Enflasyonda sürpriz düşüş

ANKARA - Haziranda Tüketici Fiyatları Endeksi'nde bir önceki aya göre yüzde 0,36 düşüş yaşandı, üretici fiyatları bazında enflasyon da yüzde 0.32 düzeyinde kaldı. TÜFE'deki eksi enflasyonda özellikle gıda ve içecekteki yüzde 3.4'lük, ÜFE'deki düşük enflasyonda ise tarım sektöründeki yüzde 2.73'lük düşüşler etkili oldu. Rusya'nın ilaç kalıntıları sebebiyle bazı tarım ürünleri işalatını kısa süreli kesmesi TÜFE'nin daha fazla artışını engelledi. Piyasalardaki durgunluk ve talebin düşmesiyle üreticilerin maliyetlerini satış fiyatlarına yansıtamaması, yıllık ÜFE'yi yüzde 17.03'e tırmandırırken, TÜFE'nin yüzde 10.61'de kalmasına yol açtı.

TÜıK'in açıkladığı Haziran ayın enflasyon rakamlarına göre 2007 yılı Haziran ayaında yüzde 0.11 azalan aylık enflasyon, bu yılın aynı döneminde yüzde 0.32 artış gösterdi. 2007 Haziran'ında endeksin gerilemiş olması sebebiyle yıllık ÜFE bu yıl aynı dönemde yüzde 17.03'lük düzeyiyle 43 ay aradan sonra tekrar yüzde 17'nin üzerine çıkmış oldu.

Maliyetler ürün fiyatlarına yansıtılamadı

Rakamlar, üreticilerin özellikle petrol başta olmak üzere enerji maliyetlerindeki yüksek oranlı artışlarını satış fiyatlarına yansıtamadığını gösterdi. Hatta TÜFE gıda-alkolsüz içecekler ve giyim-ayakkabının etkisiyle aylık bazda yüzde 0.36 geriledi. TÜFE yıllık bazda ise yüzde 10.61 arttı.

Rusya'nın işalatı kesmesi TÜFE'yi dizginledi

Öte yandan Rusya'nın ilaç kalıntıları sebebiyle bazı tarım ürünleri işalatını kısa süreli kesmesi TÜFE'nin daha fazla artışını engelledi. Ticareti kısmen duran domatesin fiyatı yüzde 49.93 gerilerken, aynı dönemde kiraz yüzde 35.83, erik yüzde 21.91, dolmalık biber yüzde 21.91, patlıcan ise yüzde 16.76 geriledi.

DÜZEY-2 sınıflandırmasına göre TÜFE Haziran'da en çok yüzde 0.99 ile Erzurum, Erzincan, Bayburt'tan oluşan TRA1 bölgesinde artarken, Ağrı, Kars, Ardahan, Iğdır'dan oluşan TRA2, Tekirdağ, Edirne, Kırklareli'nden oluşan TR21 ve sadece ızmir'den oluşan TR31 bölgelerinde fiyatlar arttı. Kalan bölgelerin tamamında aylık TÜFE gerileme gösterdi.

ımalat sanayi enflasyonu yüzde 1.43

ÜFE'de sektörel bazda yapılan incelemede ise tarım sektöründe yüzde 2.73'lük fiyat gerilemesi gözlendi. Sanayinin alt dallarında en yüksek artış yüzde 9.46 ile ham petrol ve doğalgaz çıkarımında olurken, imalat sanayi enflasyonu yüzde 1.43 artış gösterdi. Aynı dönemde ana metal sanayi yüzde 4.99, kok kömürü fiyatları yüzde 5.25, metal eşya sanayi yüzde 3 arttı.

Yıllık enflasyon en yüksek konutta

Bu arada geçen yılın aynı ayına göre TÜFE'de en yüksek artış yüzde 16,30 ile konut grubunda gerçekleşti. Lokanta ve oteller yüzde 14,32, gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 13,96, ulaştırma yüzde 11,64, çeşitli mal ve hizmetler yüzde 10,61ïle yıllık artışın yüksek olduğu diğer harcama gruplarını oluşturdu.

Haziranın zam şampiyonu yurt içi turlar

Haziran ayının zam şampiyonu, yüzde 42,80'lik artışla yurt içi bir hafta ve daha fazla süreli turlar oldu. Fiyatı düşen ürünler arasında ise ilk sırayı yüzde 49,93 ile domates aldı.

TÜFE'ye göre, geçen ay yurt içi turları yüzde 21,80 artışla vapur ücreti, yüzde 12,12 ile mercimek, yüzde 7,97 ile doğal gaz, yüzde 6,65 ile elma, yüzde 6,36 artışla şehirler arası otobüs ücreti izledi.

Haziranda, kuru üzümün fiyatı yüzde 6,26, ekmek fiyatı yüzde 6,26, uçak bileti fiyatı yüzde 5,53, özel lise ücreti yüzde 4,99, belediye otobüsü ücreti yüzde 3,92, mısırözü yağı fiyatı yüzde 3,80 ve tren ücreti (banliyö) yüzde 3,48 arttı. TÜıK verilerine göre, Haziran ayında, çayda yüzde 3,36, ütüde yüzde 3,03, limonda yüzde 2,78, benzinde yüzde 2,69, telefon görüşme ücretinde yüzde 2,35, özel dershane ücretinde (üniversiteye hazırlık) yüzde 2,21 ve içme suyunda yüzde 2,08 fiyat artışı oldu.

Memura enflasyon farkı

Öte yandan Türkiye ıstatistik Kurumu (TÜıK) tüketici fiyatları bazında yılın ilk yarısına ilişkin enflasyonu, yüzde 5,2'nin üzerinde, yüzde 6 olarak açıklamasının ardından memur, memur emeklileri ve sözleşmeli maaşlarına enflasyon farkı yansıtılması gündeme geldi.

Bakanlar kurulunun yüzde 5,2'yi esas alması halinde, yüzde 2'lik temmuz zammına, yüzde 0,76 enflasyon farkı ilave edilecek.

Memur konfederasyonlarıyla yürütülen toplu sözleşme sürecindeki yazılı taahhüde, enflasyon farkı için geçen yıl olduğu gibi en düşük memur maaşına yapılan artışın esas alınacağı belirtilmişti. Bu çerçevede, ilk 6 aylık (ocak-haziran) enflasyonunun, yüzde 5,2'nin üzerinde kalan kısmının, enflasyon farkı olarak verilmesi öngörülmüştü.