Enflasyonda düşüş sürüyor

ANKARA - Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Eylül ayına ilişkin enflasyon rakamlarını açıkladı. Buna göre geçtiğimiz ay Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) aylık bazda yüzde 0.62'lik artış kaydetti, Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) de yüzde 0.39 oranında yükseldi.

Yıllık bazda ise, bir önceki yılın aynı ayına göre ÜFE artış oranı yüzde 0.47 seviyesinde gerçekleşirken, yıllık TÜFE rakamı yüzde 5.27 olarak hesaplandı.

Rakamları değerlendiren uzmanlar, eylül ayı enflasyonunun beklentilerin altında geldiğini ifade ediyorlar.

En yüksek artış eğitim grubunda

2009 yılı Eylül ayında 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksi'nde bir önceki aya göre yüzde 0,39, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 2,18, bir önceki yılın aynı ayına göre  yüzde 5,27 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 7,52 artış gerçekleşti.

Ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış yüzde 2,50 ile eğitim grubunda gerçekleşti. Eylül ayında endekste yer alan gruplardan eğlence ve kültürde yüzde 2,35, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 1,59, lokanta ve otellerde yüzde 0,86, konutta yüzde 0,63, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0,21, ulaştırmada yüzde 0,20, ev eşyasında yüzde 0,19,  haberleşmede yüzde 0,12, sağlıkta yüzde 0,07 artış, giyim ve ayakkabıda yüzde -1,01 düşüş gerçekleşti. Alkollü içecekler ve tütün grubunda değişim olmadı.

Bir önceki yılın aynı ayına göre TÜFE'de en yüksek artış yüzde 20,80 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Çeşitli mal ve hizmetler (yüzde 16,21), eğlence ve kültür (yüzde 12,84), lokanta ve oteller (yüzde 7,34), gıda ve alkolsüz içecekler (yüzde 6,79) artışın yüksek olduğu diğer harcama grupları oldu.

En yüksek artış Aydın, Denizli ve Muğla'da

NUTS2 düzeyinde 26 bölge içinde TÜFE'nin aylık bazda en yüksek artış gösterdiği bölge TR32 (Aydın, Denizli, Muğla) (yüzde 0,82) oldu. Aralık ayına göre en yüksek artış TR31 (İzmir) (yüzde 5,17) bölgesinde, geçen yılın aynı ayına göre en yüksek artış TR31 (İzmir) (yüzde 7,45) bölgesinde ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) (yüzde 9,77) bölgesinde gerçekleşti.

2009 yılı Eylül ayında endekste kapsanan 449 maddeden; 95 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 221 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 133 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.

Çekirdek enflasyon da yükseldi

'Çekirdek enflasyon' olarak da bilinen, çok değişken oldukları için enerji ve ham gıda fiyatları hariç tutularak hesaplanan özel kapsamlı TÜFE göstergesinde bir önceki aya göre artış oranı yüzde 0.32 oldu. Çekirdek enflasyon, gelecek dönem tahminleri yapılırken önemli bir gösterge olarak kullanılıyor.

'Tarımda' yıllık artış yüzde 4'ü geçti

2009 yılı Eylül ayında 2003=100 Temel Yıllı Üretici Fiyatları Endeksi'nde bir önceki aya göre yüzde 0,62, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 3,60, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0,47 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 3,22 artış gerçekleşti.

Aylık değişim tarım sektöründe yüzde 0,47, sanayi sektöründe yüzde 0,65 olarak gerçekleşti.

Tarım sektörü endeksinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 8,52, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 4,08 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 0,72 artış gerçekleşti. Sanayi sektörü endeksinde ise bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 2,54 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde -0,32 düşüş ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 3,85 artış gerçekleşti.

ÜFE sonuçları sanayinin alt sektörleri bazında değerlendirildiğinde en yüksek aylık artış yüzde 21,02 ile ham petrol ve doğalgaz çıkarımı alt sektöründe gerçekleşti.

Sanayinin üç sektöründen madencilik ve taşocakçılığı sektöründe yüzde 3,64, imalat sanayi sektöründe yüzde 0,65 artış, elektrik, gaz, su sektöründe yüzde -0,60 düşüş gerçekleşti.

ÜFE'de en fazla artış 'ham petrol ve doğalgaz çıkarımında'

Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler, ham petrol ve doğalgaz çıkarımı (yüzde 21,02), ana metal sanayi (yüzde 2,73), metal cevheri (yüzde 2,05), gıda ürünleri ve içecek imalatı (yüzde 1,72), suyun toplanması, arıtımı ve dağıtımı (yüzde 1,69), deri ürünleri imalatı (yüzde 1,31),kağıt ve kağıt ürünleri imalatı (yüzde 1,20) alt sektörleridir. Buna karşılık kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı (yüzde -1,79), diğer ulaşım araçlarının imalatı (yüzde -1,26), elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı (yüzde -1,03), taşocakçılığı ve diğer madencilik ürünleri (yüzde -0,97) bir ay önceye göre endekslerin en fazla gerilediği alt sektörler oldu.

2009 yılı Eylül ayında endekste kapsanan 768 maddeden; 210 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 349 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 209 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.

Eylül'de zam şampiyonu limon

Eylül ayının zam şampiyonu, yüzde 20,40 artışla limon oldu.  Eğitim-öğretim yılının başladığı Eylül ayında, çocuk ayakkabısı, üniversite harcı, anaokul ücreti, okul çantası, yurt ücreti, okul giysisi gibi kalemlerdeki yüksek fiyat artışı da dikkati çekti.

TÜFE'ye göre, geçen ay fiyatlar sırasıyla, çocuk ayakkabısında yüzde 11,42, koyun etinde yüzde 8,04, üniversite harcında yüzde 8,02, yumurtada yüzde 7,41, anaokul ücretinde yüzde 7,18 oranında artış gösterdi.

Patlıcanın fiyatında yüzde 6,27, okul çantasında yüzde 6,01, bayan gömleğinde yüzde 5,79, çocuk pantolonunda yüzde 5,54, mücevherde yüzde 5,26, antep fıstığında yüzde 5,20, özel üniversite ücretinde yüzde 5,14, tavuk etinde yüzde 3,91, taksi ücretinde yüzde 3,77, yurt ücretinde yüzde 3,13, kreş ve gündüz bakımevlerinde yüzde 2,61, okul giysilerinde yüzde 2,03 artış yaşandı.

En fazla fiyat kaybı elmada

Türkiye'de geçen ay fiyatı en fazla düşen ürün, yüzde 19,42 ile elma oldu. Patatesin fiyatı yüzde 18,65, domatesin fiyatı da yüzde 9,79 azaldı.

Erkek tişörtü, bulgur, bal, nohut, makarna, reçel, mısırözü yağı en fazla düşüş görülen diğer maddeler arasında yer aldı. Benzin fiyatında yüzde 0,80, kuru fasulyede yüzde 0,70, margarinde yüzde 0,65, çamaşır için temizlik ve bakım ürünlerinde 0,42, kahvede de yüzde 0,38 gerileme gözlendi.