ILO, sendikal haklar konusunda Türkiye'ye yardım önerdi

CENEVRE - Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Aplikasyon Komitesi, sendikal haklar konusunda yapılması planlanan değişikliklerle ilgili Türkiye'ye yardım önerdi.

Aplikasyon Komitesi, ILO'nun 87 sayılı Sendika Özgürlüğü ve Sendikalaşma Hakkının Korunması Sözleşmesi'ne ilişkin ihlaller gerekçesiyle gündeme aldığı Türkiye'ye ile ilgili görüşmelerin ardından bir sonuç raporu hazırladı.

Raporda, ILO Uzmanlar Komitesi'nin, "kamu ve özel sektör çalışanlarının herhangi bir ayırım olmaksızın kendi istedikleri örgütleri kurma ve üye olma, çalışan örgütlerinin kendi tüzüklerini ve kurallarını belirleme ve temsilcilerini serbestçe seçme, kamu makamlarının müdahalesi olmaksızın kendi faaliyetlerini düzenleme hakkına ilişkin olarak mevzuat ve uygulamalar ile söz konusu sözleşme arasındaki farklılıklara yıllardır işaret ettiği" belirtildi.

Raporda, komitenin, "gösterilerin şiddetle baskı altına alınması, polis tarafından orantısız güç kullanılması, sendikacıların tutuklanması ve sendika faaliyetlerine hükümet müdahalesi" hakkında olmak üzere sözleşmenin uygulanmasına ilişkin hem ulusal hem de uluslararası işçi örgütleri tarafından yapılan yorumları kaydettiği ifade edildi.

Hükümet'in, 2821 Sayılı Sendikalar Kanunu ve 2822 Sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu ile ilgili değişiklikler üzerindeki çalışmaların sosyal taraflarla yakın işbirliği içinde yapıldığı ve Üçlü Danışma Kurulu'nun yoğun çalışma yürütüldüğü beyanının da kaydedildiğine yer verilen raporda, ilgili kanun teklifinin parlamentonun gündeminde olduğu anımsatıldı.

Hükümet'in ayrıca Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu'nda yapılacak değişikliklerle ilgili sosyal taraflarla gerçekleşen istişarelere atıf yaptığı belirtilen raporda, şunlar kaydedildi:

"Kanun taslakları istenen bazı değişiklikleri henüz içermiyor ise de bu öncelikle Anayasa değişikliği yapma zorunluluğundan kaynaklanmaktadır. Hükümet, bu hususta da gerekli değişiklikleri planlamaktadır. Hükümet, bazı iş durdurma eylemlerini yasaklayan hükmü Anayasa'ya aykırı bulan yakın tarihli bir Anayasa Mahkemesi kararına da atıfta bulunmuştur. Sendika gösterileri ile ilgili olarak aşırı polis müdahalesi iddiaları bakımından, Hükümet temsilcisi, Hükümet'in orantısız ve aşırı güç kullanan güvenlik güçleri mensuplarına karşı tüm gerekli disiplin ve yargısal tedbirlerin alınması hususunda kararlı olduğunu, ancak gösteri yapanların da ulusal mevzuatın ilgili hükümlerine saygı göstermesinin önemli olduğunu belirtmiştir. Temsilci, Hükümet'in 1 Mayıs gününü tatil ilan etmek suretiyle attığı önemli adımın altını çizmiştir.

Polis şiddeti ve sendikacıların tutuklanması ve Hükümet'in sendikal faaliyetlere müdahalesi ile ilgili olarak Uzmanlar Komitesi'ne iletilen ciddi iddialara cevaben Hükümet tarafından verilen bilgileri kaydeden komite, sendikacıların yakın zamanda topluca tutuklanmasına ilişkin bilgiyi ve sendika karşıtı havanın genelleştiği iddialarını kaygıyla kaydetmiştir. Komite, sendikacıların toplantı ve ifade hürriyeti üzerindeki önemli kısıtlamalar hakkında yapılan açıklamaları derin üzüntüyle müşahede etmiştir."

Atılacak adımlarla ilgili rapor istendi

Sendikacıların örgütlenme ve ifade özgürlüğünün, temel özgürlüklere saygının, örgütlenme özgürlüğünü kullanmanın temel şartı olduğu vurgulanan raporda, "Hükümet'in şiddet, baskı ve her çeşit tehditten arınmış olarak işçilerin ve işverenlerin sözleşmeden doğan haklarını tam ve özgürce kullanabileceği bir ortam sağlanması istenmiştir. Komite, hükümetten gözaltına alınmış tüm sendikacıların durumunu onları serbest bırakmayı da içerecek şekilde gözden geçirmesini ve yukarıda bahsedilen temel ilkelere uyulması amacına dönük olarak bu yıl atılacak tüm adımları da rapor olarak sunmasını talep eder" denildi.

Sendikal kanunlarda yapılacak değişikliklerle ilgili mevcut durum ve sosyal ortaklarla sağlanan uzlaşmanın derecesiyle ilgili belirsizlik bulunduğu belirtilen raporda, şu ifadelere yer verildi:

"Komite, bu taslakların yıllardan beri Uzmanlar Komitesi tarafından dile getirilen tüm konularla ilgili düzenlemelerde bulunacağı ümidini ifade eder. Gerekli düzenlemeler vakit geçirmeksizin gerçekleştirilirse uzmanlar, yasaları ve uygulamayı ILO sözleşmeleriyle uyumlu hale getirmeye yönelik ortaya çıkacak önemli ilerlemeye dikkati çekebilecek bir konumda olacaktır. Komite, Hükümet'ten sözleşmelerin uygulanması için gerekli olan anayasal değişiklikleri hızlı bir şekilde gerçekleştirmesini de istemektedir. Komite, yukarıda belirtilen düzenlemelerin gerçekleştirilmesiyle ilgili net olarak zaman dilimleri tespit edilmiş bir eylem planını da acilen talep etmektedir. Komite, üst düzey ikili bir heyetin uzun zamandır gündemde olan bu konularla ilgili kayda değer ilerlemeler sağlanabilmesinde Hükümete yardım etmesi için ziyaretine izin verilmesini arzulamaktadır. Komite, 2009 toplantısı için Hükümet'ten ilgili tüm yasal metinleri ve bahsedilen tüm konularda gerçekleştirilen ilerlemelerle ilgili ayrıntılı ve tamamlanmış bilgi sağlamasını beklemektedir."