K. Irak petrolüne 'üçlü' çözüm

BAĞDAT/ERBİL - Kuzey Irak'tan çıkan petrol ve doğalgazın Türkiye'ye ve Türkiye üzerinden dünya ülkelerine pazarlanması konusunda geçen hafta başlayan gerginlik hafta sonu tatlıya bağlandı.

Merkezi Irak Yönetimi, Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi ile petrol ve doğalgazın taşınması konusunda anlaşma imzalayan Türkiye'yi uyarmış ve bu anlaşmanın Merkezi Irak Yönetimi'nin rızası olmadan yapılmasının mümkün olmadığını açıklamıştı.

Dün ani bir kararla Bağdat'a giden Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Merkezi Irak Yönetimi enerji işlerinden sorumlu Başbakan Yardımcısı Hüseyin Şehristani ile Yeşil Bölge'deki ofisinde görüştü. Görüşme sonrası ortak basın açıklaması yapıldı.

Görüşmede, bir dizi anlaşmaya varıldığını belirten Yıldız, bunlardan birinin de "Irak petrolünün Türkiye üzerinden ihracatı ile ilgili sorunları çözmek için Türkiye, Irak ve Kuzey Irak yönetiminden oluşacak üçlü bir komite kurulması olduğunu" kaydetti.

Başbakan Yardımcısı Şehristani de Irak petrolünün, Irak hükümetinin onayı alınmadan Türkiye üzerinden ihracatının yapılmaması konusunda anlaşmaya vardıklarını belirtti. Şehristani, Türkiye ile ticarette büyük yatırımların yapılmasını ve karların elde edilmesini sağlayacak anlaşmanın yakında uygulamaya konacağını ifade etti.

Yıldız daha sonra özel uçakla Erbil'e geçti. Yıldız dün akşam saatlerinde burada yaptığı açıklamada da Merkezi Bağdat Hükümeti'yle herhangi bir sorun yaşanmadığını, oldukça olumlu gelişmelerin yaşandığını söyleyerek detaylı açıklamaları daha sonra yapacağını ifade etti.

Yıldız'ın detaylı açıklaması bugün düzenlenen Kürdistan-Irak Petrol ve Gaz Konferansı'nın açılışında geldi. "Biz Kuzey Irak ile şu ana kadar yapılan çalışmalar içerisinde bir mutabakata vardık. Bu mutabakat önemlidir. Irak'ın tamamına hitap eden bir mutabakattır" diyen Yıldız, konferansta yaptığı konuşmada, Irak Başbakan Yardımcısı Hüseyin Şehristani ve Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başbakanı Neçirvan Barzani ile üçlü olarak, basın toplantısında söyleyecekleri metin üzerinde çalıştıklarını ve bir yanlış anlaşılmaya yol açmaması için metni üç ayrı dilde hazırladıklarını belirtti.

Türkçe, İngilizce ve Arapça hazırlanan metni okuyan Yıldız, "Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nden Türkiye'ye petrolün ticari ihracatı için Irak merkezi hükümetinin de rızasını almayı ve bütün tarafların yararına olacak üçlü bir işbirliği projesi başlatmayı arzuluyoruz. Bizim ortak metnimiz budur" diye konuştu.

Merkezi Irak Hükümeti'nin rızası alınacak

[PAGE]

Merkezi Irak Hükümeti'nin rızası alınacak

Yıldız, "Yürüyen bu sürecin üçlü mekanizmayla yapılması gerektiğini düşünüyoruz. Merkezi Irak Hükümeti'nin de rızasını alarak bu sürecin yürütülmesi gerektiğine inanıyoruz. Biz şu ana kadar yaptığımız görüşmelerde Kuzey Irak'la bir mutabakat sağladık. Bu Irak'ın tamamına hitap eden bir mutabakattır. Mevcutta çalışan Kerkük Yumurtalık boru hattının daha yüksek kapasiteyle çalışması, bölgeye ciddi bir zenginlik getirecektir. Dün Iraklı mevkidaşlarımla Basra petrollerinin de Ceyhan'a ulaşmasıyla ilgili ana boru hattını da görüştük ve biz bu projede olabileceğimizi kendilerine ilettik. Buradaki 400 km eksik bölümün de tamamlanmasıyla güneyden kuzeye daha sağlıklı bir petrol iletimi yapılmış olacaktır. Bu surecin sağlıklı şekilde tamamlanması son derece önemli" dedi.

Türkiye'nin bu sürecin devamında yine nezaketini ve tutarlılığını koruyacağını dile getiren Yıldız, "Irak merkezi hükümetinin bu süreçteki en önemli endişelerinden biri, petrol miktarının ölçülmesiydi. Bu konuda Somo veya Merkezi Irak Hükümeti'nin belirleyeceği kişilerin de olabileceğini söylüyoruz. Biz varlıkta mı yoksa yoklukta mı buluşacağız. Bizim varlıkta buluşmamız lazım. Enerji sektörü gerginliğin, sıkıntının gerekçesi olmamalıdır. Türkiye bölgesinde geliştirdiği bütün girişimlerde buna dikkat etmektedir" diye konuştu.

'Kırılganlıklara yol açılmamalı'

Yıldız, kırgınlıklara yol açmadan ve mutlaka rızalar alınarak bu süreç yürütülmelmesi gerektiğini vurgulayarak, "İnşallah 7-8 milyon varillere ulaştığı günleri göreceğiz. Diyarbakır'da Sayın Başbakanımızla Sayın Barzani'nin bir araya gelişi bu işin yalnızca ekonomik değil, sosyal bir yönü olduğunu da gösterdi. Biz Irak'ı bir bütün ve ayrılmaz bir parça olarak görüyoruz. Bizim Kuzey Irak'la yaptığımız sözleşmeler ve merkezi hükümetle yaptığımız anlaşmalar Irak'ın normalleşmesine büyük katkı sağlayacaktır" dedi.

'Bu anlaşma Irak'ın başlangıcı demek'

[PAGE]

'Bu anlaşma Irak'ın başlangıcı demek'

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başbakanı Neçirvan Barzani de "Bugün bizim Türkiye ile yapmış olduğumuz enerji anlaşmaları, yeni Irak'ın başlangıcı demektir ve hiç bir korkuya yer yoktur. Yaptıklarımız tüm tartışmalar ve görüşmeler yasal zeminde gerçekleşmektedir" dedi. Kendi petrollerini ihraç etmek için son iki yıldır Türkiye ile görüşmeler yaptıklarını ifade eden Barzani, "Yasal zeminde Irak vatandaşı olarak elimize geçen kazanımları değerlendirmenin peşindeyiz. Samimi bir şekilde dile getiriyorum ki tüm çalışmalarımızın bir sonucu olacaktır. İki bölge arasındaki tartışmaların bir sonuca varması için buradan çağrı yapıyoruz. Denetim ve kontrol için üçüncü bir taraf araya girebilir" diye konuştu.

Türkiye ile enerji anlaşmasının Kürdistan bölgesi ve Irak için büyük bir başarı olduğunu dile getiren Barzani, "Bizim devamlı ve sürekli kapılarımız açıktır ve açık kalacaktır. Kürdistan bölgesi, Irak'a yardım için üzerine düşeni yapacaktır. İlk defa olarak Kürdistan bölgesi bütün Irak için bir gelir kaynağı olacaktır.

30 milyar dolar lazım

"Kürdistan'ın giderlerini karşılayabilmesi için şu anda 30 milyar dolara ihtiyacı vardır. Ortak çıkarlarımız olan petrol gelirlerini adil bir şekilde elde etmek gerekmektedir. Irak Anayasası'nın 112. maddesine göre Irak hükümetiyle petrol anlaşmaları yapmaktayız. Ama ne yazık ki şu ana kadar Irak hükümetinin yapmış olduğu siyaset, merkezi bir zihniyettir. Herkes tarafından çok iyi bilinmesi gerekir ki, biz bu konuda çok kararlıyız ve Irak Anayasası'na bağlıyız. Yeni bir Irak için Bağdat nezdinde elimizden geleni yapacağız" dedi.

'Korkuya yer yok'

[PAGE]

'Korkuya yer yok'

Barzani, "Herkes, açık ve net olarak bilmelidir ki, Kürt halkı ve Kürdistan kendi kararını vermiştir ve geri adım atamaz. İleriye doğru adımlarını atacak. Bizim siyasi başarımız, inandığımız politikayı uygulamaktır. Irak'ta Demokratik Federal Anayasası'na bağlı bir ülke yaratmak istiyoruz'' diye konuştu.

Petrol gelirlerini, uluslararası düzeyde ülkenin standartlarını en iyiye getirmek, terörle mücadele ve halkımız için kullanmalıyız" diyen Barzani, "Bugün bizim Türkiye ile yapmış olduğumuz enerji anlaşmaları, yeni Irak'ın başlangıcı demektir ve hiçbir korkuya yer yoktur. Yaptıklarımız tüm tartışmalar ve görüşmeler yasal zeminde gerçekleşmektedir. Tarih de bunu gösteriyoruz ki tüm çabalarımız bölgenin ve Irak halkının çıkarları içindir" şeklinde konuştu.

Barzani, 2003 yılından sonra uyguladıkları dürüst siyaset sayesinde bölgeye çok sayıda uluslararası petrol şirketinin geldiğini kaydetti.

Kürdistan bölgesi, dünya enerji haritasında önemli bir yere sahip olduklarını vurgulayan Barzani, ''Bölgemizde 45 milyar varil petrol ile 3 - 6 trilyon metreküp doğal gazın bulunmuş olması çok mühimdir. Bundan dolayı Kürdistan bölgesinde yüzlerce yabancı şirket emniyetli bir şekilde çalışıyor'' diye konuştu.

'Petrol için insanlar ölüyordu'

Barzani, bir zamanlar petrol gelirleriyle Irak'ta insanların öldürüldüğünü belirterek, "Bu yıl Enfal'in 28. yıl dönümüdür. Irak hükümetinin yapmış olduğu Enfal soykırımı birçok ülke tarafından kabul edilmiştir. Daha önce Irak'ın petrol kaynakları, Kürtleri bastırmak ve komşu ülkelere saldırmak için kullanıldı. Bu yüzden umut ediyoruz ki bir daha Irak'ın petrolleri bu nedenler için kullanılmasın. Çok kez söyledim. Çok yaralarımız var, kendimizden bahsettiğimiz zaman görüyoruz ki Kürdistan hükümeti, kendi gücüyle ayakta durabiliyor. Örnek olarak hükümetin kendi elektriğini ve kendi yakacağını üretebilmesidir.. Kürdistan bölgesinde istikrar ve güvenlik vardır ve bunun üzerinde çalışmaya devam edeceğiz. Kürdistan hükümeti olarak diğer din ve etnisitelerle yaşamaktan gurur duyuyoruz" dedi.

Bundan sonra bölgenin istikrara kavuşmasını umut ettiğini ifade eden Barzani, "2005 yılına kadar her saldırıya karşı tedirgindik. Federalizme geçmemizin nedeni demokratik zeminde merkezi olmayan bir Irak oluşturmaktı. Bu yüzden Irak Anayasası'nda federal sistemin olması Irak'ı daha demokratik bir zemine götürmektedir" dedi.