Gıda fiyatlarındaki artış, Merkez Bankası'nı baskı altında bırakacak / Raymond James: Faiz indirimini unutun

Amerikan yatırım bankacılığı grubu Raymond James, Türkiye'nin gıda fiyatlarındaki artışa karşı diğer gelişmekte olan ülkelere kıyasla daha iyi durumda olduğunu ve YTL likiditesi mayıs ayında ciddi şekilde azalacağı için Merkez Bankası'nın beklentilerin aksine faizleri artırmayacağı tahmininde bulundu. Bankanın, dünyada gıda fiyatlarındaki artış ve bunun Türkiye'ye yansımasını incelediği raporunda, işlenmemiş gıda fiyatların son 1 yıl içinde neredeyse ikiye katlandığı ve enerji fiyatlarındaki artışla birlikte gıda fiyatlarındaki yükselişin küresel enflasyon üzerinde olumsuz etki yarattığı belirtiliyor. Türkiye'nin ise, Nijerya, Ukrayna, Mısır, Kolombiya ve Romanya gibi gelişmekte olan ülkelere oranla daha iyi durumda olduğu ancak bunun Türkiye'nin artan gıda fiyatlarından etkilenmeyeceği anlamına gelmediği kaydediliyor. Rapora göre, iç piyasada yaşanan fiyat artışı, küresel artışların yanı sıra, gıda piyasasındaki spekülasyonlar, ithal ürürlerin fiyatının yükselmesine yolaçan zayıf lira ve tarımda maliyetlerin artmasından kaynaklanıyor. Enflasyon tahmini yükseldi Raymond James, Türkiye'de yıl sonu enflasyon tahminini de yükseltti ve iki haneli rakamlara yaklaşan enflasyonun sorumlusunun gıda fiyatlarında yaşanan çıkış olduğunu bildirdi. Gıdada yıllık yüzde 14 olan enflasyonun, yüzde 4'lük hedefin oldukça üzerinde olduğu hatırlatılan rapora göre, gıda fiyatlarındaki her yüzde 1'lik artış Türkiye'nin yıllık enflasyonuna yüzde 0.3'lük yük getiriyor. Raymond James'e göre gıda fiyatları yılın geri kalanında artmaya devam edecek. Buna dayanarak Raymond James yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 9.0'dan yüzde 9.4'e yükseltti. Mayısta faizlere dokunulmayacak Raporda, merkez bankasının mayıs ayındaki toplantısında, piyasalardaki beklentinin aksine faizleri artırmayacağı tahmin edildi. Raporda şöyle denildi: "Piyasalarda YTL likiditesini mayıs ayında ciddi şekilde azalmasını beklediğimiz için, Merkez Bankası'nın mayıs ayında faizleri artırmasını beklemiyoruz. Ancak gıda fiyatlarındaki artışın ikincil etkilerinin yılın ikinci yarısında 'maaşlarda ayarlama' şeklinde kendini göstermesiyle Merkez Bankası baskı hissederek faizleri hazirandan itibaren artırabilir. Bu noktada, enflasyon ve enflasyon beklentilerindeki trend etkili olacak. Bankanın yılın geri kalanında faizleri mevcut seviyesinde bırakacağını düşünmekle birlikte, bankanın yarın yayınlayacağı çeyrek dönemlik enflasyon raporu bizim için büyük bir önem taşıyor." Küresel bir fenomen Raymond James'in gıda fiyatlarındaki artışın küresel boyutunu ele aldığı bölümde, enflasyon sepetinde gıdanın ağırlığının fazla olduğu ülkelerde tüketici fiyatlarının çok daha hızlı arttığı vurgulanıyor. Örnek olarak ise, gıdanın enflasyon sepektindeki oranı yüzde 33 olan Çin gösteriliyor ve bazı gelişmekte olan ülkelerde bu oranın yüzde 60-70'lere tırmandığı belirtiliyor. Raporda, gıda fiyatlarının gıda dışındaki ürünlerin fiyatlarına yansımaya başlamasıyla merkez bankalarının, enflasyonist baskıları hafifletmek için harekete geçmesi gerektiğinin altı çiziliyor. Makroekonomik dengeler bozulabilir Raymond James, dünya genelinde 100 milyon kişiyi tehdit eden gıda fiyatlarındaki artışın doğurduğu açlık tehlikesine karşı hükümetlerin Dünya Gıda Programanı'na destek olması gerektiğini belirtiyor ve "Gıda fiyatlarındaki artış trendi, kısa vadeli etkilerinin ötesinde, dünyanın makroekonomik dengesi için ciddi bir risk oluşturabilir" uyarısı yapıyor. Enflasyon sepetinde gıda ağırlığı TÜFE, 2007 Gıdanın TÜFE ortalama, % sepetinde payı, % ABD 2.1 15.9 AB 2.9 16.8 İzlanda 5.0 16.1 Macaristan 7.9 20.0 Brezilya 3.6 20.8 G. Afrika 7.1 26.9 Polonya 2.5 27.2 TÜRKİYE 8.8 28.6 Kolombiya 5.5 29.5 Romanya 4.8 43.6 Mısır 11.0 43.9 Ukrayna 12.8 62.0 Nijerya 5.5 64.0 Kaynak: IMF, Merkez Bankaları, RJS