Balıkçılar, 1 Eylül'de "Vira Bismillah" diyecek

Yıldız TAŞDELEN ERLİ

İSTANBUL - Balıkçılar, 1 Eylül'de kalkacak balık avı yasağıyla "Vira Bismillah" diyecek. Su ürünleri avlanma sezonunun başladığı 1 Eylül'de denize açılmak için son hazırlıklarını sürdüren on binlerce ruhsatlı tekne sahibinden kimi ağlarını örüyor, kimi teknelerinin bakımını yapıyor.
İyi bir sezon bekleyen balıkçılar, geçen yıl av sezonunda yürürlüğe giren Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın Ticari Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını Düzenleyen Tebliğ’inde değişiklik yapılmasını istiyor. 3 bölgede gırgırla avlanmaya sınırlama getiren, gırgır avcılığında 18 metre olan derinlik mesafesi uygulamasını 24 metreye yükselten ve balık boylarını uzatan tebliğin kaçak avcılığa ve bazı balık türlerinin pahalı yenmesine neden olduğunu ileri süren balıkçılar, kıyı yasaklarının balıkların göç zamanı olan eylül başından kasım sonuna kadar kalkmasını istiyor. 
Balıkçılığın devamı ve balık nesillerinin korunması amacıyla balık avcılığına getirilen yeni kısıtlamalara karşın bu sezonda palamut, hamsi, lüfer, çinekop ve istavritin bol olacağı belirtilirken, hamsinin kilosu veya palamudun tanesinin eylül ayı ortasından itibaren 3-5 liraya gerileyeceği ifade ediliyor.

Ekonomiye 2.7 milyar liralık katkı
İstanbul Bölgesi Su Ürünleri Kooperatifleri Birliği Başkanı Erdoğan Kartal, bu yıl 2012'deki gibi iyi bir sezon beklediklerini ifade ederek, palamut, istavrit, lüfer ve çinekopun bol olacağını bildirdi. "Vatandaş, yine ucuza balık yiyebilecek" diyen Kartal, hamsinin kilosunun yine 5 liraya gerileyeceğini düşündüğünü kaydetti. Kartal, kilosu 5 lira olan hamsinin tekneden çıkış fiyatının 75 kuruş olduğunu bildirdi. Sektörün dolaylı yoldan 3 milyon kişiye hizmet verdiğini ifade eden kartal, denizlerde yapılan balık avcılığının Türkiye ekonomisine katkısının 2 milyar 750 milyon lira olduğunu da söyledi. 

Avlanan deniz balıkları miktarı geriledi
Dünyada ortalama 17 kilo olan kişi başı yıllık balık tüketimi Türkiye'de sadece 8 kilo. TÜİK verilerine göre, su ürünleri üretimi 2012'de önceki yıla göre yüzde 8.34 azalarak 644 bin 852 tona geriledi. Üretimin neredeyse yarısını deniz balıkları, yüzde 32.94’ünü de yetiştiricilik oluşturdu. Su ürünleri avcılığı geçen yıl yüzde 15.99 azalırken, yetiştiricilik üretimi yüzde 12.51 arttı. Avcılıkla yapılan üretim 432 bin 442 ton olurken, yetiştiricilik üretimi ise 212 bin 410 ton olarak gerçekleşti. Yetiştiricilik üretiminin yüzde 52.52’si iç sularda, yüzde 47.48’i denizlerde gerçekleşti. Yetiştirilen en önemli türler iç sularda yüzde 52.42 ile alabalık, denizlerde yüzde 30.84 ile levrek, yüzde 14.47 ile çipura oldu.
Deniz balıkları içinde önemli olan türlerden hamsi balığı üretimi bir önceki yıla göre yüzde 28.23 azalışla 2012'de 163 bin 982 ton olarak gerçekleşti.

Palamut, istavrit ve hamsi ucuza yenilebilecek
İstanbul Balık Komisyoncuları Derneği Başkanı Mahmut Uçan, Türkiye'de ruhsatlı tekne sayısının 17 bini aştığını ve 250 bin kişinin balıkçılıkla geçindiğini ifade etti. Bu yıl çok iyi bir sezon beklediklerini, palamut, hamsi, lüfer, çinekop ve istavritin bol olacağını belirten Uçan, "Özellikle palamut, istavrit ve hamsiyi ucuza yiyeceğimizi düşünüyorum" dedi. Uçan, geçen yıl yürürlüğe giren tebliğ nedeniyle lüfer ve çinekopun ucuza yenilemediğini, kaçak avcılığa neden olan tebliğdeki uygulamalarda değişikliğe gidileceğine dair beklentileri bulunduğunu dile getirdi.
 
Son 10 yılda avlanan deniz balıkları miktarı

Yıl Miktarı (ton)
----- -------------
2003    416.126     
2004    456.752
2005    334.248
2006    409.945
2007    518.201
2008    395.660
2009    380.636
2010    399.656
2011    432.246
2012    315.636

Heyecanımız yok
İstanbul Bölgesi Su Ürünleri Kooperatifleri Birliği Başkanı Erdoğan Kartal, geçen sezonun iyi geçtiğini, ancak kasalarının boş olduğunu belirterek, "Bu yıl heyecanımız yok. Çok balık tutsanız da kazanamıyorsunuz, yılı borçlu kapatıyorsunuz. Balık bol olunca fiyatlar dibe vuruyor, yani maliyetlerimizin altına düşüyor. Denize çıkmanın da bir maliyeti var" şeklinde konuştu.