"Firmalar iş sağlığı ve güvenliği teşviklerini bilmiyor"
Firmaların iş sağlığı ve güvenliği giderlerinin teşvik edildiğini bilmediğini dile getiren Orhan Koç, “TOBB ve TİSK’e ‘iş sağlığı güvenliği hizmeti verin” önerisi getirdik, TOBB ile anlaştık, firmalar bu yolla teşviği kullanabilecek” dedi.
Mehmet KAYA
ANKARA – İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü Orhan Koç, firmaların çoğunun iş sağlığı ve güvenliği giderlerinin kamu tarafından teşvik edildiğini bilmediğini söyledi. Orhan Koç, bu eksikliği gidermek amacıyla, TOBB ve TİSK’e iş sağlığı ve güvenliği hizmeti verme konusunda girişim kurmalarını teklif ettiklerini, her iki kurumun da doğrudan şirketler ile iletişim içinde olmasından yararlanmayı umduklarını vurguladı. “TOBB ile anlaştık” diyen Koç, böylece şirketlere bilgi aktarımı yanında, teşvikten de yararlanmalarını sağlayacaklarını kaydetti. Orhan Koç, iş sağlığı ve güvenliği ekipmanları ile bu alandaki teknoloji yatırımlarının özendirilmesi, üretimlerin teşvik edilmesinin de bu alandaki yatırımların maliyetini düşüreceğini belirterek, bu yönde de bir çalışma başlattıklarını açıkladı. Orhan Koç, ölümlü iş kazalarında Türkiye’nin gelişmiş ülkelerle kıyaslandığını, bu kıyaslamanın doğru yaklaşım olmakla birlikte, istatistiki kapsam olarak farklılıklar bulunduğunu belirterek, Avrupa Birliği ölçütleri kullanıldığında, ölümlü iş kazalarının yüzbinde 5,2 olarak ölçtüklerini kaydederek, “Bu oran da iyi değil, düşürmemiz gerekiyor. Bu oranı iyi diye sunmuyoruz” dedi. Sadece 4-A kapsamındaki işçi sayısına göre üretilen Türkiye verisine göre ise bu oran yüzde 8,8’ler seviyesinde bulunuyor.
Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta 10 kişinin altında çalışanı bulunan işyerlerindeki iş sağlığı ve güvenliği hizmet alımının teşvik edildiğini hatırlatan Orhan Koç, firmaların sadece yüzde 20’sinin bu teşviki kullandığını açıkladı. TOBB ve TİSK’e “sosyal sorumluluk” kapsamında bu yönde girişim başlatma çağrısı yapan Koç, her iki kurumun bu şirketlere ücretsiz hizmet vermesini, firmaların da teşvikten yararlanarak katkı almış olacaklarını belirtti. Koç, “TOBB ile anlaştık, hayata geçireceğiz, yönetmelik değişikliğini hazırladık. Bu gerçekleşince küçük işletmelere ciddi manada TOBB’un desteği olacak. Bu çok şey sağlayacak. Geniş bir tabana iş sağlığı ve güvenliği konusunda imkan sağlayacak. Orada çalışanlar sürekli aynı yerde durmuyor, başka yerlerde de çalışıyor. Büyük işletmelerle zaten sorunumuz yok. KOBİ’lerde (iş sağlığı ve güvenliği) sıkıntımız var” dedi.
Donanım için teşvik
Orhan Koç, “güvenli iskele” olarak adlandırılan inşaatlarda prefabrik metal iskele zorunluluğu getirilmesi örneğini vererek, donanım ve teknolojik yatırımların etkisinin büyük olduğunu vurguladı. Güvenli iskele ile inşaatlarda iskeleden düşerek gerçekleşen ölümlü iş kazalarında yüzde 41 azalma sağlandığını anlatan Orhan Koç, bu türden donanım ve teknoloji yatırımlarının teşvik edilmesi için bir model üzerinde çalıştıklarını açıkladı. Koç, “Teknolojik çözüm de önemli. İş sağlığı ve güvenliğinde bir noktaya gelmişiz, şimdi teknolojik çözümler eklenmesi lazım. Yani siz toza maruziyet ile ilgili bireysel tedbir alabilirsiniz ama teknolojik yatırım gerekiyorsa o teknolojik yatırımın yapılabilmesi için teşvikler verilmesi lazım. Şimdi onun çalışmasını yapıyoruz. Öbür teşvikler hayata geçtiğinde mutlaka işe yarayacaktır. Hazırlık yapmalıyız. Teknolojiyi, ekipmanı üretmemiz lazım. Bizim vatandaşımız alır. Şu anda yok varsa da pahalı. Halbuki üretimi Türkiye’de yapılabilse, sektörün önünü açabilsek fevkalade iyi olacak” diye konuştu. Orhan Koç, bu alanda yapılabilecekleri belirlemek üzere her bir sektör için ayrı ayrı analiz yaptıklarını kaydetti.
Ölümlü iş kazası yüz binde 5.2
Türkiye’nin iş sağlığı ve güvenliği kanunu çıkarırken bütün kazaları aynı gün işbaşı yapılsa bile istatistiğe alma zorunluluğu getirdiğini belirten Orhan Koç, “Mesela İngiltere 5 gün içinde işbaşı yapanı saymıyor. Biz sadece 4-A kapsamında olan işçileri yüz binde ölümlü iş kazası istatistiğinde bölene koyuyoruz. Kamu çalışanları kaza geçirirse iş kazasına giriyor, Bağ-Kur’lu iş kazası geçirirse istatistiğe giriyor, kayıt dışı çalışan kaza geçirirse giriyor ama bu sayılar bölende yok. 15 milyon 4-A’lı var. Yaklaşık 28 milyon bütün çalışanları dikkate alırsak ölümlü iş kazası yüzbinde 5.2.. 4-A’lıları alırsak 10.2 olarak bulunuyor” dedi.
Koç, “Yüz binde 10-15’lerden aşağıya geldik. Avrupa’daki en kötü durumda olan biz değiliz ama iyi değiliz. Daha iyi olmalıyız. Neden yılda 1500-1600 vatandaşımız hayatını kaybetsin? Bu kazalar önlenebilir aslında. Hedef sıfır vizyonuyla çalışıyoruz” diye konuştu.