Birliklerin finansal sorunlarının çözülmesi gerektiğini belirten Çetin: İspanya'daki alım sistemi uygulansın

İZMİR - Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Cahit Çetin, hazırlanan yasa taslağının tarım birliklerin sorunlarını çözemeyeceğini belirterek, birliklerde İspanya'da uygulanan alım sisteminin uygulanması gerektiğini söyledi. 4572 sayılı Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri Hakkındaki Kanunu'nu revize edildiğini ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın yeni bir taslak hazırladığını belirten Cahit Çetin, sorunun birliklerde olmadığını, ürün alım sisteminin değiştirilmesi gerektiğini kaydetti. Çetin, "Yeni bir yasa taslağı üzerinde çalışılıyor. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bizden de görüş istedi. Bir üst birlik kurma çalışmaları var. Ancak bu çalışmalar birliklerin sorunlarının çözümüne yönelik değil. Sistemi değiştirmek yerine birliklerin içinde bulunduğu durumun suçu birlik yöneticilerinin üzerine yıkılmaya çalışılıyor" dedi. Birliklere bakış açısının değişmesi gerektiğini kaydeden Çetin, şunları söyledi: Devletin hatasını çiftçi çekiyor: Biz birliğimize ne 5 kuruş hibe edilmesini, ne de sıfır faizle de olsa kredi verilmesini istiyoruz. Ödeme zorluğu çekilen kredilerin bağışlanmasını da istemiyorum. Çünkü sistem aynı kaldığı sürece para bağışlansa da sıkıntılar tekrar yaşanır. Bir gün gelecek, bu sistem yürümeyecek, batacak ve bize dönüp 'siz batırdınız' diyecekler. Devlet hatasıyla çiftçinin kaderiyle baş başa bırakılması içime sinmiyor. Taslak yasallaşırsa kimse yönetici olmaz: 2000 yılında başlatılan Tarım Reformu Uygulama Projesi'nde (ARİP) eğitim ve rehabilitasyon ayağı eksik kaldı. Oysa bunun için ayrılmış fonlar vardı. Yeniden yapılandırma süreci de bu nedenle başarılı olamadı. Bunun suçunu birlik yöneticilerine yüklemesinler. Bu sistem birlikleri sona yaklaştırıyor. Yeni taslak yasalaşırsa kimse birliklerde yöneticilik yapmak istemez. Alım sistemi değişmeli: İspanya'dakine benzer bir alım sistemi Türkiye'de de uygulanmalı. Böylece birliklerin finansman ihtiyacı ortadan kalkar. Ortaklarımız daha fazla para kazanacak. Bunun için de alım sisteminin kuralları konmalı ve üreticinin adaptasyonu sağlanmalı. Türk çiftçisi 'Allah bereket versin' demesini bilir. Ancak çiftçimiz aldatılmaya, kötüye kullanılmaya tahammül edemez. Birleşmeler sorunları çözmez: Yeniden Yapılandırma Kurulu tarafından kooperatiflerin birleştirilmesi önerisi dile getirildi. Batı kooperatifçiliğinde bu tür birleşmelere rastlıyoruz. Olumlu sonuçları da oluyor. Ancak bu fikir, üretici profili güçlendirilmiş, altyapısı tamamlanmış anonim şirketler gibi ticari etkinliğe ve yapıya kavuşmuş en önemlisi kooperatifçilik bilinci gelişmiş sistemlerinde başarılı. Tarımın ancak yüzde 10'u birliklerde: ABD ve AB tarımsal kooperatifçiliğe inanılmaz destekler veriyor. AB'de 32 bin tarımsal kooperatif var. Ortak sayısı 12 milyon olan bu kooperatifler 210 milyar Euro'luk ciroya sahip. AB'de tarımın ortalama yüzde 75'i kooperatiflerin elinde. Türkiye'de ise kooperatiflerin etkinliği en fazla yüzde 10. Bu durumda bile sanayici bizden rahatsız. İspanya'da zeytin kooperatifçiliği . İspanya'daki zeytin üreticisi, ürettiği zeytinin tamamını ortağı olduğu kooperatife teslim etmek zorunda. . Kooperatif, üreticiden aldığı zeytini sofralık olarak veya sıkarak yağ elde ettikten sonra piyasada satıyor. . Kooperatif, maliyetlerini ve masrafını düştükten sonra üreticiye ürünü ne zaman ve hangi fiyattan satılırsa onun üzerinden 15'er günlük dönemler itibariyle ödeme yapıyor. . Üretici, ürünü satılmadıkça kooperatiften avans veya ürün bedelini alamıyor. . Teslim edilen ürün bedelinin yüzde 75'i kadar kredi alması sağlanıyor. Alınan kredinin yıllık faizi yüzde 4 civarında. . İspanya'da uzun yıllardır üreticiye zeytinyağında kilo başına 1.3 Euro destekleme primi ödeniyordu. AB reformu kapsamında yapılan değişiklikle şimdi kilo başına ödeme yerine alan bazında destekleme ödemesi yapılıyor. . Buna göre, 2007-2013 yılları arasında İspanya'da zeytin üreticisine hektar başına üreticiye 550 Euro doğrudan destek ödeniyor.