde 3.2 yükselerek 6 milyar 971 milyon liraya çıkmış oldu. 2015 yılı başlangıç ödenekleri dikkate alınarak yapılan hesaplamalara göre ise doğrudan Ar-Ge harcamalarının yüzde 4.2 yükselişle 5 milyar 850 milyon liraya yükselmesi öngörülüyor. Dolaylı Ar-Ge desteklerinin ise yüzde 9.6’lık artışla 1 milyar 491 milyon liraya çıkacağı tahmin ediliyor.