Büyüme ihracatla dengeli gidiyor
Bu yılın ikinci çeyreğinde yüzde 5,1 büyüme oranıyla OECD ve gelişmekte olan ülkelerden pozitif ayrışan Türkiye ekonomisi, iç talebin yanısıra ihracattaki artışla toparlanan dış taleple dengeli büyümeyi yakaladı.
Türkiye ekonomisi, yılın ikinci çeyreğinde yüzde 5,1 büyürken, üretim yöntemiyle gayrisafi yurt içi hasıla tahmini ise aynı dönemde cari fiyatlarla yüzde 16,3 yükselerek, 734 milyar 211 milyon lira olarak belirlendi.
Türkiye bu yüksek büyüme hızıyla gelişmekte olan ülkelerden ve OECD ülkelerinden pozitif yönde ayrıştı. Türkiye ikinci çeyrekte ortalama büyümesi yüzde 2,3 olan Euro Bölgesi'ne göre iki kattan fazla büyüdü. Büyümede Türkiye G-20 ülkeleri arasında Çin (yüzde 6,9) ve Hindistan'dan (yüzde 5,7) sonra üçüncü sırada yer aldı.
İkinci çeyrekte sanayi sektöründe artan üretim, hazine destekli Kredi Garanti Fonu (KGF) kredileri ve vergi teşviklerinin etkisiyle yurt içi talepteki yükseliş sonucu hizmetler sektöründe yaşanan canlılık büyümenin temelini oluşturdu.
Tarım sektörünün toplam katma değeri, ikinci çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 4,7 artış gösterirken, bu sektörün büyümeye katkısı 0,2 puan oldu.
Sanayi sektörünün katma değeri yüzde 6,3 artarken, büyümeye katkısı da 1,3 puan olarak gerçekleşti. Öte yandan inşaat sektöründe de önemli bir ivme kaydedildi.
Kamunun yaptığı yol, köprü ve otoyol harcamaları dahil inşaat sektörü ikinci çeyrekte yüzde 25 büyürken, sektörün üretim tarafında katma değer olarak büyümesi yüzde 6,8 olarak hesaplandı. İnşaat sektörünün ekonominin büyümesine katkısı da 0,5 puanı buldu.
Söz konusu dönemde hizmetler sektöründe katma değer, inşaat sektörü dahil olmak üzere yüzde 5 artarken, bu sektörün büyümeye katkısı da toplam 3,2 puan olarak hesaplandı.
Özel tüketim arttı, kamuda tüketim daraldı
Bu yılın ikinci çeyreğinde özel tüketim yüzde 3,2 artış gösterirken, büyümeye 1,9 puan katkı sağladı. Diğer taraftan kamu tüketimi ise yüzde 4,3 azaldı ve 0,6'lık negatif etkide bulundu.
Toplam yatırımlar bu dönemde yüzde 9,5 artarken, 2,9 puan ile büyümeye katkı sağlayan önemli bir diğer kalem oldu.
Büyüme ihracatla dengeli gidiyor
Yılın ikinci çeyreğinde ihracat yüzde 10,5, ithalat yüzde 2,3 artış gösterdi. Söz konusu dönemde ihracatın katkısı ile dış talep büyümeye 1,8 puanlık katkı sağladı.
Büyümenin sadece iç talep yoluyla değil, ihracatın ithalattan daha yüksek katkı sağlayarak dış talepteki artışla gerçekleşmesi "dengeli büyüme" olarak nitelendirilirken, bu yılın ikinci çeyreğindeki söz konusu performansın yıl sonuna kadar sürmesi bekleniyor.
Öte yandan bu yılın üçüncü çeyreğinde baz etkisi ve temmuz ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 25,6'lık sanayi üretimi artışıyla büyümenin çift haneye yaklaşacağı tahmin ediliyor.
Bu rakamlarla daha önce Orta Vadeli Program'da (OVP) yüzde 4,4 olarak açıklanan yıl sonu büyüme hedefinin üzerine çıkılması öngörülüyor.
KGF kredilerinin de 2017 büyümesine 0,5-1 puan arasında katkı sağlaması bekleniyor.
Hükümetin, istihdamı artırmaya yönelik aldığı tedbir ile teşvikler ve ekonomik büyümedeki ivmelenme sonucunda, yılın ikinci çeyreğinde bir önceki yıl sonuna göre yaklaşık 600 bin kişiye ilave istihdam sağlandı. Böylece 2017 başından itibaren işsizlik oranında kademeli düşüş gerçekleşti.