Bankacılık sektörünün net karı yüzde 32.6 arttı

ANKARA - Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDKK), Türk Bankacılık sektörünün genel görünümüne ilişkin hazırladığı çalışmasında, küresel krizin devam ettiği Haziran 2009 döneminde, sektörün dönem net karının bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 32,6 artışla 10 milyar 980 milyon TL düzeyinde gerçeklestiği tespit edildi.

BDDK'nın yayınladığı çalışmaya göre, sektörün sermaye yeterliliği rasyosunun 2008 yıl sonuna kıyasla 1,23 puan artarak yüzde 19,23 seviyesinde bulunduğu belirtildi.

Çalışmada, Türk Bankacılık Sektörünün Haziran 2009 tarihi itibarıyla personel ve şube sayısı gelişimi, aktif ve pasifin önemli kalemleri ile karlılık yapısı ve gelişimine ilişkin bilgilere yer veriliyor.

Türkiye'de bankacılık sektörünün Haziran 2009'da bir önceki yılın aynı dönemine göre dönem net karı, 2 milyar 699 milyon liralık (yüzde 32,6) artışla 10 milyar 980 milyon lira olarak gerçekleşti.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından hazırlanan ''Türk Bankacılık Sektörü Genel Görünümü Çalışması'' yayımlandı.

Kambiyo karı

Çalışmaya göre, söz konusu artışta, net faiz gelirleri ile sermaye piyasası işlem karlarındaki artışın yanı sıra kambiyo karındaki artış etkili oldu. Diğer taraftan, takipteki alacaklar özel provizyonundaki yüksek artış kar artışını sınırlayan önemli bir etken olarak ortaya çıktı.

Bankacılık sektörünün temel göstergeleri incelendiğinde, küresel krizin Türkiye'ye yansımaları çerçevesinde takibe dönüşüm oranlarında yukarı yönlü bir eğilim gözlenmekle birlikte, sektörün Haziran 2009 itibarıyla sermaye yeterliliği, aktif kalitesi, karlılık ve fonlama yapısı itibarıyla güçlü konumunu muhafaza ettiği değerlendirildi.

Bankacılık sektöründe 2002 yılından itibaren artış gösteren personel sayısı, 2008 yılının ilk 3 çeyreğinde de artış trendini sürdürdü, küresel krizin etkisini gösterdiği 2008 Eylül ayında artış ivmesi yavaşlayarak, 2008 Kasım ayından itibaren personel sayısında kademeli bir gerileme başladı.

En fazla personel azalışları 2009 Mart (397) ve Nisan aylarında (784) gerçekleşti. 2009 Mayıs ayından itibaren personel sayısı tekrar artmaya başladı. Mayısta 39 kişi, haziran ayında 1.093 kişi net personel artışı gözlendi ve Haziran sonu itibarıyla personel sayısı 182 bin 468 düzeyinde gerçekleşti.

2008 yılının ilk yarısında 9 bin 415 adet artan personel sayısı, 2009 yılının ilk yarısında 197 kişi azaldı. Diğer yandan 2008 yılının ilk yarısında 600 adet artan şube sayısı ise 2009 yılının ilk yarısında 70 adet yükseldi.

Aktif toplam

Haziran 2009 itibarıyla sektörün aktif toplamı yıl sonuna göre yüzde 4,9 artarak 768,2 milyar liraya yükseldi. Sektör aktiflerinin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'ya (GSYİH) oranı 2008 yıl sonunda yüzde 77,1 düzeyindeyken, 2009 Haziran ayında yüzde 81,3 düzeyine yükseldi

2009 Haziran itibarıyla sektörün toplam kredileri 368,2 milyar lira oldu. Türk Parası cinsi kredilerde Eylül 2008'den itibaren başlayan azalma, Mart 2009'dan itibaren sınırlı bir artışa dönerken yine Eylül 2008'den itibaren azalma trendinde olan yabancı para kredilerde ise dolar bazında Mayıs ve Haziran aylarında bir miktar artış gözlendi. Haziran ayı, Eylül 2008'den itibaren en yüksek kredi artışının gerçekleştiği ay oldu.

2008 yılının son çeyreğinden itibaren iki çeyrek boyunca azalan bireysel krediler, Mart 2009'da gerçekleştirilen vergisel teşviklerin etkisiyle son üç ayda yaklaşık 5 milyar lira artış gösterdi. KOBİ kredilerinde ise azalma eğilimi devam etti.

Kredi portföyünün yüzde 26,9'u yabancı para cinsinden kredilerden oluştu. Toplam 64,8 milyar dolarlık yabancı para kredilerin yüzde 64,5'ini (41,8 milyar dolar) 33,5 milyar dolarlık kısmı off-shore şubelerden olmak üzere, bankaların yurtdışı şubelerinden kullandırılan krediler oluşturdu. Yurtdışı şubelerden kullandırılan krediler Aralık 2008 dönemine göre yüzde 7,1 oranında (3,2 milyar dolar) azaldı.

Bankacılık seKtörünün dövize endeksli kredileri Haziran 2009 itibarıyla 23 milyar lira (15,1 milyar dolar) olup, toplam krediler içindeki payı yüzde 6,3 oldu. Haziran 2009 itibarıyla dövize endeksli kredilerin yüzde 35,6'sı özel bankalar, yüzde 27,4'ü yabancı bankalar, yüzde 26,9'u katılım bankaları, yüzde 9,4'ü kalkınma ve yatırım bankaları ve yüzde 0,7'si kamu bankaları gruplarının portföyünde yer aldı. Yine bu dönemde dövize endeksli kredilerin yüzde 16,9'unu (3,9 milyar lira) dövize endeksli bireysel krediler teşkil etti.

Kredilerin aktif içerisindeki payı yıl sonuna kıyasla bir miktar azalmakla birlikte Haziran'dan itibarıyla krediler, yüzde 47,9 aktif payı ile bankacılık sektörünün bir numaralı plasman kalemi olmaya devam etti.

Takipteki alacaklar tutarı

Takipteki alacaklar ise Haziran sonu itibariyle 18 milyar 781 milyon lira tutarında. Takipteki alacaklar 2008 son çeyrekte yüzde 20,8, 2009 ilk çeyrekte yüzde 22 artarken 2009'un ikinci çeyreğinde yüzde 9,5 oranında yükseldi. Özellikle 2009 Mayıs ve Haziran aylarında takipteki alacaklardaki artış hızı yavaşladı.

Aralık 2008'de yüzde 3,7 olan kredilerin takibe dönüşüm oranı, Haziran 2009'da yüzde 4,9'a yükseldi. En yüksek takibe dönüşüm oranı yüzde 6,6 ile KOBİ kredilerinde olup, KOBİ kredileri aynı zamanda Eylül 2008'den Haziran 2009'a kadar olan dönemde takibe dönüşüm oranında en yüksek artışın gerçekleştiği kredi türü oldu.

Haziran 2009 itibarıyla kredilerin takibe dönüşüm oranı yabancı bankalar grubunda yüzde 6,3, katılım bankaları grubunda yüzde 5,7, özel bankalar grubunda yüzde 4,7, kamu bankaları grubunda yüzde 4,3 ve kalkınma ve yatırım bankaları grubunda ise  yüzde 1,9 düzeyinde gerçekleşti.

24 Temmuz 2009 tarihi itibarıyla sektörün kredi kartı alacaklarının takibe dönüşüm oranı yüzde 9,7, tüketici kredilerinin takibe dönüşüm oranı yüzde 3,6, toplam bireysel kredilerin takibe dönüşüm oranı ise yüzde 5,5 olarak gerçekleşti ve artış eğilimi devam etti.

Konut kredilerinin takibe dönüşüm oranı Aralık 2008 itibarıyla yüzde 1,3'ten 24 Temmuz 2009 itibarıyla yüzde 1,9'a yükseldi. Sektörün takipte izlenen kredilere karşılık ayırma oranı, Haziran 2009 itibarıyla yüzde 79,7 gibi oldukça yüksek bir seviyede oldu.

Menkul kıymetler portföyü

Menkul Değerler portföyü 2009 yılının ilk yarısında bankacılık sektörü aktif büyüklüğündeki artışın oldukça üzerinde yüzde 14,3 oranında büyüyerek Haziran 2009'da 221,8 milyar liraya seviyesine yükseldi.

Haziran 2009 itibarıyla 467 milyar 613 milyon TL bakiye arz eden mevduat sektörün en önemli fon kaynağı konumunda. 2008 yılının ilk altı ayında sektörün mevduatı 39,2 milyar lira (yüzde 11) artarken, 2009 yılının ilk altı ayındaki artış (parite etkisinden arındırılmış) 11,8 milyar lira (yüzde 2,6) ile sınırlı kaldı.

Eylül 2008'de 26,3 milyar dolar olan sendikasyon ve seküritizasyon kredilerinin toplam tutarı 4,5 milyar dolar azalarak Haziran 2009'da 21,8 milyar dolara geriledi. Haziran 2009 itibarıyla sendikasyon ve seküritizasyon kredilerinde yenileme oranı yüzde 50,4 oldu

2008 yıl sonunda 86,4 milyar lira olan bankacılık sektörü özkaynakları yılın ilk altı ayında yüzde 13,1 oranında artarak Haziran 2009'da 97,8 milyar lira seviyesine yükseldi.