Dünya ticaretini, gelişmekte olan ekonomiler dengeliyor

Küresel krizin küresel ekonomiyi olumsuz etkilemesiyle dünya ticareti de hız kesti. Dünya Ticaret Örgütü (WTO), dünya mal ticaretinin 2007 yılında yavaşlayarak yüzde 8.5'ten yüzde 5.5'e gerilediğini bildirdi. Gelişmiş ülkelerde ekonomik aktivitenin yavaşlaması küresel ticareti yavaşlatırken, gelişmekte olan ülkelerin ticari faaliyetlerindeki artış bu düşüşü dengeledi. Bu arada Çin, 1.2 trilyon dolarlık hacimle ABD'yi geride bırakarak dünyanın ikinci büyük ihracatçısı koltuğuna oturdu. Yüzde 5.5 büyüme: WTO'ya göre 2007 yılında küresel ekonominin yavaşlamasına bağlı olarak dünya ticareti de hız kesti ve reel olarak yüzde 5.5 büyüdü. Ancak Çin, Brezilya, Rusya, Hindistan gibi dinamik gelişmekte olan ülkelerin güçlü performansının yardımıyla dünya mal ticaretinin büyüklüğü dolar bazında yüzde 15 artarak 13.6 trilyon dolar olarak gerçekleşti. WTO'ya göre, gelişmekte olan ülkeler, dünya ticaretindeki büyümenin yarısından fazlasını gerçekleştirdi ve bu ülkelerin global ticaret içindeki payı yüzde 34 ile rekor seviyeye çıktı. Gelişmekte olan ülkelerin ticari performanslarındaki artışta, ekonomilerinin Batı'ya göre daha hızlı büyümesi etkili oldu. Geçen yıl ekonomik üretimin en çok yavaşladığı bölge Kuzey Amerika olurken, gelişmekte olan ekonomiler ve Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) hızlı büyüme yakaladı. Buna paralel olarak gelişen ekonomilerin ihracatı yüzde 16 artarak 5 trilyon dolara çıktı. İthalatları da yüzde 18 yükselen bu ülkeler 450 milyar dolar ticaret fazlası verdi. İthalat tırmandı: Emtia fiyatlarındaki artış, hammade ihracatçısı olan birçok gelişen ülkenin satın alma gücünü yükseltirken, bu ülkelerin ithalatlarını da artırdı. Afrika ve Ortadoğu'nun ithalatı yüzde 12 artarken, Güney-Orta Amerika ile BDT'nin ithalatı yüzde 20 artış gösterdi. Asya'nın ithalatı yüzde 8.5 ile, yüzde 11.5'i bulan ihracat artışının altında kalırken bölgesel bazda bakıldığında Çin ve Hindistan'ın ithalatında iki haneli büyüme kaydedildi. WTO, gelişmekte olan ülkelerin 2007'de ithalatta gerçekleşen artışın yarısından fazlasını sağladığını tahmin ediyor. ABD, Kanada ve Meksika'yı kapsayan Kuzey Amerika'da ise ihracat, ithalatın iki katı büyüme gösterdi. Türkiye, 19'uncu büyük ithalatçı: Avrupa'nın ticari performansına bakıldığında ise 2006 yılında olduğu gibi, hem ithalat, hem de ihracatta sert düşüşler görüldü. Bölgede reel ticari büyüme yüzde 3.5 ile küresel ortalamanın oldukça altında kaldı. Geçen yıl AB'nin ticari performansı üç gruba ayrılarak incelendi. AB'nin yeni üyeleri ve Türkiye'nin ihracatı ve ithalatı yüzde 10'un üzerinde arttı. Türkiye 170 milyar dolarla en büyük ithalatçılar sıralamasında önceki yıla göre 3 basamak yukarı çıkarak 19'uncu oldu. Almanya, Hollanda, Avusturya, Belçika ve İsviçre'nin ticaretinde yüzde 5 büyüme kaydedildi. Fransa, İspanya, İrlanda ve Malta'nın içinde yer aldığı 3'üncü grubun ticari faaliyetleri ise durgun bir seyir izledi. Çin, 2007'nin yıldızı: Dünya ticaretinde 2007 yılının yıldızı Çin oldu. Ülke, yüzde 26 artarak 1.2 trilyon dolara ulaşan ticaret hacmiyle ABD'yi geride bıraktı ve Almanya'nın ardından dünyanın ikinci büyük ihracatcısı koltuğuna oturdu. Bu ülkeleri Japonya ve Fransa izledi. Küresel çapta 3.26 trilyon dolar büyüklüğe ulaşan hizmet ticaretinde ise ABD 454 milyar dolar ile ilk sırada yer alırken, İngiltere, Almanya, Japonya ve Fransa ilk 5 içindeki diğer ülkeler olarak sıralandı. Dünyanın en büyük ithalatçıları ise 2 trilyon dolarla ABD ve 1.05 trilyon dolarla Almanya oldu. Mal fiyatları arttı: 2007 dünyada mal fiyatlarında da büyük artışlar görüldü. maden fiyatları bir önceki yıla oranla ortalama yüzde 18 artarken, gıda ve içecek fiyatları yüzde 15, akaryakıt fiyatları yüzde 10 ve tarım ürünlerinin fiyatı yüzde 5 yükseldi. İmalat ürünlerinin ihraç fiyatlarının ise yüzde 9 arttığı tahmin edildi. Demir ve çeliğin ihraç fiyatında iki haneli artış görülürken, ofis ve telekomünikasyon ürünlerinin fiyatı geriledi. 2008'de gerileme sürecek: WTO, küresel ticarette büyüme hızının 2008 yılında yüzde 4.5'e ineceği tahmininde bulundu. WTO, küresel ekonominin yüzde 2.5-3 büyüyeceği öngörüsüne dayanarak ticaretin de yavaşlamasını bekliyor. 2007'ye genel bakış . Ekonomik büyüme: Gelişmiş ülkelerde talebin azalmasıyla küresel ekonomik büyüme yüzde 3.7'den yüzde 3.4'e indi. Gelişmekte olan ülkeler yüzde 7'lik büyümeyle, bazı gelişmiş ülkelerin 3 katı büyüme sağladı. Gelişmekte olan ülkelerin dünya GSYİH artışına katkısı yüzde 40'ı aştı. . Yatırım: Finans piyasalarındaki türbülansa rağman gelişmekte olan ülkeler cazibesini korudu. Doğrudan yabancı yatırımlar (FDI) devam ederken, 2007 yılında küresel FDI büyüklüğü yüzde 18 artarak 1.54 trilyon dolar oldu. Latin Amerika'ya para akışı yüzde 50 artarken, Rusya'ya yapılan yatırımlar yüzde 70 yükseldi. . Kurlar ve enflasyon: ABD'de reel efektif kur düşüp cari açığın daraltılmasına yardımcı oldu. Doğu Asya'daki Japonya, Çin, Hong Kong gibi ülkelerde de reel efektif kur düştü ve bu ülkelerin cari fazlalarının rekor seviyeye çıkmasını sağladı. Euro'deki reel değer kaybı ise Avrupa'nın ihracatına yardımcı oldu ve Almanya'nın dünyanın en büyük ihracatçısı konumunu korumasını sağladı. Önde gelen ihracatçılar (2007, milyar $) Ülke Miktar Pay Değişim,% 1- Almanya 1,327 9.5 20 2- Çin 1,218 8.8 26 3- ABD 1,163 8.4 12 4- Japonya 713 5.1 10 5- Fransa 552 4.0 11 6- Hollanda 551 4.0 19 7- İtalya 492 3.5 18 8- İngiltere 436 3.1 -3 9- Belçika 432 3.1 18 10- Kanada 418 3.0 8 Önde gelen ithalatçılar (2007, milyar $) Ülke Miktar Pay Değişim,% 1- ABD 2,017 14.2 5 2- Almanya 1,059 7.5 17 3- Çin 956 6.7 21 4- Japonya 621 4.4 7 5- İngiltere 617 4.3 3 6- Fransa 613 4.3 13 7- İtalya 505 3.6 14 8- Hollanda 491 3.5 18 9- Belçika 416 2.9 18 10- Kanada 390 2.7 9 19- TÜRKİYE 170 1.2 22 Kaynak: WTO