İş dünyası GTİP'in yeniden tanımlanmasını istiyor

Sercan AKINCI

İş dünyası, ürün gruplarının dış ticaret performansının röntgenini doğru çekebilmek için Gümrük Tarifesi İstatistik Pozisyonları'nın (GTİP) yeniden tanımlanmasını istiyor. Teşviklerden yeni yatırım kararına pek çok konuda doğru veri hayati önem taşıyor. İhracat ve ithalatta en önemli veri kaynağı olan GTİP sistemindeki hatalar, bu nedenle sıkıntı yaratıyor.

Mevcut tanımlamalarla ihraç ya da ithal edilen malların kolaylıkla başka tarifeler üstünden gösterilebildiģine dikkat çeken iş dünyası temsilcileri, "Daha az vergi ödemek için ya trafik sapması ya da farklı GTİP ile mal alıp satmak işlemlerini uyguluyorlar. Bu nedenle ticaret istatistikleri de yanlış. Bazı mallarda yüzde 80 'Diğer' pozisyonundan ticaret dönüyor. Haksız rekabetin önüne geçmek için GTİP tanımlamaları yeniden ele alınmalı ve detaylandırılmalı" diyor.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanvekili Tahsin Öztiryaki, GTİP'in tekrar gözden geçirilmesinin iyi olacağını dile getirerek, malların GTİP tanımlarının iyi tanımlanması gerektiğini vurguladı. Önemli olan noktanın haksız rekabetin önlenerek, gümrük vergisinden kaçmanın yollarının kapatılması olduğunu ifade eden Öztiryaki, tüm sektörel kuruluşların görüşleri alınarak düzenlemenin yapılması gerektiğini vurguladı.

İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İTKİB) Başkanı İsmail Gülle, GTİP bazı numaralarında gümrük vergilerinin daha yüksek olduğunu hatırlatarak, daha düşük vergi ödemek isteyenlerin ya trafik sapmasını ya da farklı istatistik pozisyonunda mal çekme yoluna gittiklerini bildirdi. Gülle, malı tam tarif edecek şekilde tanımlamaların yapılmasının sorunu çözebileceğini kaydetti.

Gelişmeyi sağlıklı takip edebilmek önemli

Türkiye'de bir çok alanda tasnif ve tarifte çeşitli sıkıntılar yaşandığını dile getiren Moda ve Hazır Giyim Federasyonu (MHGF) Başkanı Hüseyin Öztürk, GTİP kodlamalarını 'garip' olarak nitelendirdi. Tanımlamalarda sıkıntılar olduğunu savunan Öztürk, zaman zaman gümrük memurunun ya da ithalatçının işine geldiği kodlamayla malın geçirildiğini söyledi. Öztürk, bir malın gümrük vergisinde farklılık varsa A koduyla gümrükten geçirilmesi yerine, B koduyla ya da 'Diğer' koduyla o malın çekildiğini dile getirdi.

Ulusal Kalıp Üreticiler Birliği (UKUB) Başkanı Şamil Özoğul, Makina İhracatçıları Derneği'nin aylık dergisinde yer alan konuşmasında sektörel öngörülerle istatiki veriler arasında bir fark olduğunu ve bu farkın GTİP numaralarından kaynaklandığını savundu.

İhracat ve ithalatın tamamının doğru GTİP numaralarıyla kayıt altına alınmadığını vurgulayan Özoğul, "Dolayısıyla sektörün rakamlarını da net ifade edemiyoruz. Bu bağlamda, Türk kalıpçılarının kalıp ihraç ederken doğru GTİP numaralarını kullanmalarını önemle rica ediyorum" dedi. Özoğul, sektörün gelişme sürecini sağlıklı takip ve analiz edebilmek için doğru şekilde kayıt altına alınmış istatistiki verilerin çok önemli olduğuna vurgu yaptı.

Suistimalci malını 'diğer' grubuna sokuyor

Gümrüklerde gerekli muayenelerin sıklıkla yapıldığını ifade eden İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Başkanı Murat Akyüz, buna karşın GTİP'lerin detaylandırılması gerektiğini belirtti. 'Diğer' koduyla çok fazla ürün giriş çıkışının olduğunu söyleyen Akyüz, "İşi suistimal eden malları 'Diğer'den geçiriyor. GTİP'in detaylandırılmasıyla Türkiye'ye neler geldiğini görüp, buna göre teşvik sistemi yapılmalı. Buna göre üretim ve teşvik mekanizması oluşturulmalı. Şu anda gümrük vergisi yüksek olandan kaçılıp, 'Diğer'e yöneliyorlar" dedi.