”Barter'ı son 50 yılda gerçekleştirseydik ticaret çok önemli noktaya gelirdi”

İSTANBUL - Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, "Barter sistemini son 15-16 yılda değil son 50 yılda gerçekleştirmek, bu noktada Türkiye'nin ticaretini bana göre çok önemli bir noktaya getirebilirdi" dedi.

"Ekonomik Krizden Çıkışta Yeni Bir Model 'Barter' Paneli"nin açılışında konuşan Çağlayan, barter sistemine ilişkin toplantıların daha önce yapılabilmiş ve kamuoyunun bu konuda daha fazla aydınlatılmış olması halinde, sistemin daha iyi bir yapıya kavuşma imkanı bulmuş olabileceğini dile getirdi.

Geçmişte çok fazla olmamakla beraber bundan sonra barter sisteminin Türkiye'nin gerek iç gerek dış ticaretinde ve sanayi hayatında önemli yer tutacağını belirten Çağlayan, "Keşke biz bu konuyu kriz öncesinde tartışabilseydik, görüşebilseydik. Maalesef millet olarak bir rahatsızlığımız var. Proaktif davranmayı bilmiyoruz. Reaktif davranıyoruz. Yani, kafayı taşa vurmadan akıl başa gelmiyor" diye konuştu.

Çağlayan, geçirilen her krizin yeni arayışlar getirdiğini vurgulayarak, "Umuyorum ki bundan sonraki dönemlerde böyle bir ticari modelin olduğunu bir şekilde değerlendireceğiz. Barter sistemini son 15-16 yılda değil son 50 yılda gerçekleştirmek, bu noktada Türkiye'nin ticaretini bana göre çok önemli bir noktaya getirebilirdi" şeklinde konuştu.

Yaşanan krize değinerek, barter türü hizmetlerin bu anlamda ciddi önem kazandığına işaret eden Bakan Çağlayan, ticaretin durmasının mümkün olmadığını, barterin da Türkiye için önemli olduğunu söyledi.

"Bundan daha kötü olmayacak"

Zafer Çağlayan, krize yönelik olarak hükümetin 55'e yakın tedbir açıkladığını, otomotiv ve mobilya gibi sektörlere KDV ve ÖTV indirimleri sağlandığını anımsatarak, verilen bu desteklerin ticarete ivme kazandırdığını belirtti.

Özellikle, 15 Mart'tan sonra verilen ÖTV ve KDV indirimleri ile beraber otomobil fabrikalarının yeniden 24 saat çalışmaya başladığını anlatan Çağlayan, sanayi üretim endeksinde ve kapasite kullanım oranlarındaki rakamların mart ayında bir önceki aya göre artış gösterdiğini ifade etti.

Çağlayan, "Şu konjonktür itibariyle söylüyorum; en kötü nokta görülmüştür" ifadesini kullandı.

Yapılan desteklerin, kötüye gidişi döndürdüğünü vurgulayan Çağlayan, "Ben bir yerde diyorum ki, bundan daha kötü olmayacak" dedi.

Çağlayan, Türkiye'nin önümüzdeki aylarda, kötüye gidişin, giderek azaldığı bir dönemle karşı karşıya geleceğine inandığını belirterek, 2010 yılıyla beraber, Türkiye'nin yeniden büyümeye geçtiği ekonominin ve ticaretin, geliştiği bir dönemin başlayacağını söyledi.

Bakan Çağlayan, barter sistemine ilişkin olarak yasal düzenlemelerin yapılması gerektiğini ve bu konuyu, hükümete ileteceğini bildirdi.

Civil: Barter, esasen tamamlayıcı bir modeldir

Şirketlerin bartera taleplerinin arttığını gözlemlediklerini bildiren Türk Ekonomi Bankası (TEB) Genel Müdürü Varol Civil, özellikle KOBİ'lerin gelecek dönemde bartera daha fazla ilgi göstermesini beklediklerini ifade ederek, şöyle konuştu:

''Ekonominin durgunluk yaşadığı dönemlerde şirketlerin en büyük sıkıntısını, erimeyen stoklar oluşturmaktadır ve bu stoklar kolayca nakde dönüştürülemediği için KOBİ'ler, ekonomideki dalgalanmalara karşı, daha dayanıksız hale gelmektedir. Özellikle bazı ürünler bir sonraki sezon değer kaybedebilmektedir. Bu ürünlerin stoklarının bir an önce eritilmesi gerekmektedir. Bu durumda barter, stokları eritmek isteyen şirketlerin karşısına, önemli bir yol olarak çıkmaktadır.'' 

Civil, sektördeki bütün oyuncuların amacının, ticaretin döndürülmesini sağlamak olduğunun altını çizerek, ''Ekonomideki durgunluktan çıkışı sağlayacak her türlü ödeme sistemi bence değer tamamlayıcıdır. Dolayısıyla barter, bankacılıkla rekabet halinde olan bir model değildir, esasen tamamlayıcı bir modeldir'' dedi.

Civil, bartera rekabet olarak değil, ekonomide ticaretin artmasını sağlayacak bir model olarak baktıklarını vurgulayarak, ''Özellikle KOBİ'ler için bu günlerde çok çok daha önemlidir. Barterın krizden çıkış için iyi bir model olduğuna inanıyorum'' diye konuştu.

Büyükekşi: Barter kredi imkanlarının daraldığı ortamda önemli bir fırsat

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, kredi kanallarındaki daralmanın, firmaları farklı yöntemlere ittiğini ve böylece barter sisteminin öneminin daha fazla ortaya çıktığını söyledi.

Son yıllara kadar stokların eritilmesinde alternatif bir yol olarak görülen barterın, şu anda nakit sıkıntısının giderilmesinde öne çıktığını anlatan Büyükekşi, sistemin yeni pazarlara ve müşterilere ulaşma olanağı sunduğunu dile getirdi.

Büyükekşi, özellikle hükümetlerin sıkı parasal politikalar uyguladığı ve parasal sıkılaşma nedeniyle faizlerin yükseldiği ortamlarda, ekonomik krizlerde barter sistemine olan yönelimleri artırdığına işaret etti.

Şu an dünyada 700 bini aşkın firmanın barter sistemini kullandığı ve dünya ticaretinin yüzde 30'undan fazlasının barter sistemiyle yapıldığı düşünüldüğünde, barterın öneminin daha fazla anlaşıldığını ifade eden Büyükekşi, ''Özellikle küresel krizin piyasalardaki etkisi, reel sektörümüzün kredi imkanlarının daraldığı bir ortamda barter sisteminin firmalarımız için önemli bir fırsat olduğunu görüyoruz'' diye konuştu.

Büyükekşi, barter sisteminin tanınırlığı artırmak ve buna ilişkin olarak firmaların bilinçlendirilmesiyle ilgili çalışmalar yapmak gerektiğine dikkati çekerek, şöyle devam etti:

''Bunun yanı sıra kanuni altyapının oluşturulması ve barter sisteminin özü olan finansal açıdan güçlü ve güvenilir barter kuruluşlarının kurulması ve desteklenmesi için çaba sarf etmemiz gerekmektedir. Barter sistemini sadece yurt içinde düşünmemek gerekir. Örneğin, Rusya, İran, Irak ve Afrika ülkelerinden yaptığımız ciddi oranlardaki ithalatın bir kısmını barter yoluyla ödeyebilme imkanlarını araştırmamız gerekli. Çünkü bazı ülkelerin para birimlerini Türk lirasına dönüşmesinde çok büyük sıkıntılar görmekteyiz.''

Bahçıvan: Türkiye'nin Barter sistemine yabancı kaldığı söylenebilir

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Meclis Başkanı Erdal Bahçıvan, kriz döneminin, finansman kaynakları ve sermaye yetersizliğinin Türkiye için ne denli sorun olduğunu gösterdiğini, nakit sıkıntısının, ekonomiyi ciddi durgunluğa ittiğini söyledi.

Barterın mevcut sistemin tamamlayıcısı olduğunu belirten Bahçıvan, Türkiye'nin barter sistemine yabancı kaldığının söylenebileceğini kaydetti.

Bahçıvan, ekonomik krizden faydalanarak, kontrolsüz şekilde birçok barter şirketi kurulduğunu anlatarak, bunların sektöre olan güveni sarsabildiğine işaret etti.

Ankara Sanayi Odası (ASO) Yönetim Kurulu Başkanı Nurettin Özdebir ise krize yönelik olarak ÖTV, KDV indirimlerinin yapıldığını, ancak yatırımcıyı motive edecek kararlar alınmadığını belirterek, ''Bu enstrümanla beraber, hızlandırılmış amortisman uygulaması veya yatırım indirimi hakkı tanınması, yatırımları daha da hızlandıracak, istihdama da katkı sağlayacaktır'' dedi.