Domates ihracatçısı sevindi, sırada iç piyasa var
Geçen hafta tarım sektöründe en çok konuşulan konu olan domateste ihracat yasağı dün kaldırıldı. Bazı tarımsal ürünlerin ihracatında gerektiğinde Tarım ve Orman Bakanlığının dönemsel düzenlemeler yapmasına ilişkin tebliğ yürürlükten kaldırılırken böylece domatese getirilen ihracat kısıtlaması da kaldırılmış oldu.
Tarım ve Orman Bakanlığının domates fiyatlarındaki artışı ve depremi gerekçe göstererek gıda arz güvenliği ve fiyat istikrarının sağlanması amacıyla domates ihracatını 14 Nisan 2023’e kadar kısıtlaması sektörü karıştırmıştı.
En fazla ihracatın gerçekleştiği ay olan mart ve nisan aylarını kapsayan yasak ihracatçı birliklerinin tepkisine neden olmuştu. Domates üreticileri tepkilerini yollara domates dökerek ortaya koyarken, ihracatçılar Ankara’nın yolunu tutmuştu. Son olarak yapılan görüşmeler ve fiyatlardaki mevsimsel olarak ibrenin aşağı doğru dönmesi yasağın kalkacağı beklentilerini de beraberinde getirmişti. Nitekim beklenen gerçekleşti.
Sırada iç piyasa var
Kış aylarında İstanbul’da halde en düşük domatesin fiyatı ortalama 17 liraları bulurken, çeri ve diğer çeşitlerde fiyat 40 lirayı gördü. Domates fiyatının semt pazarlarında 25-30, marketlerde ise 35-40 liralara çıkması tüketici tarafında hayli tepki çekiyor. Kışın artan maliyetler fiyatların yükselmesine neden oluyor. Özellikle havaların soğuk olması seraların ısıtma maliyetini artırırken verimi de düşürüyor. Üretici daha az ürün alabiliyor. Baharla birlikte ise periyodik olarak fiyatlarda gevşeme görülüyor.
“İhracatta güven sorunu yaratacaktı”
Domates ihracatının en yoğun yapıldığı aylar bahar ayları. Geçen yıl mart ayında 58 milyon dolarlık, nisan ayında ise 60 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirildi.
Yasağın bu iki ayı kapsaması da ayrıca önem taşıyordu. Ancak karardan dönülmesi önemli oranda kaybı engelledi. DÜNYA’nın sorularını yanıtlayan Akdeniz Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Ferhat Gürüz “Türkiye’nin gerek Avrupa ve gerek Rusya’da zincir marketlerle ve toptan ithalatçılarla bağlantıları var.
İhracat yolu kapatılınca ihracatçının ciddiyeti ve prestiji sorgulanıyor” diyor. Karardan hızla dönüldüğünü belirten ve ülke olarak üretimi desteklememiz gerektiğini kaydeden Gürüz şöyle devam ediyor: "Üretirsek ihracat yaparız. Gıda güvenliğiyle ilgli sorun yaşamayız. Görüyoruz ki dünyada gıda üretimi çok önemli. Ürettiğimiz sürece varız. Ne kadar çok üretirsek o kadar iç piyasada fiyatlar düşer, o kadar ihracat yaparız ve dünyada pazar payımız o kadar artar.