İhracat TIR’ları 500 metre yolu 5 günde alıyor!

AYSEL YÜCEL

İhracatçılar bir yandan ekim ayında yapılan 15.7 milyar dolarlık ihracata sevinirken bir yandan da sınırlardaki uzun bekleme süresinin son bulmasını istiyor.

Navluna gelen yüzde 40’ı aşkın zamla mücadele eden sanayiciler, taşımacılıkta yaşanan sorunlar nedeniyle önce yükü gönderecek araç bulmakta zorlandı, şimdi de teslimat sürelerinde sıkıntı yaşıyor. Önceden karayoluyla 4 günde Almanya’ya giden bir TIR için bu süre şimdi 8 günü aşabiliyor. Fazladan bir haftalık gecikmelerle karşı karşıya kalan ihracatçı, bu sürenin 5 gününü 500 metrelik Bulgaristan- Türkiye sınırında geçiriyor. Kapıkule’ye cuma günü gelen bir TIR, hem Türk, hem Bulgar sınırında görevli personel azlığı nedeniyle yarım kilometrelik mesafeyi ancak salı günü geçebiliyor.

İthalat tarafında TIR’ların yükün ve aracın en uygun şekilde konsolide edilmesi için bekletilmesi, taşıma sürelerine 3-4 gün ekledi. Buna Türkiye ve Bulgar sınır kapılarındaki işlemlerin yavaşlığı da eklenince yük sahibine 1 haftalık ‘ek’ gecikme ile ulaşmaya başladı. Sorunların çözümü için TİM’den ve hükümetten acil destek bekleyen ihracatçı, özellikle ihracatın arttığı bu yüksek sezonda Kapıkule ve Habur gibi çok yoğun geçiş yapılan kapılara memur takviyesi yapılması isteniyor. İhracat ekim ayında yüzde 13.1 artışla 15 milyar 732 milyon dolar oldu. Aylık bazda ihracatta tarihi rekor kırılırken ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 96.7’ya ulaşarak bir başka rekora imza attı. Ekim ayında ithalat ise yüzde 23.5 düşüşle 16 milyar 261 milyon dolara geriledi. İhracattan boş dönen TIR’ların oranı ise yüzde 70’e dayandı.

Kapıkule gibi yoğun noktalara takviye gerek

Akdeniz İhracatçı Birlikleri Başkan Yardımcısı Bülent Aymen, yılın son aylarında artan ihracatın, kurdaki yükselişle bu yıl daha da hızlandığını ancak talepteki bu artışa karşın teslimat sürecinde büyük sıkıntılar yaşadıklarını dile getirdi. Aymen, “Yabancı müşterilerimizin Çin yerine bizi tercih etmesinin nedenlerinden biri de teslimat sürelerimizdi. Ancak teslimat süreleri 1 haftaya yakın uzadı. Zaten navluna gelen zam ithalatçıyı zorluyor. Bir de üstüne teslimatlarda yaşanan bu gecikmeler rekabet gücümüzü zayıflatıyor. TİM’in bakanlıklara bu sıkıntıyı aktarması gerekiyor. Özellikle bu yüksek sezonda Kapıkule gibi yoğun geçiş yapılan kapılara memur takviyesi yapılması gerekiyor” dedi.

Cuma Kapıkule'deki TIR salı ancak Bulgaristan'da

Otomotiv yan sanayi firmalarından Kanca’nın İhracat Sorumlusu Fatih Taş, “Kapıkule ve Hamzabeyli sınır kapılarında hafta içi minimum 5 km hafta sonu ise 20 km’ye ulaşan TIR kuyrukları mevcut. Özellikle Bulgar kapısında süreç daha yavaş yürüyor. Kapılar hem Bulgaristan hem de bizim tarafta dönemsel eksik memurlar ile çalışıyor, Cuma akşamı Kapıkule'ye varıldığında Türk ve Bulgar kapılarında işlemlerinin bitmesi, Bulgar toprağına geçmesi salı gününü bulabiliyor. Öte yandan ithalatta yük 4-5 gün depolarda bekletiliyor. İhracatlarımızın transit süreleri son dönemde 1 hafta kadar uzadı” diye konuştu.

Bulgar hükümeti ile temaslar hızlandırılmalı

Lojistikte yaşanan bu aksaklık nedeniyle müşterilerle de sıkıntı yaşamaya başladıklarına dikkat çeken Taş, “Bu konuda ‘EX Works’ çalıştığımız (Navlun, sigorta ve tüm diğer masrafları alıcının karşıladığı bir teslim şekli) masraflarını müşterilerimizden dahi yükü resmi taşıyıcılarına daha erken vermemiz yönünde ricacı oluyorlar. Bu durum yoğun olan imalat programımızı daha da sıkılaştırıyor” dedi. Taş, ihracatçının sorunların giderilmesi için TİM ve hükümetten acil destek beklediklerini, sınır geçişlerinin hızlanması için özellikle Bulgar hükümeti ile temasların hızlandırılması gerektiğini söyledi.

UND, ithalatçıya 'yükü bekletmeyin' çağrısı yapıyor

Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) yetkilileri, taşımacılıkta yaşanan sorunlar nedeniyle rekabet güçlerinin azaldığını vurgularken, ihracatın da bu durumdan büyük zarar gördüğünü belirtiyor. DÜNYA’ya konuşan UND Yönetim Kurulu üyeleri, “İthalat yönünde yük bulamayan nakliyeciler Avrupa ülkelerinde beklemek zorunda kalıyor ya da ihracat yükünü taşıyabilmek için zararına olsa da boş dönüyor. Avrupa'dan boş dönen TIR sayısı yüzde 68 arttı. Yük bularak gelen taşımacılarımız ise hem ithalat yönünde sınır kapılarındaki yetersiz kapasite sebebiyle hem de ithalat prosedürleri ve müşteri kaynaklı gecikmeler sebebiyle beklemek zorunda kalıyor. Batı kara sınır kapılarımızda kronik hale gelmiş bekleme sorunlarının giderilmesi için ivedi tedbir alınması büyük önem taşıyor. Ancak UND olarak en büyük ricamız ithalatçı firmalarımızın teslim alacakları ithalat yüklerine dair işlemlerini ilk 24 saat içinde tamamlamaları. Şu anda süre 72 saati bulabiliyor, bu da ihracatta araç sıkıntısı doğuruyor" diye konuştu.