İhracatçılar kötümserliği üzerinden atıyor

Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) 2015’in 4. çeyrek gerçekleşme ve 2016’nın 1. çeyrek beklentilerini içeren ihracatçı eğilim anketi sonuçları açıklandı. İhracatçıların girdi maliyetlerinden üretime, döviz kurlarından karlılıklarına, yeni pazar hedeflerinden istihdama kadar birçok alanda beklentilerini ele alan anket Türkiye’nin ihracatına yön verecek. 

Anketle ilgili verileri değerlendiren TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, “İhracatçılarımızın 2016 yılı ilk çeyrek geneline dair beklentileri önceki çeyrekle karşılaştırıldığında sektörlerde ve Türkiye ekonomisi olarak ortalama oranlarda yaklaşık 10 puan daha iyimser. Bu 2016 yılı adına bizi ümitlendiriyor” şeklinde konuştu.

TİM’in gerçekleştirdiği ‘İhracatçı Eğilim Araştırması’ anketine 505 ihracatçı firmanın üst düzey yöneticileri katılarak 2015 yılının 4. çeyreği gerçekleşmeleri ile 2016 yılının 1. çeyreğine yönelik beklentileri ortaya kondu. Ankete göre ihracatçıların Avrupa ekonomisi ile ilgili beklentileri artış seyrini sürdürürken, bunların yalnızca yüzde 25’inin AB hakkında kötümser tablo çizmesi dikkat çekici oldu. Verilere göre ayrıca ABD, Almanya ve Çin hedef pazarlar olarak öne çıktı.

Firmaların yüzde 24.3’ü Ar-Ge yatırımı yapacak

İhracatçıların alternatif olarak yüksek hacimli, büyük pazarlara odaklanmalarını son derece olumlu bulduklarını dile getiren Büyükekşi, ayrıca firmaların yüzde 24.3’ünün de yılın ilk çeyreğinde Ar-Ge/İnovasyon yatırımı planlamasını gelecek adına umut verdiğini kaydetti ve “TİM olarak, inovasyon, Ar-Ge, tasarım ve markalaşma alanında gerçekleştirdiğimiz çalışmalarımızın olumlu sonuçlarını görmek bizi fazlasıyla memnun ediyor” dedi.
TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, anketin gündem bölümünde Rusya ile ilgili gelişmelere yer verildiğine değinerek, “Rusya’ya ihracat yapan firmaların tamamına yakını, ihracat kayıplarını farklı pazarlara yönelerek telafi ediyor. Firmalarımız, Rusya’ya ihracatlarının azalması ihtimaline karşılık aldıkları aksiyonların arasında en önceliği yüzde 49 ile Avrupa pazarına yönelmek olacağını belirtiyorlar. Avrupa pazarını, yüzde 36 oranıyla Ortadoğu ve yüzde 31 oranıyla Afrika pazarları izliyor. İhracatçılarımızın yüzde 14’ü iç pazara yöneleceğini, yüzde 27 ise ihracat stratejilerinde bir değişikliğe gitmeyeceklerini belirtiyor” diye konuştu. 

Anketle ilgili öne çıkan başlıklar

Yeni pazarlarda ABD önde

İhracatçıların 2016 1. çeyreğinde hedef pazar olarak yüzde 20 oranıyla ABD’yi öngörüyor. Bunu Almanya yüzde 12 ve sırasıyla Çin, İran ve İngiltere takip ediyor. 

İstihdam artıyor

2015’in 4. çeyreğinde firmaların yüzde 23.8’i, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre beyaz yakalı çalışan sayısının arttığını, yüzde 27.9’u mavi yakalı, yüzde 12.3’ü ise Ar-Ge personeli sayısının arttığını belirtti.

Yatırımlar umut veriyor

Geçen yılın 4. çeyreğinde firmaların gerçekleşen yatırımlarının yüzde 42.8’inin modernizasyon, yüzde 27.9’unun ise kapasite artırım yatırımı yaptığı görülüyor. Artan oranla yeni kapasite ve Ar-Ge yatırımları geleceğe yönelik ümit veriyor.
2016’nın 1. çeyreğinde yeni yatırım hedefleyen firmaların yüzde 30.1’i yurtiçinde modernizasyon, yüzde 23’ü yurtiçinde kapasite, yüzde 18.8’i ise Ar-Ge/İnovasyon yatırımı planlıyor. Buna göre kapasite yatırımı yapacak firmaların oranında 5.1, Ar-Ge yatırımı yapacak firmaların oranında 4.1 puanlık artış oldukça olumlu görülüyor. 

Kurda şikayet sürüyor

İhracatçının öncelikli sorunu yüzde 43.8 ile döviz kurları olarak öne çıkıyor. Bunu yüksek enerji maliyetleri yüzde 41.2 oranla izliyor. Ayrıca hammadde ve ara mal fiyatları yüzde 37.8, istihdam maliyetleri yüzde 36.8, lojistik maliyetleri yüzde 34.3, ile bu sorunları takip ediyor. Döviz kurlarındaki istikrarsızlık sorununda önceki çeyreklere göre önemli gerileme gözlemlenirken, 2016’da paritenin olumsuz etkisinin daha sınırlı seviyede hissedileceği bekleniyor. 

İlk çeyrekte dolar 3.02 olur

İhracatçıların 2016’nın ilk çeyreğinde ortalama dolar kuru beklentisi 3.02, euro beklentisi ise 3.27. Parite beklentisi ise 1.07. Yıl sonu dolar kuru beklentisi 3.14; euro ise 3.40 olarak şekilleniyor. Ancak bunlara rağmen ihracatçının rekabetçi ideal kur beklentisi dolarda 2.90, euroda 3.19 seviyesinde.

Ankete göre ihracatçının yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 8.44, politika faizi tahmini yüzde 8 olarak öne çıkıyor. Büyümede ise 1. çeyrekte beklenti yüzde 3 seviyesinde iken bu yıl sonu yüzde 4.2 olarak öngörülüyor.