EXPO 2015 yarışından izlenimler / İzmir, Paris'ten 'İyi Organizasyon'la

mutlu ayrılabilirdi İSTANBUL - İzmir, Milano ile girdiği EXPO yarışını neden kaybetti? Türkiye, bu sorunun cevabını arıyor. Cevap bize göre organizasyon sorunu. İzmir EXPO için çok uğraş verdi. Belediye, valilik, ticaret odası, sanayi odası, sivil toplum örgütleri, fahri konsoloslardan oluşan yürütme kurulu üyeleri EXPO mücadelesinde 'kendine göre' bir şeyler yaptı. Ancak arada tam bir organizasyon sağlanamaması İzmir'i kendinden 5 ay sonra EXPO yolculuğuna çıkan Milano'nun gerisinde bıraktı. İzmir'in EXPO yolculuğu Mayıs 2006'da Uluslararası Sergiler Bürosu'na (BIE) iletilen adaylık süreci ile başlamıştı. Milano ise sürece 30 Ekim 2006'da dahil olmuştu. Yani İzmir'den tam 5 ay sonra BİE'ye adaylık başvurusu yapmıştı. Adaylık süreci boyunca İzmir ve Milano 4 kez BİE'ye sunum yapmış, BİE delegeleri aday ülkelerde ağırlanmıştı. Süreç herkes tarafından iyi bilindiği için buna fazla girmeden 'Neden kaybedildi?' sorusuna cevap arayacağız. İzmir avantajlarını dezavantaja çevirdi İzmir'in EXPO yarışında bazı avantajları vardı. . Bunlardan birincisi, İzmir'in 'sağlık' temasının 2010 yılında Şanghay'da yapılacak EXPO'nun "Daha İyi Bir Kent Daha İyi Bir Yaşam" temasıyla yakınlığıydı. İzmir EXPO'sunun Şanghay'ın devamı olacağı iyi anlatılamadı. . İkincisi, 170 hektar gibi nispeten küçük ve sıkışık bir alanda EXPO yapmayı planlayan Milano'nun yanında İzmir yarışa daha başlangıçta avantajlı bir konumla girmişti. Çünkü İzmir BIE'yi de etkileyebilecek özellikleri olan İnciraltı'nı belirlemişti. İnciraltı hukuki bazı problemleri olmasına rağmen iyi bir alandı. Ancak Milano 'Altyapı problemim yok' diyerek dezavantajı avantaja çevirdi. . Üçüncüsü de İzmir'in seçtiği temaydı. İzmir EXPO yarışını kazansaydı 'sağlık' teması EXPO açısından bir ilk olacaktı. Tema BİE delegelerine iyi anlatılamadı. 'Yediğin sağlığın olsun' diyen tıp biliminin kurucusu Hipokrat'ın Bodrum'un hemen karşısındaki İstanköy'den, 'Önce zarar verme' ilkesinin yaratıcısı ve ecza biliminin babası olan Galenos'un Bergama'dan olduğu üzerine iyi politika yapılamadı. EXPO'da sağlık temasını belirleyen İzmir'in dezavantaja dönüşen bir başka avantajı ise 800 yıllık antik sağlık merkezi Allianoi antik kentine sahip çıkılmaması oldu. Kaderleriyle baş başa kaldılar Hükümet ve muhalefet İzmir'e destek için son gün tam kadro Paris'teydi. Ancak bu 'el ele' görüntü işe yaramadı. Yönlendirme Kurulu'nda görev yapan isimlerin bir çoğu zaman içinde değişti. Yeni gelen üyeler EXPO'ya adapte olana kadar vakit geçti. Abdullah Gül'ün Dışişleri Bakanlığı'ndan Köşk'e çıkmasıyla birlikte proje biraz da sahipsiz kaldı. 2015 EXPO'su Denetleme Kurulu Başkanı olan Ali Babacan konuyla Gül kadar yakından ilgilenmedi. İzmir heyeti son 1 haftayı delegelere markajla geçirdi. Ancak bizim son aylarda asıldığımız delege 'markaj'ını Milano çok önceden keşfetti. Sınırlı bütçe imkanları ile yapılan delege markajları son dakika çabaları kaldı. Milano İzmir'in bir kez gittiği ülkelere dahi 3'er kez gitti. Milano son gün 'Amerika arkamda' mesajı verdi Genel Kurul günü İzmir sunumundaki görsellikle delegeleri etkilese de Milano son golünü kürsüde attı. Milano dünyanın tanıdığı bir ismi kürsüye getirdi. 2007 Nobel Barış Ödülü'ne layık görülen ABD'nin eski Başkan Yardımcısı Al Gore'un kürsüye çıkması delegelere hem dünyanın en önemli konularından biri olan küresel ısınma konusunda hem de ABD'nin Milano'nun arkasında olduğu konusunda mesaj verdi. Yukarıda yorumlamaya çalıştığımız nedenler birleşince 151 delegenin 86'sı Milano'ya 65'i İzmir'e oy verdi. Sonuçta İzmir EXPO yarışını kaybetti ama 'tanınma' avantajını kullanıp turizmde atak yaparsa yine de kazanmış sayılabilir.