Hükümet topu Çankaya'ya attı / Cumhurbaşkanı izin vermeden 301'den dava açılamayacak

ANKARA - AK Parti, Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 301 ve 305. maddeleriyle ilgili değişiklik teklifini TBMM Başkanlığı'na sundu. Teklife göre 301 ve 305. maddeden kovuşturma yapılması Cumhurbaşkanı'nın iznine bağlanıyor. Teklif, 301. maddede yer alan, "Türklüğü" ibaresinin, "Türk Milleti", "Cumhuriyeti" ibaresinin de "Türkiye Cumhuriyeti" olarak değiştirilmesini düzenliyor. Teklif, maddeye aykırı hareket edenlere verilecek cezanın üst sınırını da 3 yıldan 2 yıla indiriyor. Böylece, 301. maddeden dolayı alınan cezaların ertelenmesine de olanak sağlanıyor. Teklife göre, 301. maddenin başlığı, "Türk milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ni, devletin kurum ve organlarını aşağılama" olarak değişiyor. Teklifle, TCK'nın 305 maddesinde yer alan ve kovuşturma açılmasını Adalet Bakanı'nın iznine bağlayan fıkra da değişiyor. Buna göre 305. maddeye aykırı hareketlerde kovuşturma açma yetkisi de Cumhurbaşkanı'nın iznine bağlanıyor. Teklifle değiştirilen TCK'nın, "Temel milli yararlara karşı hareket" başlıklı Gerekçe Teklifin gerekçesinde, ifade hürriyetinin, birçok hak ve hürriyetin temeli, kişisel ve toplumsal gelişmenin kaynağı olduğu ifade edilerek, şu görüşlere yer verildi: "Bu özelliklerinden dolayı ifade hürriyeti, temel hak ve hürriyetler arasında değerlendirilerek, birçok uluslararası belgeye konu olmuş, Anayasamız'da da güvence altına alınmıştır. Bu bağlamda, İnsan Hakları Evrensel Bildirisi'nin 19, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi'nin 10. maddesinde, Anayasa'nın 25 ve 26. maddelerinde konuya ilişkin ayrıntılı, koruyucu ve düzenleyici hükümlere yer verilmiştir. TCK'nın 301. maddesinde yer alan suç tanımının, ceza hukukunun güvence fonksiyonlarından birini oluşturan belirlilik ilkesine uygun olarak yeniden yapılması, belirli fiillerin yurtdışında işlenmesi haline özgü olarak cezalandırma bakımından vatandaşlar arasında gözetilen ayrımı ortadan kaldırmak ve bu suçtan dolayı kovuşturma yapılabilmesini Cumhurbaşkanı'nın iznine tabi tutmak ve izin konusunda 301'de yapılan değişikliğe paralellik sağlamak için 305'inci maddenin üçüncü fıkrasında değişiklik yapmak amacıyla iş bu kanun teklifi verilmiştir. Bu maddedeki suçtan dolayı kovuşturma yapılması, partiler üstü ve yansız bir kişi olan Cumhurbaşkanı'nın iznine bağlı kılınmıştır. Cumhurbaşkanı'nın izni, bu suç bakımından bir kovuşturma koşulu olarak kabul edilmiştir. 'İzin verme' veya 'İzin vermeme' yetkisini kullanırken Cumhurbaşkanının, yargının alanına girmemeye veya yargıya müdahale anlamına gelecek değerlendirmeler yapmamaya özen göstereceği; sadece somut olayda dava açılması (açık duruşma yapılması ve olası bir hükümlülük kararı), 'Kamunun/ülkenin yararına mı yoksa zararına mıdır?' değerlendirmesini yapacağı ve sonuçta hangi cevap ağır basarsa ona göre karar vereceği aşikardır." TCK'nın 301. maddesinin yürürlükteki mevcut hali şöyle: "(1) Türklüğü, cumhuriyeti veya Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni alenen aşağılayan kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Türkiye Cumhuriyeti hükümetini, devletin yargı organlarını, askeri veya emniyet teşkilatını alenen aşağılayan kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (3) Türklüğü aşağılamanın yabancı bir ülkede, bir Türk vatandaşı tarafından işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte bir oranında artırılır. (4) Eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları suç oluşturmaz." Teklifte yer alan 301. madde şöyle: "(1) Türk milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ni veya Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni, Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ve devletin yargı organlarını alenen aşağılayan kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Devletin askeri veya emniyet teşkilatını alenen aşağılayan kişi, 1. fıkra hükmüne göre cezalandırılır. (3) Eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları suç oluşturmaz. (4) Bu suçtan dolayı kovuşturma yapılması Cumhurbaşkanı'nın iznine bağlıdır.