Çalık, Samsun-Ceyhan hattında 'yeni ortak' hamlesi için hazır

İSTANBUL - Çalık Enerji, Samsun-Ceyhan'da yeni konsorsiyum ortaklarını açıklamaya hazırlanıyor. Çalık Enerji Genel Müdürü Osman Saim Dinç, yeni konsorsiyum üyelerini yakın bir tarihte açıklayacaklarını bildirdi. Çalık Holding yetkilileri önceki gün Çırağan Sarayı'nda Ceyhan'da kurulacak rafineride de ortaklık kurduğu Hintli Indian Oil ile görüştü. Indian Oil'in dışında konsorsiyuma Kazak petrol şirketi Kazmunaigas ve Shell'in de ortak olması bekleniyor. İtalyan Eni ile yüzde 50 ortaklıkla kurulacak ve 1.5 milyar dolara mal olacak Samsun-Ceyhan projesine başlayan Çalık Holding, geçen yıl temeli atılan projenin alt yapısını hazırlamak için görüşme trafiğine hız verdi. Boru hattının yapılabilir olmasının en önemli ön şartı olan 'throughput (içinden akacak petrol) garantisi için Çalık Holding'in çeşitli şirketlerle görüşmeler yaptığı ve düğümün çözülmesine çok kısa bir süre kaldığı belirtiliyor. Çırağan'da Indian Oil ile görüştü Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık, Holding'in CEO'su Berat Albayrak, Çalık Enerji Genel Müdürü Osman Saim Dinç önceki gün Çırağan'da Hintli Indian Oil ile görüştü. Dinç, DÜNYA'ya Trans Anadolu Petrol Boru Hattı Sanayi ve Ticaret AŞ (TAPCO) konsorsiyumuna yeni ortakların alınması konusunda önemli ilerlemeler kaydettiklerini belirterek, "Kısa zamanda konsorsiyumun yeni şeklini deklare edeceğiz" dedi. Projeye alınacak ortaklar konusunda taşıma ve mülkiyet meselesinin deayrı ayrı değerlendirileceği dile getiriliyor. Halen konsorsiyumun resmi ortağı İtalyan Eni ve Çalık Holding görünüyor. Eni ve Çalık şirketleri, boru hattının ilk girişimcileri olarak yüzde 50 eşit pay ile yola çıktı. 2003 yılından beri Samsun-Ceyhan güzergahı ile ilgili kendi teknik ve ticari çalışmalarını sürdürmekte olan iki şirket, Eylül 2005'te çalışmalarını projedeki işbirliklerinin esaslarını belirleyen bir mutabakat zaptı imzalayarak çabalarını birleştirdi. Mart 2004'te Çalık-Eni tarafından yapılan başvuru üzerine, Haziran 2006 tarihinde Çalık-Eni ortak girişimi boru hattı inşaat ve operasyon lisansını almaya hak kazandı. Kasım 2006 tarihinde Eni ve Çalık, projeyi gerçekleştirmek ve tamamlamak amacıyla Trans Anadolu Petrol Boru Hattı Şirketi'ni (TAPCO) kurdu. Geçen yıl İndian Oil'in projeye yüzde 12.5 oranında dahil olduğu Hintliler tarafından duyurulmuştu. Ancak Çalık Holding resmi açıklamada bulunmamıştı. Kazak petrolüne formül aranıyor Samsun-Ceyhan'ın temeli atılmadan önce gündemdeki en önemli sorun, hattan hangi ülkenin petrolünün geçeceği konusuydu. Samsun-Ceyhan ilk başta Rus petrolünün akacağı şekilde planlanmıştı. Rusya'nın desteklememesi hatta alternatif hatlar geliştirmesi üzerine Samsun-Ceyhan hattında ibre Kazaklar'a döndü. Indian Oil ve Eni dışında Shell'in de konsorsiyuma ortak olması bekleniyor. Geçen yıl Shell, Çalık'la Samsun-Ceyhan için MOU (Memorandum of Undestanding) imzalamıştı. Shell'in Kazakistan'daki sahalarda ürettiği petrolü hattan geçirebileceği söyleniyor. Ancak Shell'in de ortak olduğu Kazakistan'daki Kaşagan sahasındaki petrol üretimi çevreye zarar verdiği suçlamaları nedeniyle durdurulmuştu. Kazakistan, kendi petrol şirketi Kazmunaigas'a projede daha fazla pay verilmesi baskısı yapmak için enerji sektöründe millileşme olarak nitelenen bir yasa çıkardı. Yasanın yürürlüğe girmesi ile birlikte Kazakistan'da milli güvenliğe tehdit olarak algılanan yabancı şirketlerin sözleşmelerinin hükümet tarafından tek taraflı olarak fesh edilmesinin önü de açılmış oldu. Kaşagan petrol sahası, İtalyan Eni şirketinin öncülüğünde Shell, Exxon Mobil, Total, Conoco Phillips, Japon Inpex Holding ve Kazak şirketi Kazmanaigas tarafından işletiliyor. Son 30 yılda keşfedilen en büyük petrol sahası olan olan Kaşagan'da yaklaşık 10 milyar varillik bir rezerv bulnuğu belirtiliyor. Kaşagan'daki sahadan ilk petrolün 2010 yılında çıkarılması planlanıyor. Kazakistan'da Kazmunaigas ile ortak şirket kurarak petrol arayan Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'nın (TPAO) projeye dolaylı dahil olabileceği de belirtiliyor. Çalık'ın, Kazak şirket ile anlaşmaya varması durumunda TPAO-Kazmunaigas ortaklığındaki Aktau ve Aktübinsk sahalarından da petrol getirebileceği, dolayısıyla TPAO'nun da otomatikman şirkete ortak olabileceği vurgulanıyor. Çalık projenin finansmanı ile ilgili olarak Japon Mitsui'de de görüşmeler yatığını daha önce açıklamıştı. Exxon ve Chevron desteklemez Kazakistan'da Chevron, Total, CNPC, BG Group, Lukoil, ExxonMobil, Shell gibi uluslararası firmalar Tengiz, Karachaganak, Kashagan Aktobe ve Kumkol sahalarında petrol arıyor. Kazakistan'da iş yapan ABD'li Exxon ve Chevron ile Halliburton şirketi ABD'nin desteklediği AMBO hattına daha yakın duruyor. AMBO'nun Bulgaristan'ın Burgaz limanından başlayıp Makedonya'dan geçerek Arnavutluk'un Vlore Limanı'na ulaşması bekleniyor. Çalık'ın AMBO'yu destekleyen firmaların desteğini alması mümkün görünmüyor. 1.5 milyon varil petrol taşıyacak Samsun-Ceyhan petrol boru hattının temeli geçen yıl atıldı. Karadeniz'i Akdeniz'e bağlayarak, İstanbul ve Çanakkale boğazları ile çevrenin ve enerji sevkıyatının güvenliğini garanti altına alacak projenin 1.5 milyar dolara mal olması bekleniyor. İlk yıllarda günde yaklaşık 1 milyon varil kapasite ile çalışacak hattan daha sonraki aşamada günde 1.5 milyon varil petrol taşınması planlanıyor. Samsun ve Ceyhan arasında 550 kilometre olarak planlanan hattın inşaatının ise iki yıl içinde tamamlanması öngörülüyor. Projenin Kızıldeniz, Hint Okyanusu ve İsrail'e kadar uzatılabileceği belirtiliyor. RK, Çalık'ın Sabah alımı için işleme gerek görmedi Rekabet Kurulu, Çalık Grubu'nun ATV-Sabah'ı devri kapsamında, hem ihale hem de ihale sonrası finansman kredisi temin süreçleri hakkında işlem yapılmasına gerek olmadığına karar verdi. Kurul, 15 Mayıs tarihli toplantısında, ATV-Sabah Ticari ve İktisadi Bütünlüğü'nün Çalık Şirketler Grubu'na devri kapsamında, hem ihale hem de ihale sonrası finansman kredisi temin süreçleri hakkında inceleme, değerlendirme ve denetim yapılmasına yönelik talebi değerlendirdi. Kurul, Rekabetin Korunması Hakkında Kanun çerçevesinde herhangi bir işlem yapılmasına gerek olmadığına karar verdi.