Bütçe 9 ayda 40.8 milyar TL açık verdi

İSTANBUL -  Merkezi Yönetim Bütçesi, yılın 9 aylık bölümünde 40 milyar 811 milyon lira açık verdi.

Maliye Bakanlığı, Eylül ayı ile Ocak-Eylül dönemi bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı.

Buna göre, Eylül ayında bütçeden geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9,5 artışla 25 milyar 428 milyon lira harcama yapıldı. Bunun 4 milyar 987 milyon lirasını faiz giderleri oluşturdu.

Geçen ayın bütçe gelirleri ise 15 milyar 953 milyon lira oldu. Bu şekilde aylık bütçe gelirleri, 2008'in Eylül ayına göre yüzde 15,7 oranında arttı.

Söz konusu dönemde bütçeye giren paranın 12 milyar 517 milyon lirası vergilerden geldi.

Merkezi Yönetim Bütçesindeki açık Eylül ayında binde 5 oranında artarak 9 milyar 475 milyon lira olarak belirlendi.

Geçen yılın Eylül ayında 4 milyar 404 milyon lira olan faiz dışı açık da bu yıl Eylülde ise 4 milyar 488 milyon lira olarak gerçekleşti.

Ocak-Eylül dönemi

Merkezi Yönetim Bütçesinden Ocak-Eylül döneminde 197 milyar 169 milyon lira harcama yapıldı. Buna karşılık bütçe gelirleri 156 milyar 358 milyon lira olarak gerçekleşti.

9 aylık dönemde, geçen yılın aynı dönemine göre bütçe giderlerinde yüzde 19,2'lik bir artış olurken, bütçe gelirleri yüzde 2,7 oranında azaldı. Bu şekilde 2008 yılının Ocak-Eylül döneminde 4 milyar 816 milyon lira açık veren Merkezi Yönetim Bütçesi, bu yılın aynı dönemini 40 milyar 811 milyon liralık açıkla geride bıraktı. Bu şekilde bütçe açığında geçen yıla göre yüzde 747,4'lük bir artış meydana geldi.

2008 yılı Eylül ayı sonunda 36 milyar 522 milyon lira faiz dışı fazla veren bütçede, bu yıl aynı dönemdeki faiz dışı fazla da 4 milyar 702 milyon liraya geriledi.

45,5 milyar lira faiz ödendi

Bütçe uygulama sonuçlarına göre, Ocak-Eylül döneminde bütçe ödeneklerinin yüzde 76,1'lik bölümü kullanıldı. Personel giderleri, geçen yıla göre yüzde 14,7 oranında artarak, 42 milyar 597 milyon liraya yükseldi.

Bu dönemde bütçeden sosyal güvenlik devlet primi olarak 5 milyar 139 milyon lira, mal ve hizmet alımları için 17 milyar 325 milyon lira, cari transferler için 70 milyar 205 milyon lira, sermaye giderleri için 10 milyar 292 milyon lira, sermaye transferleri için 2 milyar 194 milyon lira, borç verme kalemi için de 3 milyar 904 milyon lira çıktı.

9 aylık dönemdeki faiz ödemeleri de bütçede 45 milyar 512 milyon liralık bir yekün oluşturdu. Böylece faiz harcamalarında da yüzde 10,1'lik artış kaydedildi.

Sağlık harcamaları ve tarımsal destekleme

Merkezi Yönetim Bütçesinin sağlık giderleri de 9 aylık dönemde 5 milyar 147 milyon lira olarak gerçekleşti. Bu dönemde devlet, kamu personelinin genel tedavi ve ilaç alımları için 1 milyar 813 milyon lira ödedi. Yeşil kartlıların tedavi ve ilaç giderleri ise 3 milyar 334 milyon lirayı buldu.

Bu dönemde bütçeden sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için geçen yıla göre yüzde 57,1 artışla 41 milyar 255 milyon aktarıldı. Bu kalemdeki artışta ekonomik gelişmelere bağlı olarak Sosyal Güvenlik Kurumunun prim gelirleri tahsilatındaki yavaşlama etkili oldu.

9 aylık dönemde, tarımsal destekleme ödemeleri için de bütçeden 3 milyar 844 milyon lira çıktı. Mahalli idare payları ise 12 milyar 667 milyon lira olarak belirlendi.

Eylül'de vergi gelirlerindeki düşüş hız kesti

Bütçe gelirleri de Ocak-Eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,7 oranında düştü.  

Buna göre, geçen yılın ilk 9 ayında 160 milyar 662 milyon lira olan bütçe gelirleri, bu yıl aynı dönemde 156 milyar 358 milyon liraya geriledi.

Bu dönemde bütçede öngörülen gelirlerin yüzde 62,9'luk bölümü tahsil edildi.

Ancak, Eylül'de vergi gelirlerindeki düşüş hız kesti. Ağustos ayı sonunda yüzde 2,3 olan vergi gelirlerindeki düşüş, Eylül sonunda yüzde 1,5 olarak hesaplandı.

Geçen yılın Ocak-Eylül döneminde 127 milyar 277 milyon lira olan vergi tahsilatı, bu yılın aynı döneminde 125 milyar 332 milyon lira oldu. 9 aylık dönemde, yıl sonu bütçe hedefinin de yüzde 62'si oranında vergi tahsil edildi.

9 aylık dönemde gelir vergisinde yüzde 1,8, dahilde alınan KDV'de yüzde 19,5, banka ve sigorta muameleleri vergisinde yüzde 16,7, damga vergisinde ise yüzde 2,6 artış kaydedildi. Buna karşılık, kurumlar vergisinde yüzde 2,7, özel tüketim vergisinde binde 3, harçlarda yüzde 11 ve ithalde alınan KDV'de de yüzde 20,3 oranında düşüş görüldü.