Ekonomistlerden enflasyon yorumu: Merkez 'bekle-gör' duruşunu bozmaz

Tüketici fiyatları, ekimde giyim grubu enflasyonunun hesaplamasında yapılan değişiklik, beyaz eşyada vergi indirimlerinin kalkması ve kur geçişkenliğinin etkisiyle aylık bazda yüzde 2.08 ile beklentilerin üzerinde artış gösterdi. Manşet enflasyon yıllık bazda Ekim 2008'den beri en yüksek olan 11.90 seviyesine ulaşırken, çekirdek enflasyon da yüzde 11.82 ile Ocak 2004'ten beri en yüksek seviyeye geldi.

Bazı ekonomistler yılsonu enflasyon beklentilerini yukarı revize ederek çift haneye çekmiş durumda. Bununla birlikte Merkez Bankası'nın "bekle-gör" politikasında bir değişiklik yapmayacağı düşünülüyor.

Yatırım bankalarından enflasyon değerlendirmesi

İşte yüksek gelen ekim enflasyonu için uzmanların görüşleri:

Nomura Ekonomisti İnan Demir: Yıllık enflasyon dün itibarıyla yüzde 11.96 olan ağırlıklı ortalama fonlama maliyetinin sadece 6 baz puan altında. Yine de verinin TCMB'nin politika duruşunu değiştirmesini beklemiyoruz. Zira TCMB mevcut duruşun düşük baz etkisi sonucu aralık itibariyle başlayacak dezenflasyon için yeterli olduğuna inanıyor. TCMB'nin baz etkisi ile 2018 başlarında enflasyon tek haneye düşene kadar bu dalgayı faizleri artırmadan atlatmaya çalışacağını düşünüyoruz. TCMB politika duruşunu değiştirmeyerek TL'deki değer kaybının dezenflasyonu sürecini bozmayacağını umacak. Olumlu baz etkisi tütün vergi artışlarının yıllık hesaplamalardan çıkmasıyla Aralık'tan itibaren etkisini gösterecek ancak yıllık enflasyonun yılı TCMB beklentisinin üzerinde yüzde 10.6 seviyesinde tamamlamasını bekliyoruz.

Halk Yatırım Araştırma Direktörü Banu Kıvci Tokalı: Dayanıklı tüketim mallarındaki vergi indiriminin kalkmasının ekim enflasyonuna etkisinin önemli bir rol oynadığını izliyoruz. Petrol fiyatlarındaki yükseliş diğer bir baskı unsuru. Bu bakış altında, ekim enflasyonundaki yükselişin bir seferlik etkilere bağlı kısmının göz ardı edilmemesi gerektiğini düşünüyoruz. Vergi etkisi dışarıda bırakılması durumunda daha ılımlı bir görünüm söz konusu. Enflasyon görünümü açısından, kurda son dönemdeki değer kaybının ılımlı boyutlarda kalıp kalamayacağı ile petrol fiyatlarındaki yükselişin ne hızla devam edeceği kritik unsurlar olacak. Enflasyon tahminlerini yıl sonu için yüzde 9,4'ten yüzde 10,3'e revize ettik. Enflasyon 2018'nin ilk yarısında yüzde 8'li seviyelere kadar inebilir.

Ekonomist Haluk Bürümcekçi: Enerji grubunda artış geçen yılın üzerinde olurken, mobilya ve ev aletlerinde vergi indiriminin kalkmasının ve kurlara hassas olan araç satın alımı, dayanıklı mallar ve kişisel bakım ürünleri gibi gruplarda fiyat artışların devam etmesi yıllık enflasyondaki yükselişe katkı sağladı. Giyim fiyatlarının da yeni ağırlık sistemi nedeniyle geçen yılın aynı ayının üzerinde artış gösterdiği izlendi. Tüm bunlar yıllık enflasyonda yükselişi beraberinde getirdi. Önümüzdeki dönemde, gıda fiyatlarının belirsizliği ve oynaklığı dışında, ham petrol ve diğer emtia fiyatlarının görünümü, döviz kuru hareketleri, kamu fiyat ve vergi ayarlamaları enflasyon üzerindeki risklerin yönünü belirleyecektir. Enflasyonun seyri açısından döviz kurlarının daha önemli bir belirleyici olması beklenebilir. Enflasyonun yılı tek hanede kapatmasına halen düşük olasılık vermekteyiz. Verideki yükseliş, önümüzdeki dönemde enflasyon beklentilerine ilave kötüleştirme getirir ve döviz kurlarında önemli bir gerileme gözlenmezse bankanın duruşunu bu kez koridoru biraz daha genişleterek sıkılaştırma gereği ortaya çıkabilir. Kısacası, Merkez Bankası kısa süre içinde ek sıkılaşmaya gidebilir. Bu yeterli olmazsa Geç Likidite Penceresi (GLP) artırımı masada olacaktır.

Odeabank Ekonomik Araştırma ve Stratejik Planlama Direktörü Ali Kırali: Enflasyon, beklentilerimiz doğrultusunda artış gösterdi. Gıda fiyatlarının aylık bazda mevsimsel ortalamalarının altında yükselirken, gıda dışı temel enflasyon dinamiklerinde ise bozulma sürdü. Maliyet unsurlarındaki artışın yanı sıra döviz kurlarındaki gelişmelerin etkileri ile sabit ağırlık yöntemine geçiş enflasyondaki yükselişte etkili oldu. Hükümetin gıda fiyatlarındaki oynaklığı azaltmaya dönük tedbirlerinin orta vadede bir miktar etkili olabileceğini değerlendirsek de döviz kurlarında ve maliyet unsurlarında geçen yılın aynı dönemine kıyasla görülen artışların etkisiyle enflasyonda yükselişin yılın son ayına kadar devam edeceğini öngörüyoruz. Bununla birlikte, son çeyrekte toplam talep koşulları enflasyona aşağı yönlü sınırlı bir baskı yapabilecek olsa da çekirdek enflasyondaki yükselişlerin süreceğini tahmin ediyoruz. Bu nedenle TCMB'nin mevcut temkinli duruşunu beklenenden uzun süre değiştirmeyebileceğini düşünüyoruz."

DenizBank Yatırım Hizmetleri Grubu Strateji Yönetmeni Orkun Gödek: Vergi indirimlerinde süre dolumu ve yeni uzatım olmaması neticesinde altın hariç dayanıklı mallar grubunda aylık bazda yüzde 3,38 yükseliş gerçekleşti. Yıl sonu için çift hane enflasyon riskini önceki dönemlere kıyasla daha yüksek görüyoruz. TCMB yönlendirmesi ve beklentilerimiz dahilinde sıkı para politikası çerçevesinde uygulanan para politikasının devam edeceğini düşünüyoruz. 2018'in ilk çeyreğinde enflasyonun düşük seyredebileceği şeklindeki TCMB yönlendirmesine katılıyor, durumun dış şokların gündeme gelmemesi halinde faizler üzerinde de olumlu etkide bulunabileceğini düşünüyoruz. Ancak, 2017’den devralınacak olumsuz görüntü, son dönem kur piyasası gelişmeleri ve beklentilerdeki olası bozulma nedeniyle beklenen/beklediğimiz politika faizi düşüşü sınırlı düzeyde kalabilir.

İntegral Yatırım Araştırma Direktörü Tuncay Turşucu: Gıda, ulaştırma ve konut grubu toplam katkısı 6,9 puanla yıllık enflasyonun yarısından fazlasını oluşturdu. Mal gruplarında ise fiyatı düşen ana grup görülmüyor. Dayanıklı mal gruplarında ÖTV'nin etkisinin sona ermesi ve giyim ayakkabıda mevsimsel etkilerin kendini göstermesi öne çıkan unsurlar olabilir. Kasım ayında bu rakamların bu kadar yüksek olması beklenmeyebilir. Hizmet grubunda ise kira, ulaştırma, lokanta ve otel gibi gruplarda yükselişler görülüyor. Ulaştırma grubundaki yüzde 1,07'lik yükselişte talebin ve akaryakıt zamlarının etkileri görülüyor. Sonuç olarak mevsimsel etkiler olsa da aylık bazda yine de büyük artış var. Tüm gruplarda enflasyon görünümünde bozulma olduğunu söylemek mümkün. Bu sonucun ardından TCMB’nin sıkı duruşunu sürdürmesini bekliyoruz."

Kapital FX Araştırma Müdür Yardımcısı Enver Erkan: Kur geçişkenliği sanıldığından da hızlı bir şekilde ilerliyor. Ekim itibariyle, son çeyrekte beklenen talepteki yavaşlama ise beklenenden daha yavaş şekilde gerçekleşecek. Böylece maliyet unsuruna ek olarak talepteki azalmanın da beklenenden yavaş olması itibariyle enflasyon yüksek kalmaya devam edecek. Bu kapsamda yakın zamanda çekirdek enflasyon tarafında iyileşme beklemiyoruz. Çekirdek göstergelerde mevcut yukarı yönlü eğilim bir süre daha devam edecek. Sepet bazında TL’nin geçtiğimiz ayın başından beri yaşadığı değer kaybı yüzde 6,8’dir. Bu durum, önümüzdeki dönemde maliyetleri ve fiyatlama davranışlarını olumsuz etkilemeye devam edecek.

Neredeyse fonlama maliyetine gelen enflasyonla birlikte, artık fonlama faizi ve enflasyon arasında makas kalmadı. Bu da pratikte para politikasının artık yeterince sıkı olmadığını gösteriyor. Ancak, anlaşılan bu yıl hedeflenen yüzde 5,5 üzeri yıllık büyümenin sağlanması için faizlerde bir artırım olmayacak ve kısa vadede enflasyonun yukarı gitmesine karşı bir aksiyon alınmayacak. Çünkü enflasyonun aralıktan sonra düşüşe geçmesi öngörülüyor. Ancak kur geçişkenliği ve TL’de süregelen değer kaybı bu süreci bence çok geciktirecek ve bugün yapılmayan 1 birimlik faiz artırımı önümüzdeki dönemde 2-3 birim olarak yapılmak zorunda kalacak. Kurların artması ve oynaklaşması şirketlerin borç çevirme kapasitelerini olumsuz etkileyecek ve yatırımlarını geciktirecek, hatta çok azaltacak belki de. Son açıklanan; döviz geliri olmadan dövizle borçlanmayı yasaklayan düzenleme de buradan geliyor.

Ekim ayı enflasyonunda 'sürpriz' belli oldu!

Başbakan'dan yüksek enflasyon açıklaması