”İncelemeyi sadece dosya üzerinden yürütebiliyoruz”

ANKARA - Kamu İhale Kurumu (KİK) Başkanı Hasan Gül, Kamu İhale Yasasında yapılan düzenlemeyle re'sen inceleme yetkisinin kaldırılmasını değerlendirirken, bunu Kurumun yapısına uygun bulduğunu çünkü incelemeyi sadece dosya üzerinden yürütebildiklerini söyledi.

Gül, gazetecilerle düzenlediği sohbet toplantında, Kamu İhale Yasasında son yapılan değişikliklere ilişkin bilgi verdi. Gül, kamu alımlarının son dönemde artış gösterdiğini, bunun nedeninin kamunun geçmiş yıllarda kendi elemanları ve ekipmanlarıyla yaptığı işleri, özel sektörden almaya başlaması olduğunu kaydederek, 2007 yılında GSMH'nın yüzde 10'unu (85 milyar YTL) kadar kamu alımı yapıldığını belirtti.

Düzenlemeye göre kurumun incelemesinin şikayetle sınırlı olacağını, artık re'sen (kendiliğinden) inceleme yapmayacağını belirten Gül, konuyu örnekle şöyle açıkladı:

"Re'sen inceleme denilen yöntem artık yok. Çıkış noktamız şikayet edilen husus, idare ona ne cevap vermiş ve bu şikayet edilen husus üzerinden diğer ihaleye katılanlara eşit muamele yapılmış mı, yapılmamış mı... Diyelim bir istekli, ihalede birinci olanın iş deneyim belgesi geçersiz diyor ve idareye başvuruyor. İdare, 'sen haksızsın onun belgesi geçerli' deyince Kamu İhale Kurumuna geliyor. Biz nasıl inceleyeceğiz; ihale üzerinde kalan kişinin iş deneyim belgesi geçerli mi, değil mi ona bakacağız. Diğer şikayete konu olmayan kişilerin de hepsinin iş deneyim belgesine bakacağız. İdare, şikayet edilen husus açısından ihaleye katılanlar arasında eşit muamele yapmış mı, yapmamış mı inceleyeceğiz."

Gül, "Kamu İhale Kurumu yanlış bir şekilde, eskiden beri bir denetim birimi gibi algılanmış. Kamu İhale Kurumu denetim birimi değil,  şikayetleri inceleyen, ihtilafları çözen bir birim" dedi. Gül, Kamu İhale Kurumunun bir denetim birimi olamayacağını, denetim birimlerinin idarelerin kendi içinde yapılandırıldığını ve ona göre yetkileri bulunduğunu kaydederek, "İddia şu; 'ihale kasıtlı olarak şu kişinin üzerine bırakıldı, suistimaller oldu'. İş, ihtilaf çözme mantığından uzaklaşıp, yolsuzluk araştırmasına döndüğü zaman Kamu İhale Kurumunun bunu çözmesi mümkün değil" diye konuştu.

"Denetim yapılacaksa ilave yetki gerekir"

Gül, denetimin Kamu İhale Kurumunca yapılması isteniyorsa kendilerine "ilave yetkiler verilmesi gerektiğini" ifade ederek, ülkede binlerce müfettiş bulunduğunu, kendilerinin 60 uzman, 30 uzman yardımcısı ile "bu işi çözemeyeceğini" kaydetti. Hatay'daki olayda da yaklaşık 6 ay boyunca 250 dosya incelediklerini ve Savcılığa 5 tanesini yolladıklarını belirten Gül, başka bir yetkileri bulunmadığını, dosya üzerinden tespit ettiklerini rapora bağlayıp ilgili idareye yolladıklarını anlattı.

Yeni düzenlemeyle, KİK'in güçlü olması gereken bazı alanlarda "olağanüstü yetkiler" aldıklarını belirten Gül, bunlardan en önemlisinin "bundan böyle Kurul kararlarının yerindelik denetimine tabi tutulmayacak olması" olduğunu söyledi. Aldıkları bu yetkiyle ihaleye katılan tüm isteklileri veri tabanına alıp, firmaların ellerindeki tüm iş deneyim belgelerini elektronik sisteme koyacaklarını belirten Gül, "Bizim amacımız asli görev alanlarımızla ilgili doğru dürüst çalışan hatalı karar vermeyen bir kurum olmak. İtibar çok dosyaya bakmakla kazanılmaz. Hatalı karar vermemekle itibarlı olunur" dedi. Gül, yeni düzenlemeyle şikayet süreçlerinde de kısaltmaya gidildiğini, şikayet sürecini disipline alan, kötüye kullanımları engelleyecek bir sistem kurduklarını belirtti.

Usulsüzlükleri çözecek esas uygulama; elektronik ihale

Yolsuzlukları, usulsüzlükleri çözecek asıl uygulamanın elektronik ihale olacağını belirten Gül, ihale sürecinde ilan, ihale dokümanının, tekliflerin hazırlanması, sunulması, değerlendirilmesi, ihalenin karara bağlanması, ihale sonuçlarının bildirilmesinin tamamının elektronik ortamda yapılmasının hedeflendiğini bildirdi. Elektronik ortamda dinamik alım sistemi ve elektronik eksiltme gibi bir takım alım sistemlerinin işleyeceğini de belirten Gül, elektronik eksiltmenin kamu açısından en kolay tasarruf sağlayacak yöntem olacağını söyledi. Gül, bu yöntemde kamunun her hangi bir ihalede verilen teklifleri inceleyip "ben bu teklifleri yeterli görmedim. Tekliflerinizde indirime gidin" diyebileceğini ve bu bildirimin ilgili kişiye kimsenin görmeyeceği şekilde elektronik ortamda yapılacağını anlattı. Tebligat esaslarının da yeniden düzenlendiğini ve elektronik ortamda yeni bir takım tebligat usullerinin de kullanılmasının mümkün hale geldiğini kaydeden Gül, bazı durumlarda da ilan sürelerinin kısaltıldığını bildirdi. Gül,  artık Türkiye'de Kamu İhale Kanunu kapsamında yapılan tüm ihalelerin KİK'in internet sayfasında yayımlanacağını ve bu uygulamanın bir kaç ay içinde hayata geçirileceğini belirtti.