İzmir Limanı'nda 'sıkışıklık' faturası 350 milyon $'a ulaştı

İZMİR - Özelleştirme sürecinde son aşamaya gelinen İzmir Limanı'nda, gemi trafiğinden kaynaklanan sıkışıklık zammının 2004 yılından bu yana denizcilik sektörüne maliyetinin 350 milyon doları aştığı belirtildi. Yapılan çalışmalarla zararın asgari seviyeye indirilmeye çalışıldığı ancak son bir yılda faturanın sektöre yaklaşık 25 milyon dolara mal olduğu da öğredildi. Haziran ayında bir gün ve üzerinde bekleyen gemi sayısının mayısa oranla yüzde 25 oranında azalarak 95'e düşmesi de limanı rahatlatamadı. İzmir üzerinden transit geçen gemiler, limana uğramak yerine rotalarını başka limanlara çeviriyor. Sıkışıklık zammı ithalat ve ihracatçıya konteyner başına 5 ile 20 dolar arasında değişen oranlarda ek bir maliyet getiriyor. Bu yüzden armatöründen acentesine; ihracatçısından ithalatçısına denizcilik sektörünün tüm kesimleri Danıştay'ın vereceği kararı ve sürecin tamamlanmasını bekliyor. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nın 3 Mayıs 2007 tarihinde gerçekleştirdiği ihalede İzmir Limanı'nın 49 yıllığına işletme hakkını 1 milyar 275 bin dolarla Global-Hutchison-EİB ortak girişim grubu kazanmıştı. Liman-İş Sendikası ve Kamu İşletmeciliğini Geliştirme Vakfı'nın ihale ve yürütmenin durdurulması istemiyle açtığı davayı görüşen Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu yürütmeyi durdurma kararı vermişti. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı limanın, işletme hakkını devretmek için Danıştay'ın nihayi kararını bekliyor. Tahmin edilen tarihler farklı olsa da sektörde özelleştirmenin en geç 6 ay içersinde tamamlanacağı fikri yaygın. "Devirden sonra yeni yatırım şart" Dünyada prensip itibariyle konteyner gemilerinin uzun süreli bekleme yapmadığını belirten Barkon Gemi Acenteliği ve Ticaret AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Necil Toktay, İzmir Limanı'ndaki gecikmenin bedelini ithalat ve ihracat yapan firmaların ödediğini söyledi. Toktay, "Limandaki yoğunluk devam ediyor. Böyle olunca da sıkışıklık zammının faturası firmalara ciddi bir yük getiriyor. Bu, konteyner başına 5 ile 20 dolar arasında değişen oranlarda ek bir maliyet demek. Çok basit bir hesapla 1 milyon konteyner üzerinden bu rakamı hesaplasanız ortaya 5 ile 20 milyon dolar arasında değişen bir rakam çıkar" şeklinde konuştu. Birlik ve odaların bu tip zamlarla sıkı bir şekilde mücadele ettiğini hatırlatan Toktay, devir işleminin ardından limanı alacak olan işletme sahibinin yeni yatırımlar yapması gerekeceğinin altını çizdi. Toktay, İzmir üzerinden transit geçen gemilerin limana uğramak yerine kimi zaman rotalarını başka limanlara çevirdiğini sözlerine ekledi. Bahar aylarında trafik artıyor Gemi Takip Sistemi'yle körfezdeki gemilerin liman giriş-çıkış bilgilerini takip eden İzmir Liman Başkanlığı verilerine göre son bir yıl içersinde yoğunluğun en çok olduğu dönemler bahar aylarında gerçekleşiyor. Buna göre 2007 sonbaharında (Eylül-Ekim-Kasım) toplam 315 gemi 1 günden daha fazla bir süre limanda beklerken, bu rakam 2008 ilkbaharında (Mart-Nisan-Mayıs) 382'ye kadar çıktı. İzmir Limanı'nda yaşanan bu trafiği dönemsel yoğunluklara bağlayan ve sıkışıklığın sürdüğünü söyleyen Denizcilik Müsteşarlığı İzmir Liman Başkanı Levent Köleteli, "Buraya yeni bir rıhtımın yapılması, ekipmanların yenilenmesi gerek. Bunlar olmadan atılan adımlar geçici olacaktır. İzmir Valimiz bu konuda gerekli çalışmaları başlattı ama bunun kalıcı olması gerekiyor" diye konuştu. İzmir Limanı özelleştirme sürecinin Danıştay'ın kararından sonra tamamlanacağını hatırlatan Köleteli, "Bu konuyla ilgili süreç devam ediyor. Mersin Limanı'nın devri 22 ay gibi bir sürede tamamlandı. İzmir Limanı bu sürecin 14'üncü ayını yaşıyor. Buradan yola çıkarak en fazla 6-7 ay içersinde yani en geç 2009 yılı başına kadar devir işleminin tamamlanacağını tahmin ediyoruz. Bu süreçten sonra limanı rahatlatacak kalıcı uygulamalara geçilecektir" dedi. Artık kararın çıkmasını bekliyoruz İzmir Deniz Nakliyecileri Derneği Başkanı ve Turkon Konteyner Taşımacılık AŞ İzmir Bölge Müdürü Erdoğan Yılmaz ise 2004 yılından bu yana sıkışıklık zammının faturasının 350 milyon doları aştığını belirtti. Yılmaz, "Son iki yıldır yapılan çalışmalarla bu asgari seviyelere çekilmeye çalışıldı. Fakat buna rağmen son bir yılda sıkışıklık zammının faturası sektöre yaklaşık 25 milyon doları buldu" şeklinde konuştu. İsteklerinin İzmir Limanı'nın bir an önce devredilmesi olduğunu ifade eden Yılmaz, "Devlet Demiryolları özelleştirme sürecinde olduğu için haklı nedenlerle yatırım yapmıyor. Fakat buradaki arkadaşlar canla başla çalışıyor. Buranın özel sektöre devredilmesiyle gerekli çalışmaların yapılacağına inanıyoruz. Gerekli çalışmalar Danıştay'ın vereceği karardan sonra başlatılacak. Bu kararın da ağustos ayı içersinde çıkmasını bekliyoruz" dedi. 1-2 gün arası 2-3 gün arası 3 gün ve üzeri Toplam (1 günden fazla) Tarih / 2007 Haziran 48 11 10 69 Temmuz 53 9 7 69 Ağustos 75 8 10 93 Eylül 43 6 9 58 Ekim 69 54 22 145 Kasım 72 28 12 112 Aralık 72 12 4 88 Tarih / 2008 Ocak 41 7 6 54 Şubat 68 24 2 94 Mart 70 37 13 120 Nisan 36 34 66 136 Mayıs 100 17 9 126 Haziran 57 21 17 95 İzmir'de sıkışıklık zammı toplantısı Deniz Ticaret Odası (DTO) İzmir Şubesi, Alsancak Limanı'nda yaşanan sıkışıklık ile ilgili sorunların artması üzerine acentelere yönelik bilgilendirme toplantısı düzenledi. Oda binasında düzenlenen toplantıda konuşan şube yönetim kurulu başkanı Geza Dologh, acentelerden gelen talep üzerine sorunların belirlenmesi amacıyla bu toplantının düzenlendiğini belirtti. Geçen dönemde İzmir Valisi Cahit Kıraç'ın başkanlığında yaptıkları toplantının ardından limandaki D kapısının açılması, personel takviyesi gibi önlemler sonrası bekleyen gemi sayısında azalma olduğunu ifade eden Dologh, ancak son günlerde sıkışıklığın tekrar arttığını söyledi. Dologh, sorunların tespiti ve çözüm önerilerini belirleyerek oda olarak temaslarda bulunacaklarını ifade etti.