Gurbetçi yatırım için 'rota'yı yurda çevirdi, ilgi bekliyor

Aysel YÜCEL

İSTANBUL - Avrupa'daki kriz nedeniyle zor günler geçiren gurbetçi Türk işadamları, bulundukları ülkede daha fazla büyüme şansı bulamayınca yüzünü anavatana çevirdi. Türkiye'deki potansiyeli değerlendirmek isteyen büyük sermayeli Türk yatırımcılar, özellikle turizm, enerji, tekstil ve otomotiv sektörlerinde yatırım yapmaya başladı. KOBİ düzeyindeki gurbetçi Türk işadamları ise yatırım için devletten ve Türk bankalarından destek istiyor.

Avrupa genelinde yaklaşık 180 bin civarında Türk kökenli işadamı olduğu belirtiliyor. Bu sayının 80 bine yakını ise Almanya'da bulunuyor. Kriz nedeniyle bu ülkede son beş yılda yaklaşık 75 bin işyerinin iflas ettiğini dile getiren Avrupa Türk İşadamları ve Sanayicileri Derneği (ATİAD) Başkanı Prof. Recep Keskin, krizden Almanlar kadar ülkede yaşayan yabancıların, özellikle de Türk kökenli işadamlarının olumsuz etkilendiğini ifade etti. Alman bankalarının yabancılara kredi desteğini kesmesinin bunda etkili olduğunu belirten Keskin, gurbetçilerin Almanya'da teminat gösterecekleri mülkleri olmadığını,  Türkiye'dekileri ise Alman bankalarının kabul etmediğini dile getirdi. Kskin, tüm bu olumsuz gelişmelerden dolayı Almanya başta olmak üzere Avrupa'da yaşayan Türk iş adamlarının Türkiye'de yatırım yapmaya sıcak baktığını ve büyük sermayelilerin yatırıma başladığını söyledi.

Turizm ve enerji rağbet görüyor

Turizm ve enerji rağbet görüyor

ATİAD kurucularından Kemal Şahin de, özellikle ticaret veya üretim yapan Türk yatırımcıların maliyetlerin yükselmesi ve Avrupa'daki kriz nedeniyle Türkiye'yi odak noktası olarak görüp, yatırımlarını buraya kaydırdığını bildirdi. Şahin, şu bilgileri verdi: "Türk-Alman Ticaret ve Sanayi Odası veya diğer derneklerde görüyorum ki, Türk işadamlarından üretim yapanlar ve yabancı ortakları olanlar devamlı Türkiye'yi inceliyorlar. Turizm, üretim ve hizmet sektörlerinden Türkiye'ye gelenler var. Aynı yabancı işadamlarının yaptığı gibi fırsatları değerlendiriyorlar. Türklerin Türkiye'ye gelme oranı ve kendi yörelerine istihdam yaratma oranı çok fazla. İnşaat sektörüne gelenler de var ama genellikle otomotiv, tekstil, turizm sektörlerinde yatırım yapılıyor. Biz Çorlu'daki Avrupa Serbest Bölgesi'nde (ASB) bunun somut örneklerini görüyoruz. Şahinler Holding'in işletmelerinden biri olan ASB'de 5 milyon euroluk yatırım yapan Amor'e Design tekstil şirketi, Türkiye'ye yatırım yapan firmalardan sadece biri. Almanya'da kurulmuş olan bu Türk şirketi Türkiye'deki yatırımından yıllık 20 milyon dolar ciro hedefliyor."

Avrupalı Türk İşadamları Birliği (BTEU) Başkanı Ahmet Güler de bütün Avrupalı işverenlerin etkilendiği krizin, Türk kökenliler için de kolay olmadığını ve Türk iş dünyasının Avrupa'da büyümesinin kesildiğini aktardı. Güler, Türkiye'ye gelmeye başlayan yatırımcıların turizm, enerji, gıda, imalat ve ihracata yönelik yatırımlar yaptığını belirtti.

Türkiye'den yeterli destek yok

ATİAD Başkanı Recep Keskin, KOBİ'lerin ise Türkiye'de yatırım yapmak konusunda kaygıları olduğunu dile getirdi. Avrupa'da yaşayan Türk işletme sahiplerinin Türkiye'deki imkanlardan çok haberdar olmadığını blirten keskin, "Örneğin teşvikler konusunda buraya yeteri kadar bilgi gelmedi. Gelmek isteyenler de Türkiye'de partner bulmakta zorlandı" diye konuştu.

Almanya'daki büyük firmaların Türkiye'de önemli yatırımlar yaptığını vurgulayan keskin şunlanı söyledi: "Bizlerin destek almadan Türkiye'de büyük yatırımlar yapması zor. Biz bu desteği henüz göremedik. KOSGEB ya da benzeri destekler alabilseydik bu yatırımları yapabilirdik. Ancak bu konuda bir iletişimsizlik söz konusu." BTEU Başkanı Ahmet Güler de son olarak açıklanan teşvik sistemine yönelik olarak "Türkiye'de teşvikler açıklandı. Avrupa'daki Türk yatırımcıların bundan haberi bile olmadı" dedi.

‘Buradan teknoloji getirebiliriz'

Gerekli destek sağlandığı takdirde Avrupa'daki Türk yatırımcıların daha fazlasının Türkiye'ye yatırım yapacağına dikkat çeken ATİAD Başkanı Keskin, şöyle konuştu: "Türkiye'deki ekonomi kuruluşları
ile buradaki Türk işadamlarının ve sivil toplum örgütlerinin bir araya gelerek karşılıklı bilgi alışverişinde bulunmaları gerekiyor. Türkiye'deki imkanlar iyi anlatılmalı. Bunu yapabilirsek oradaki Türk şirketleri ve buradaki şirketler güçlerini birleştirebilir. Buradaki Türk işadamlarını bir yandan da tebrik etmek lazım. Çünkü kendi öz kaynaklarıyla toplamda 40 milyar euroya yakın ciro yapılıyor. Bunun yüzde 80'ini buradaki küçük şirketler yapıyor. Avrupa'daki 180 bin Türk yatırımcı Türkiye'nin geleceği. Bunu Türkiye'nin görmesi ve bu insanlara sahip çıkması lazım. Buradaki know how ve teknolojiyi oraya taşıyabiliriz.Oradaki firmaların sermayesi, buradakilerin  ise bilgi birikimi, teknolojisi var. Bunları bir araya getirebiliriz. Türk bankaları da bu konuda elini taşın altına koymalı ve gerekli desteği sağlamalı."