Enflasyon yıllık bazda yükseldi
Mayıs ayında tüketici fiyatları (TÜFE) bazında aylık enflasyon yüzde 0.15'le beklentilerin altında çıktı, ancak yıllık oran yüzde 6.51'e yükseldi. Üretici fiyatları (ÜFE) bazında aylık enflasyon ise yüzde 1'le yüksek bir düzeyde gerçekleşti.
Naki BAKIR
ANKARA - Tüketici Fiyatları (TÜFE) bazında enflasyon Mayısta aylık olarak beklentilerden düşük gelse de yıllık bazda yükseldi. Üretici Fiyatları (ÜFE) bazında ise aylık oran oldukça yüksek geldi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), mayıs ayı enflasyon gerçekleşmelerini açıkladı. Buna göre mayıs ayında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) önceki aya göre yüzde 0.15 artış gösterdi. TÜFE bazında aylık enflasyon ocak ayında yüzde 1.65'le çok yüksek gerçekleşmiş, şubatta yüzde 0.30'a gerilemiş, martta yüzde 0.66, nisanda yüzde 0.42 olmuştu. Bu gelişmelerle TÜFE'de ocak-mayıs dönemindeki birikimli artış yüzde 3.21 olarak gerçekleşti. Nisan sonu itibariyle TÜFE bazında yüzde 6.13 olan yıllık enflasyon mayısta yüzde 6.51'e yükseldi. Bu durum, geçen yılın baz etkisinden kaynaklandı. Geçen yıl mayısta aylık enflasyon yüzde 0.21'le negatif olmuştu. Mayıs sonu itibariyle 12 aylık ortalamalara göre enflasyon ise yüzde 7.51 olarak gerçekleşti.
ÜFE'de yüksek enflasyon
Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ise mayıs ayında yüzde 1'le oldukça yüksek bir artış gösterdi. Bu gelişmeyle ÜFE'de ocak-mayıs dönemindeki birikimli enflasyon yüzde 0.99 oldu. İlk dört ay itibariyle ÜFE'de "eksi" yüzde 0.01 enflasyon yaşanmıştı. ÜFE'de nisan yüzde 1.70 olan yıllık enflasyon da mayısta yüzde 2.17'ye çıktı. 12 aylık ortalamalara göre enflasyon ise ÜFE'de yüzde 3.27 olarak gerçekleşti.
TÜFE'de en hızlı artış giyim ve ayakkabıda
TÜFE kapsamındaki ana harcama grupları içinde nisan ayında en yüksek artış yüzde 8.85'le giyim ve ayakkabı grubunda yaşandı. Ana harcama gruplarına göre endekste yer alan gruplardan eğitimde yüzde 1.73, lokanta ve otellerde yüzde 0.75, eğlence ve kültürde yüzde 0.46, haberleşmede yüzde 0.40 artış gerçekleşti.
Aylık en fazla düşüş gösteren grup yüzde 2.18'le gıda ve alkolsüz içecekler oldu. Ana harcama gruplarından çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 0.37, ev eşyasında yüzde 0.22, konutta yüzde 0.04 düşüş gerçekleşti.
Yıllık bazda en yüksek artış ise yüzde 16.09'la alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. TÜFE'de, bir önceki yılın aynı ayına göre lokanta ve oteller yüzde 8.78, haberleşme yüzde 7.49, gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 7.07'leartışın yüksek olduğu diğer ana harcama gruplarını oluşturdu.
Aylık en yüksek artış yüzde Trakya'da
İstatistiki Bölge Birim Sınıflaması (İBBS) Düzey 2'de bulunan 26 bölge içinde, aylık bazda en yüksek fiyat artışı yüzde 0.63'le Tekirdağ, Edirne, Kırklareli'yi kapsayan TR21 bölgesinde gerçekleşti. Geçen yılın Aralık ayına göre en yüksek artış yüzde 3.75'le TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) bölgesinde, geçen yılın aynı ayına göre en yüksek artış yüzde 8.19'la TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış yüzde 8.09'la TR10 (İstanbul) bölgesinde gerçekleşti.
Tarımda yüksek enflasyon
ÜFE kapsamında aylık değişim; sanayide yüzde 0.09 olurken, tarımda yüzde 5.80'e ulaştı. Tarım sektörü endeksinde, Aralık ayına göre yüzde 3.39 artış, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5.30 düşüş ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 0.33 artış gerçekleşti. Sanayi sektörü endeksinde ise Aralık ayına göre yüzde 0.52, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3.78 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 3.87 artış yaşandı.
Sanayinin üç sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe yüzde 0.13 düşüş, imalat sanayi sektöründe yüzde 0.07 düşüş, elektrik, gaz ve su sektöründe yüzde 1.77 artış olarak gerçekleşti.
Çekirdek enflasyonda yükseliş
[PAGE]
Çekirdek enflasyonda yükseliş
Özel kapsamlı TÜFE göstergelerine göre enerji ile gıda, alkollü içki ve tütün ile altın dışındaki ürünleri kapsayan çekirdek enflasyon nisanda yüzde 1.47 ile yüksek düzeyde gerçekleşti. Aylık bazdaki bu yüksek artışla ocak-nisan döneminde yüzde 1.86 olan birikimli çekirdek enflasyon, ocak-mayıs itibariyle yüzde 3.36'ya ulaştı. Nisanda yüzde 5.44 olan yıllık bazda çekirdek enflasyon da mayısta yüzde 5.56'ya çıktı. On iki aylık ortalamalara göre yıllık çekirdek enflasyon da yüzde 6.22 düzeyinde gerçekleşti.
Mayıs'ın zam şampiyonu
TÜFE kapsamındaki mal ve hizmetler içinde mayıs ayının zam şampiyonu, yüzde 48.07 ile patates oldu. Bir hafta ve daha uzun süreli yurt içi turlar yüzde 25.11, limon yüzde 18.19, çilek yüzde 17.02, etek yüzde 6.14, balık yüzde 4.85, çocuk gömleği yüzde 4.56 ile fiyatı en çok artan ürünler arasında yer aldı.
Geçen ay en hızlı fiyat düşüşü ise yüzde 45.52 ile sivri biberde yaşandı. Dolma biber de yüzde 44.55 ucuzladı. Domates yüzde 39.1, taze fasulye yüzde 18.74, yumurta yüzde 9.06, No frost buzdolabı yüzde 5.94, LPG dolum ücreti yüzde 4.65'le en çok ucuzlayanlar arasında bulunuyor.